Sôi bụng gây cảm giác khó chịu, đầy hơi và thường xuyên làm bạn mất tự tin. Đừng lo, chỉ với vài mẹo đơn giản tại nhà, bạn có thể nhanh chóng cải thiện tình trạng này mà không cần dùng thuốc. Cùng tìm hiểu ngay nhé!
Sôi bụng là gì?
Sôi bụng là hiện tượng phổ biến, xảy ra khi trong đường ruột có sự chuyển động của khí và chất lỏng tạo ra âm thanh “ùng ục”, “ọt ọt”. Âm thanh này thường dễ nghe nhất khi bạn đói, sau khi ăn no hoặc lúc nằm nghỉ yên tĩnh.
Về mặt sinh lý, đây là phản ứng bình thường của nhu động ruột trong quá trình tiêu hóa thức ăn hoặc khi dạ dày trống rỗng. Tuy nhiên, nếu sôi bụng xuất hiện thường xuyên và đi kèm các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng âm ỉ…, thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề.
Một số trường hợp sôi bụng liên quan đến tình trạng rối loạn tiêu hóa, loạn khuẩn đường ruột, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng hoặc thậm chí do thói quen ăn uống không điều độ.
Hiểu đúng bản chất của sôi bụng giúp bạn nhận biết tình trạng của mình đang ở mức sinh lý bình thường hay cần can thiệp. Từ đó, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp – từ điều chỉnh chế độ ăn uống đến sử dụng các mẹo hỗ trợ tại nhà.
Nguyên nhân gây sôi bụng
Sôi bụng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố sinh lý và bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
- Ăn quá nhanh, không nhai kỹ: Khi ăn vội, bạn nuốt nhiều không khí vào dạ dày khiến ruột sinh khí, tạo ra âm thanh sôi bụng. Đồng thời, thức ăn chưa được nhai kỹ cũng gây khó tiêu, lên men trong ruột.
- Dùng thực phẩm dễ sinh hơi: Một số loại thực phẩm như đậu, bắp cải, súp lơ, nước ngọt có gas, sữa (đặc biệt nếu không dung nạp lactose) có thể gây đầy hơi và sôi bụng sau khi ăn.
- Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại trong ruột sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, gây lên men, sinh khí và tạo ra âm thanh sôi bụng rõ rệt.
- Căng thẳng, lo âu: Hệ thần kinh ruột (ruột non và đại tràng) rất nhạy cảm với cảm xúc. Khi bạn căng thẳng, lo lắng kéo dài, ruột dễ co bóp bất thường, gây sôi bụng, đầy hơi, thậm chí tiêu chảy.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như kháng sinh, thuốc nhuận tràng, thuốc điều trị dạ dày có thể làm thay đổi hoạt động của hệ tiêu hóa, gây sôi bụng hoặc rối loạn tiêu hóa tạm thời.
- Các bệnh lý tiêu hóa: Viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích (IBS), trào ngược dạ dày, viêm dạ dày, không dung nạp lactose: thường gây sôi bụng kéo dài, kèm theo tiêu chảy, táo bón hoặc đau bụng.
Mẹo chữa sôi bụng tại nhà hiệu quả
Sôi bụng thường xuất hiện do ruột co bóp mạnh hoặc khí di chuyển trong ống tiêu hóa, gây ra âm thanh khó chịu. Mặc dù đa phần là tình trạng lành tính, nhưng nếu lặp lại thường xuyên, sôi bụng có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt, ăn uống và giấc ngủ.
Dưới đây là những mẹo dân gian và phương pháp khoa học đã được chứng minh là hiệu quả trong việc giảm nhanh chứng sôi bụng, đầy hơi – đặc biệt dễ áp dụng tại nhà.
1. Uống nước gừng ấm
Công dụng:
Gừng là một vị thuốc dân gian có tính ấm, chứa nhiều hợp chất sinh học như gingerol và shogaol – những chất có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn và giảm co thắt cơ trơn trong đường tiêu hóa. Khi bị sôi bụng, ruột thường co bóp không đều hoặc sinh quá nhiều khí. Nước gừng giúp làm dịu những cơn co thắt đó, giảm cảm giác khó chịu, đồng thời ức chế quá trình lên men sinh khí trong ruột, từ đó làm giảm hiện tượng sôi bụng, đầy hơi.
Cách làm:
- Gọt vỏ 2–3 lát gừng tươi, đập dập
- Hãm với 200ml nước sôi trong 10 phút
- Uống khi còn ấm, có thể thêm 1 thìa mật ong cho dễ uống
Lưu ý:
- Không dùng quá 3 lần/ngày
- Người bị cao huyết áp hoặc đang chảy máu dạ dày cần tham khảo ý kiến bác sĩ
2. Uống trà bạc hà
Công dụng:
Bạc hà giàu menthol, là một chất tự nhiên có tác dụng làm dịu niêm mạc ruột, thư giãn cơ trơn đường tiêu hóa, giúp giảm hiện tượng co bóp ruột quá mức gây ra tiếng sôi bụng. Ngoài ra, bạc hà còn hỗ trợ đẩy khí thừa ra ngoài và tăng cường quá trình tiêu hóa thức ăn, giảm tích tụ khí trong dạ dày và ruột – nguyên nhân phổ biến gây sôi bụng.
Cách làm:
- Dùng 5–10 lá bạc hà tươi rửa sạch
- Hãm với nước sôi trong 7–10 phút
- Uống sau bữa ăn 30 phút
Lưu ý:
- Không dùng cho người bị trào ngược dạ dày
- Không nên uống quá 2–3 ly/ngày
3. Chườm ấm vùng bụng
Công dụng:
Tác động của nhiệt độ ấm giúp giãn nở mạch máu và làm dịu hệ thần kinh chi phối cơ ruột, nhờ đó giảm tình trạng ruột co thắt bất thường gây tiếng sôi. Đồng thời, nhiệt ấm còn hỗ trợ lưu thông máu đến vùng bụng, giúp các cơ quan tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, hạn chế khí dư tích tụ và thúc đẩy tiêu hóa, giảm sôi bụng và cảm giác tức bụng.
Cách làm:
- Dùng túi chườm nóng hoặc chai nước ấm
- Chườm trực tiếp lên vùng bụng dưới trong 15–20 phút
Lưu ý:
- Không chườm khi bụng đang trướng căng quá mức
- Không dùng nhiệt độ quá cao gây bỏng
4. Uống nước lá tía tô
Công dụng:
Lá tía tô chứa tinh dầu perillaldehyd và các flavonoid có tác dụng kháng viêm, chống co thắt và làm ấm bụng. Trong Đông y, tía tô thường được dùng để trị đầy hơi, khó tiêu, cảm lạnh. Khi ruột sinh nhiều khí do lạnh bụng hoặc thức ăn không tiêu hóa hết, tía tô giúp làm ấm đường ruột, làm giảm lượng khí và cân bằng nhu động ruột, từ đó làm giảm sôi bụng hiệu quả.
Cách làm:
- Lấy 1 nắm lá tía tô rửa sạch, đun với 500ml nước
- Uống ấm, chia 2–3 lần trong ngày
Lưu ý:
- Không dùng lâu dài quá 1 tuần liên tục
- Người đang dùng thuốc chống đông máu nên tránh sử dụng nhiều
5. Ăn sữa chua men sống
Công dụng:
Sữa chua giàu lợi khuẩn probiotic như Lactobacillus và Bifidobacterium – những vi khuẩn “tốt” cho đường ruột. Khi hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng (do kháng sinh, thức ăn khó tiêu…), vi khuẩn lên men gây sinh khí và tạo tiếng sôi bụng. Ăn sữa chua giúp bổ sung lợi khuẩn, ổn định hệ tiêu hóa, giảm quá trình lên men bất thường và giảm khí dư, từ đó khắc phục sôi bụng.
Cách làm:
Ăn 1 hộp sữa chua sau bữa ăn 30 phút, ngày 1–2 lần
Lưu ý:
- Nên chọn loại không đường nếu bị đầy hơi nhiều
- Không dùng khi đang tiêu chảy cấp hoặc bất dung nạp lactose
6. Massage bụng theo chiều kim đồng hồ
Công dụng:
Massage vùng bụng giúp kích thích nhu động ruột tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và giải phóng khí dư. Việc xoa bóp nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ đúng hướng nhu động ruột sẽ giúp khí và chất thải trong ruột di chuyển thuận lợi, từ đó giảm hiện tượng sôi bụng, chướng bụng và giảm áp lực lên dạ dày – ruột.
Cách làm:
- Dùng tay xoa bụng theo chiều kim đồng hồ
- Ấn nhẹ tay, massage liên tục 5–10 phút
Lưu ý:
- Không massage sau khi ăn quá no
- Không thực hiện nếu vùng bụng đau cấp tính hoặc nghi có viêm ruột thừa
7. Uống nước ấm pha mật ong và chanh
Công dụng:
Nước ấm giúp làm dịu niêm mạc đường ruột, còn chanh kích thích tiết enzyme tiêu hóa, mật ong có tác dụng kháng khuẩn và làm lành niêm mạc. Hỗn hợp này giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn, giảm khí thừa và hỗ trợ đẩy nhanh quá trình tiêu hóa thức ăn còn ứ đọng – nguyên nhân chính gây ra sôi bụng và đầy hơi sau ăn.
Cách làm:
- Pha 1 thìa cà phê mật ong + vài giọt chanh vào 200ml nước ấm
- Uống buổi sáng lúc bụng đói hoặc sau ăn 30 phút
Lưu ý:
- Không dùng khi bị viêm loét dạ dày nặng
- Chanh nên pha loãng để tránh kích ứng
8. Uống nước nụ vối tươi hoặc lá vối
Công dụng:
Lá vối giàu tannin và flavonoid, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, đồng thời kích thích tuyến tiêu hóa tiết dịch. Khi dạ dày và ruột tiết đủ dịch, thức ăn được phân giải tốt hơn, ít sinh khí. Nước lá vối còn có tác dụng làm dịu ruột, giúp cân bằng lại hệ tiêu hóa bị rối loạn, từ đó làm giảm các triệu chứng như sôi bụng, ậm ạch, khó tiêu.
Cách làm:
- Dùng khoảng 10 -15g lá vối tươi hoặc khô, đun với 1 lít nước
- Uống thay nước lọc trong ngày
Lưu ý:
- Người huyết áp thấp hoặc cơ địa hàn nên uống lượng vừa phải
- Không nên dùng nước lá vối quá đặc
9. Tập động tác gập gối ngồi thở sâu
Công dụng:
Đây là động tác nhẹ nhàng trong yoga giúp giải phóng áp lực trong khoang bụng, hỗ trợ khí di chuyển và thải ra ngoài dễ dàng hơn. Khi kết hợp với thở sâu, hệ thần kinh phó giao cảm được kích hoạt, giúp giảm căng thẳng, thư giãn hệ tiêu hóa, từ đó làm giảm các phản ứng co thắt gây sôi bụng và khó chịu vùng bụng dưới.
Cách làm:
- Ngồi xếp bằng, hai tay ôm gối, cúi nhẹ về phía trước
- Kết hợp hít sâu bằng mũi, thở chậm bằng miệng
Thực hiện 5–10 phút
Lưu ý:
- Tránh tập khi vừa ăn xong
- Không nên ép bụng quá mạnh khi đang đầy hơi nghiêm trọng
10. Ăn tỏi nướng hoặc hấp
Công dụng:
Tỏi chứa hoạt chất allicin, một chất kháng sinh tự nhiên có khả năng ức chế vi khuẩn có hại trong ruột, đặc biệt là các loại gây rối loạn tiêu hóa sinh khí. Khi tỏi được nướng hoặc hấp, các hợp chất dễ bay hơi được giữ lại, giúp làm ấm bụng, thúc đẩy tiêu hóa, đồng thời làm giảm khí thừa trong ruột – tác nhân gây ra tiếng sôi bụng và cảm giác khó chịu.
Cách làm:
- Dùng 1–2 tép tỏi, nướng chín hoặc hấp cách thủy
- Ăn khi còn ấm, ngày 1–2 lần
Lưu ý:
- Không dùng khi đang bị viêm dạ dày hoặc đau thượng vị
- Tránh ăn tỏi sống vì có thể gây kích ứng
Sôi bụng là một triệu chứng thường gặp, có thể xuất hiện do rối loạn tiêu hóa nhẹ, ăn uống không hợp lý hoặc căng thẳng thần kinh. Thay vì vội vàng dùng thuốc, bạn hoàn toàn có thể áp dụng các mẹo chữa sôi bụng tại nhà đơn giản, an toàn và hiệu quả như đã trình bày ở trên. Dù chỉ sử dụng những nguyên liệu dễ kiếm như gừng, bạc hà, lá tía tô, hay các thao tác cơ bản như massage bụng, uống nước ấm…, nhưng nếu thực hiện đúng cách, đều đặn, chúng sẽ giúp cải thiện rõ rệt tình trạng khó chịu ở bụng.
Tuy nhiên, nếu tình trạng sôi bụng đi kèm các biểu hiện bất thường như đau quặn bụng, tiêu chảy kéo dài, buồn nôn hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, bạn cần đi khám chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác. Hãy lắng nghe cơ thể và chăm sóc hệ tiêu hóa từ những điều nhỏ nhất – đó chính là chìa khóa để có một sức khỏe bền vững từ bên trong.
🔹🔹🔹Ưu đãi đặc biệt từ 10/6 đến 30/6, tích mới 8 điểm Tràng Phục Linh PLUS nhận ngay 1 hộp Đông Trùng Hạ Thảo 20 viên trị giá 600.000đ ➠ Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp. Chi tiết ưu đãi liên hệ 1800 1506. |
