Rối loạn tiêu hóa là tình trạng thường gặp ở mọi lứa tuổi, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đầy bụng, chướng hơi, táo bón hay tiêu chảy. Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để cải thiện tình trạng này là điều chỉnh chế độ ăn uống – đặc biệt là lựa chọn loại trái cây phù hợp. Vậy khi bị rối loạn tiêu hóa nên ăn trái cây gì để dễ tiêu và tốt cho đường ruột? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Tìm hiểu về rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa là một thuật ngữ chỉ chung các triệu chứng liên quan đến hoạt động bất thường của hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày và ruột. Đây không phải là một bệnh lý cụ thể, mà là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang hoạt động kém hiệu quả.
Tình trạng này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất gồm:
- Ăn uống không điều độ: ăn quá nhanh, ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, đồ uống có gas…
- Căng thẳng, stress kéo dài ảnh hưởng đến nhu động ruột và tiết dịch tiêu hóa.
- Lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Hệ tiêu hóa yếu hoặc rối loạn vận động ruột, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền.
Người bị rối loạn tiêu hóa có thể gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Đầy bụng, chướng hơi, ợ hơi nhiều
- Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn
- Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài
- Buồn nôn, ăn không tiêu, mệt mỏi sau ăn
Chi tiết: Nhận biết rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tâm lý và chất lượng cuộc sống. Do đó, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp – đặc biệt là trái cây dễ tiêu hóa – là một trong những bước quan trọng giúp cải thiện tình trạng này.
Nguyên tắc lựa chọn trái cây cho người bị rối loạn tiêu hóa
Không phải loại trái cây nào cũng tốt cho người bị rối loạn tiêu hóa. Một số loại có thể giúp hỗ trợ nhu động ruột, giảm đầy hơi và cải thiện chức năng tiêu hóa. Ngược lại, một số loại khác lại có thể gây kích ứng dạ dày hoặc làm nặng thêm triệu chứng. Do đó, khi lựa chọn trái cây, người bị rối loạn tiêu hóa nên áp dụng theo những nguyên tắc sau:
1. Ưu tiên trái cây dễ tiêu, mềm và chín tự nhiên
Khi gặp vấn đề về tiêu hóa, bạn nên ưu tiên chọn các loại trái cây chín mềm vì chúng dễ nhai, dễ hấp thu và ít chất xơ không hòa tan, giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng hơn. Ngược lại, nếu bạn ăn trái cây còn xanh, cứng hoặc chưa chín, cơ thể có thể hấp thu nhiều tanin và acid – những chất dễ gây táo bón hoặc kích thích dạ dày, đặc biệt không tốt nếu bạn có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
2. Lựa chọn trái cây giàu enzyme hỗ trợ tiêu hóa
Một số loại trái cây như đu đủ, dứa hay kiwi chứa các enzyme tự nhiên như papain, bromelain và actinidin có khả năng phân giải protein, nhờ đó hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả hơn. Những loại trái cây này đặc biệt hữu ích nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.
3. Tăng cường trái cây chứa chất xơ hòa tan
Chất xơ hòa tan có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột, điều hòa nhu động ruột, từ đó hỗ trợ cải thiện cả tình trạng táo bón lẫn tiêu chảy nhẹ. Bạn có thể bổ sung chất xơ hòa tan qua các loại trái cây như chuối, táo chín, lê hay bơ – đây đều là những lựa chọn lý tưởng cho hệ tiêu hóa.
4. Tránh trái cây có vị chua gắt hoặc nhiều axit
Những loại trái cây như cam, quýt, chanh, dâu tây hay xoài xanh thường chứa nhiều acid, dễ gây kích thích niêm mạc dạ dày và dẫn đến các triệu chứng như ợ nóng, buồn nôn. Nếu bạn đang bị viêm dạ dày kèm theo rối loạn tiêu hóa, càng nên hạn chế nhóm trái cây này để tránh làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
5. Không ăn trái cây quá lạnh, quá nhiều trong một lần
Ăn trái cây ngay khi vừa lấy từ tủ lạnh có thể khiến thành ruột co bóp mạnh, dễ gây đau bụng hoặc rối loạn tiêu hóa, đặc biệt ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Tốt nhất, bạn nên ăn trái cây với lượng vừa phải (khoảng 100–200g mỗi lần) và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để cơ thể hấp thu tốt hơn và hạn chế tình trạng đầy bụng, khó chịu.
6. Ưu tiên trái cây tươi, không tẩm ướp, không sấy khô
Trái cây sấy khô thường chứa nhiều đường và ít nước, nên dễ gây khó tiêu, đặc biệt ở những người hay bị táo bón hoặc đầy hơi. Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế các loại trái cây được ngâm đường, siro hay muối ớt, vì chúng có thể gây kích ứng niêm mạc tiêu hóa và khiến triệu chứng khó chịu càng nghiêm trọng hơn.
Rối loạn tiêu hóa nên ăn trái cây nào?
Dưới đây là 10 loại trái cây tốt cho người bị rối loạn tiêu hóa:
1. Chuối chín
Chuối chín là một trong những loại trái cây dễ tiêu hóa nhất, rất phù hợp cho người bị rối loạn tiêu hóa. Loại quả này chứa nhiều chất xơ hòa tan (pectin), giúp điều hòa nhu động ruột, làm mềm phân và cải thiện tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy nhẹ. Ngoài ra, chuối còn giàu kali – một khoáng chất quan trọng giúp bù điện giải cho cơ thể, đặc biệt khi bị tiêu chảy kéo dài. Người có vấn đề về tiêu hóa nên ăn từ 1–2 quả chuối chín mỗi ngày, nên chọn chuối đã chín mềm, tránh ăn chuối còn xanh vì có thể làm nặng thêm triệu chứng đầy bụng hoặc táo bón.
2. Đu đủ chín
Đu đủ chín rất giàu enzyme papain – một loại enzyme tự nhiên có khả năng phân giải protein trong thức ăn, giúp dạ dày tiêu hóa dễ dàng hơn. Nhờ đặc tính này, đu đủ đặc biệt phù hợp với người hay bị đầy bụng, khó tiêu sau bữa ăn, nhất là khi ăn nhiều đạm. Ngoài ra, loại quả này còn mềm, nhiều nước và chứa chất xơ dễ hấp thu, giúp làm mềm phân, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng hơn. Mỗi ngày, bạn nên ăn khoảng 150–200g đu đủ chín, nên ăn sau bữa chính từ 30–60 phút để tránh làm loãng dịch tiêu hóa.
3. Táo chín
Táo chín là loại trái cây giàu pectin – một loại chất xơ hòa tan có tác dụng điều hòa phân, cân bằng hệ vi sinh đường ruột và làm dịu các rối loạn nhẹ ở dạ dày. Pectin cũng giúp tăng độ nhớt của dịch tiêu hóa, làm chậm quá trình hấp thu đường và ngăn ngừa tiêu chảy hiệu quả. Táo còn chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin C tốt cho niêm mạc ruột. Người bị rối loạn tiêu hóa nên ăn 1 quả táo chín mỗi ngày. Nếu hệ tiêu hóa yếu, nên gọt vỏ hoặc hấp nhẹ trước khi ăn để dễ hấp thu hơn.
4. Lê chín
Lê chín có vị ngọt thanh, nhiều nước và giàu chất xơ hòa tan, giúp làm mềm phân, hỗ trợ nhu động ruột và giảm triệu chứng táo bón. Ngoài ra, lê còn có tính mát, giúp làm dịu niêm mạc tiêu hóa, phù hợp với người bị nóng trong hoặc hay đầy bụng. Lê chín cũng cung cấp một lượng đáng kể kali và vitamin C, hỗ trợ làm lành tổn thương niêm mạc ruột. Bạn có thể ăn 1 quả lê nhỏ mỗi ngày, nên chọn quả chín mọng nước và ăn từ từ để tránh kích ứng hệ tiêu hóa.
5. Bơ
Bơ là loại trái cây giàu chất béo không bão hòa, chất xơ hòa tan và các vitamin chống viêm như vitamin E. Nhờ kết cấu mềm, dễ tiêu, bơ giúp làm dịu niêm mạc tiêu hóa, giảm cảm giác đầy bụng và hỗ trợ hấp thu dưỡng chất tốt hơn – rất phù hợp với người tiêu hóa kém hoặc mới hồi phục sau rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, bơ còn giúp bôi trơn đường ruột, hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón nhẹ. Bạn nên ăn từ 1/2 đến 1 quả bơ chín mỗi ngày, có thể ăn riêng hoặc kết hợp cùng sữa chua không đường.
6. Kiwi
Kiwi là một trong số ít loại trái cây chứa enzyme tiêu hóa tự nhiên actinidin, giúp phân giải protein và giảm áp lực lên dạ dày sau bữa ăn giàu đạm. Kiwi còn giàu vitamin C và chất xơ, hỗ trợ nhu động ruột và cải thiện chức năng tiêu hóa. Đặc biệt, kiwi xanh có hiệu quả tốt trong việc giảm đầy hơi, táo bón nhẹ hoặc cảm giác khó tiêu. Người có hệ tiêu hóa nhạy cảm nên ăn 1 quả kiwi chín mỗi ngày, nên chọn quả mềm và tránh ăn lúc bụng đói để không gây kích ứng.
7. Thanh long
Thanh long là loại trái cây có hàm lượng nước cao, giàu chất xơ hòa tan và các chất chống oxy hóa. Nhờ tính mát và cấu trúc mềm, thanh long có tác dụng làm dịu hệ tiêu hóa, hỗ trợ làm mềm phân và giảm cảm giác nóng rát, đầy bụng. Loại quả này cũng giúp làm sạch ruột và kích thích lợi khuẩn phát triển. Bạn có thể ăn khoảng 100–150g thịt quả mỗi lần, 1–2 lần mỗi ngày. Nên ăn khi quả còn tươi và tránh dùng khi quá lạnh để không gây co bóp ruột đột ngột.
8. Na (mãng cầu ta)
Na chín có vị ngọt tự nhiên, kết cấu mềm, giàu vitamin C, B6 và chất xơ. Đây là loại quả rất dễ tiêu, giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và cải thiện tình trạng tiêu hóa kém. Na còn có tác dụng giảm đầy hơi, ổn định nhu động ruột và tăng cảm giác ngon miệng ở người ăn uống kém. Người bị rối loạn tiêu hóa có thể ăn 1/2 đến 1 quả na mỗi ngày, nên chọn quả đã chín kỹ, bóc sạch hạt và ăn vào giữa buổi sáng hoặc buổi chiều để tránh ảnh hưởng đến bữa chính.
9. Hồng xiêm (sapoche)
Hồng xiêm là loại trái cây có vị ngọt tự nhiên, giàu chất xơ hòa tan và đường dễ hấp thu, rất phù hợp với người mới khỏi tiêu chảy hoặc đang hồi phục hệ tiêu hóa. Loại quả này giúp cung cấp năng lượng nhẹ nhàng mà không gây áp lực lên ruột, đồng thời hỗ trợ nhu động ruột hoạt động ổn định. Hồng xiêm còn chứa nhiều vitamin A và C giúp làm lành tổn thương niêm mạc ruột. Mỗi ngày nên ăn 1 quả chín mềm, tránh ăn quả còn sượng vì có thể gây táo bón.
10. Mít chín (ăn vừa phải)
Mít chín có hương vị ngọt, thơm và chứa enzyme tự nhiên hỗ trợ tiêu hóa, cùng với một lượng chất xơ và vitamin C đáng kể. Khi ăn đúng cách và lượng vừa phải, mít chín có thể giúp cải thiện tình trạng khó tiêu nhẹ, làm tăng cảm giác no mà không gây đầy bụng. Tuy nhiên, do chứa nhiều đường và dễ sinh hơi, người bị rối loạn tiêu hóa nên thận trọng. Chỉ nên ăn 3–5 múi mít mỗi lần, tránh ăn khi bụng đói hoặc vào buổi tối để không làm tăng nguy cơ đầy hơi, khó tiêu.
Tìm hiểu: Rối loạn tiêu hóa có nên uống nước cam không?
Trái cây người bị rối loạn tiêu hóa nên kiêng
Bên cạnh những loại trái cây nên ăn, người bị rối loạn tiêu hóa cũng cần hạn chế một số loại quả sau:
- Xoài xanh, cóc, ổi non: Chứa nhiều acid và tanin, những chất này có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và dễ dẫn đến táo bón hoặc đau bụng, đặc biệt nếu ăn khi đói hoặc tiêu hóa đang yếu.
- Cam, chanh, quýt, dâu tây: Giàu acid citric, dễ gây ợ nóng, buồn nôn, tăng tiết dịch vị và làm trầm trọng hơn các triệu chứng viêm dạ dày, đầy hơi hoặc rối loạn tiêu hóa.
- Trái cây sấy khô (nho khô, mít sấy, mơ khô…): Hàm lượng đường cao, ít nước, dễ gây khó tiêu, sinh hơi, đầy bụng. Ngoài ra, một số sản phẩm còn chứa chất bảo quản, không tốt cho đường ruột nhạy cảm.
- Trái cây ngâm đường, siro, muối ớt (cóc ngâm, xoài lắc…): Chứa nhiều đường tinh luyện, gia vị cay mặn và chất tạo màu, có thể gây kích ứng mạnh đường tiêu hóa, làm rối loạn nhu động ruột.
- Hồng chưa chín: Rất giàu tanin – một chất gây se, nếu ăn khi còn chát có thể kết tủa với acid dạ dày tạo thành khối bã thức ăn gây tắc ruột hoặc táo bón nặng.
- Sầu riêng (ăn quá nhiều): Dù giàu dinh dưỡng nhưng sầu riêng chứa lượng đường và chất béo cao, ăn nhiều có thể gây đầy bụng, sinh hơi và làm chậm quá trình tiêu hóa.
- Mít chín (ăn quá nhiều hoặc bụng yếu): Mít dễ sinh hơi, nhiều đường và có thể gây đầy bụng nếu ăn quá mức hoặc dùng khi tiêu hóa chưa ổn định. Người hay bị khó tiêu nên giới hạn lượng ăn.
- Dứa sống: Chứa enzyme bromelain mạnh, khi ăn dứa chưa chín kỹ có thể gây rát họng, kích ứng niêm mạc dạ dày và gây tiêu chảy nhẹ ở người bụng yếu.
- Trái cây có nhiều hạt cứng (ổi còn hạt, na nhiều hạt…): Dễ gây khó chịu khi nhai nuốt, có thể gây tổn thương niêm mạc nếu tiêu hóa không tốt. Ngoài ra, nếu không nhai kỹ, có thể tăng nguy cơ tắc ruột.
- Trái cây lạnh (vừa lấy từ tủ lạnh): Nhiệt độ lạnh có thể làm co thắt ruột đột ngột, dẫn đến đau bụng hoặc tiêu chảy. Nên để trái cây trở lại nhiệt độ phòng trước khi ăn.
Việc lựa chọn đúng loại trái cây không chỉ giúp giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa mà còn góp phần nuôi dưỡng lợi khuẩn và phục hồi chức năng tiêu hóa một cách tự nhiên. Hãy ưu tiên những loại trái cây mềm, dễ tiêu và tránh xa những loại có thể gây kích ứng dạ dày. Một chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe sẽ là chìa khóa giúp bạn nhanh chóng lấy lại cân bằng cho hệ tiêu hóa.
🔹🔹🔹Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh PLUS có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000. ➠ Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp. |
