“Chào chuyên gia, gần đây tôi thường xuyên cảm thấy bụng sôi ục ục, nhất là lúc đói hoặc nằm nghỉ buổi tối. Tôi lo không biết có phải bị nhiễm giun hay không? Có cách nào để nhận biết chính xác không, và nếu đúng là giun thì nên xử lý như thế nào? Mong chuyên gia giải đáp.”
(Nguyễn Thị T., 32 tuổi, Hà Nội)
Trả lời:
Cảm ơn bạn Nguyễn Thị T. đã gửi câu hỏi về chuyên mục Tư vấn Sức khỏe Tiêu hóa. Hiện tượng bụng kêu ọc ọc, hay còn gọi là bụng sôi, là một biểu hiện khá phổ biến và có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu nhiễm giun đường ruột, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét một cách toàn diện các nguyên nhân có thể gây ra hiện tượng này.
Mục lục
Bụng sôi là gì? Có đáng lo không?
Bụng sôi là âm thanh sinh ra từ hoạt động nhu động của ruột non và ruột già, khi không khí, dịch tiêu hóa và thức ăn di chuyển qua hệ tiêu hóa. Âm thanh này hoàn toàn có thể xuất hiện ở người khỏe mạnh, đặc biệt là khi đói hoặc khi ruột đang tiêu hóa thức ăn.
Tuy nhiên, nếu bụng sôi xảy ra thường xuyên, kèm theo các dấu hiệu bất thường khác như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, sụt cân hoặc ngứa hậu môn, thì rất có thể là biểu hiện của một vấn đề tiêu hóa – trong đó có nhiễm giun đường ruột.
Bụng sôi có phải bị giun không?
Câu trả lời là: Có thể, nhưng không phải lúc nào cũng do giun. Để xác định, cần dựa vào biểu hiện đi kèm và điều kiện vệ sinh – sinh hoạt của người bệnh.
Khi nào bụng sôi là do giun?
Nhiễm giun, đặc biệt là giun kim, giun đũa, có thể gây ra hiện tượng bụng sôi kèm các dấu hiệu như:
- Ngứa hậu môn về đêm, đặc biệt ở trẻ em
- Ăn không ngon miệng, sụt cân, mệt mỏi
- Đau bụng âm ỉ quanh rốn, nhất là khi đói
- Buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, đi phân lỏng hoặc có mùi lạ
- Thấy giun trong phân hoặc hậu môn
Trứng giun có thể theo thực phẩm bẩn, tay bẩn hoặc nguồn nước nhiễm bẩn xâm nhập vào cơ thể. Nếu hệ miễn dịch yếu hoặc không tẩy giun định kỳ, giun có thể sinh sôi và gây nhiều ảnh hưởng đến tiêu hóa.
Khi nào bụng sôi không phải do giun?
Trong nhiều trường hợp, bụng sôi không liên quan đến giun, mà do các nguyên nhân phổ biến sau:
- Đói bụng: Khi dạ dày rỗng, axit và dịch tiêu hóa vẫn tiếp tục hoạt động, tạo ra âm thanh “ọc ọc”.
- Ăn uống không điều độ, thiếu chất xơ hoặc men tiêu hóa
- Rối loạn vi sinh đường ruột do stress, dùng kháng sinh kéo dài
- Hội chứng ruột kích thích (IBS): một dạng rối loạn tiêu hóa mạn tính, dễ gây bụng sôi, chướng hơi, tiêu chảy, táo bón luân phiên (☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Hội chứng ruột kích thích – nguyên nhân, triệu chứng và điều trị)
- Tiêu hóa chậm, ăn nhiều thực phẩm dễ lên men: sữa, đồ ngọt, đồ uống có gas, rau cải, đậu…
Do đó, không nên vội vàng kết luận mình bị giun chỉ dựa vào việc bụng sôi, mà cần theo dõi kỹ các dấu hiệu liên quan.
Làm sao biết mình có bị nhiễm giun?
Để biết chính xác có bị giun hay không, cần kết hợp giữa quan sát triệu chứng và làm xét nghiệm phân.
Dấu hiệu nghi ngờ có giun:
- Ngứa hậu môn, đặc biệt vào buổi tối
- Sụt cân dù ăn uống bình thường
- Buồn nôn, tiêu chảy thất thường
- Bụng sôi, đau âm ỉ quanh rốn
- Thấy giun trong phân hoặc hậu môn
Phương pháp chẩn đoán:
- Xét nghiệm phân tìm trứng giun: là cách phổ biến và chính xác nhất
- Soi hậu môn ban đêm: giúp phát hiện giun kim
- Nội soi tiêu hóa (trong trường hợp nghi ngờ bệnh lý kết hợp)
Bạn nên đến bệnh viện hoặc phòng khám uy tín để làm xét nghiệm khi có nghi ngờ nhiễm giun thay vì tự ý dùng thuốc.
Khi nào nên đi khám?
Bạn cần chủ động đi khám nếu:
- Bụng sôi kéo dài trên 1 tuần, không cải thiện
- Có kèm dấu hiệu bất thường: tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi
- Nghi ngờ có giun nhưng đã tẩy giun mà không cải thiện
- Từng có tiền sử bệnh tiêu hóa, đặc biệt là hội chứng ruột kích thích hoặc viêm ruột
Việc khám và xét nghiệm đúng cách sẽ giúp xác định nguyên nhân và điều trị hiệu quả, tránh lạm dụng thuốc tẩy giun gây hại cho gan, thận.
Lời khuyên từ chuyên gia
Bụng sôi không phải lúc nào cũng là dấu hiệu đáng lo. Nếu không kèm triệu chứng nào khác, chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống, ngủ nghỉ là có thể cải thiện.
- Tẩy giun định kỳ mỗi 6 tháng cho cả gia đình là biện pháp phòng bệnh đơn giản, hiệu quả.
- Rửa tay trước khi ăn, ăn chín uống sôi và giữ vệ sinh cá nhân tốt là cách ngăn ngừa nhiễm giun.
- Tránh tự ý dùng thuốc tẩy giun nếu không chắc chắn, nhất là với trẻ em, người có bệnh lý gan – thận hoặc đang mang thai.
Kết luận:
Bụng sôi không hẳn là dấu hiệu nhiễm giun, nhưng cũng không nên chủ quan nếu tình trạng kéo dài kèm theo các triệu chứng khác như tiêu chảy, đau bụng, sụt cân hay ngứa hậu môn. Để biết chính xác, bạn nên làm xét nghiệm phân và khám chuyên khoa tiêu hóa. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp xử lý kịp thời và bảo vệ sức khỏe tiêu hóa một cách an toàn.
🔹🔹🔹Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh PLUS có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000. ➠ Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp |
