Chướng bụng trên rốn là tình trạng vùng bụng trên bị căng tức, phình to và thường kèm theo đầy hơi, ợ hơi hoặc đau tức vùng thượng vị. Mặc dù đây không phải là bệnh lý nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa như dạ dày, ruột non, đại tràng hoặc gan mật. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý sẽ giúp bạn giảm nhanh tình trạng chướng bụng và cải thiện sức khỏe tiêu hóa hiệu quả.
Mục lục
Nguyên nhân gây chướng bụng trên rốn
Chế độ ăn uống không khoa học
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi bạn ăn quá nhiều thực phẩm khó tiêu như đồ chiên rán, cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc đạm động vật, dạ dày phải hoạt động quá mức. Thức ăn không tiêu hóa hết sẽ lên men trong ruột, sinh hơi và gây chướng bụng.
Ngoài ra, các thói quen ăn uống sai cách cũng khiến tình trạng này trầm trọng hơn:
- Ăn không đúng giờ, đặc biệt là ăn khuya.
- Nhai vội, nuốt nhanh hoặc vừa ăn vừa xem tivi.
- Nằm ngay sau khi ăn.
- Thường xuyên nhai kẹo cao su khiến nuốt nhiều không khí.
Xem thêm: Ăn hải sản bị đầy bụng, khó tiêu
Lối sống ít vận động
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bạn thường xuyên bị chướng bụng, đầy hơi ở vùng trên rốn là thói quen ít vận động. Khi bạn ngồi quá lâu một chỗ, ít tập thể dục hoặc làm việc nhiều trong tư thế gập người (như khi dùng máy tính), hoạt động của hệ tiêu hóa bị trì trệ. Dẫn đến khí trong đường ruột không được lưu thông, bị ứ đọng hơi, gây cảm giác đầy bụng, căng phồng vùng bụng trên.
Ngoài ra, việc thiếu vận động lâu dài còn làm giảm trương lực cơ bụng và làm chậm nhu động ruột, khiến thức ăn khó tiêu hóa hoàn toàn — đây là nguyên nhân sâu xa gây đầy hơi, khó tiêu và chướng bụng kéo dài.
Tác dụng phụ của thuốc
Các nhóm thuốc phổ biến có thể gây rối loạn tiêu hóa gồm:
- Thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tuyến giáp, thuốc hạ huyết áp: có thể làm thay đổi nhu động ruột, khiến thức ăn di chuyển chậm hơn.
- Thuốc giảm đau, kháng viêm: thường ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày, gây đầy hơi, khó tiêu hoặc ợ nóng.
- Đặc biệt là thuốc kháng sinh: ngoài việc tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, chúng còn loại bỏ cả lợi khuẩn đường ruột, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật. Khi đó, quá trình tiêu hóa bị gián đoạn, thức ăn dễ lên men và sinh khí gây chướng bụng.
Thông thường, khi ngừng sử dụng thuốc, cơ thể sẽ tự điều chỉnh và phục hồi hệ vi sinh đường ruột trong vài ngày đến vài tuần. Còn để hỗ trợ nhanh hơn, bạn có thể bổ sung probiotic hoặc men tiêu hóa giúp khôi phục sự cân bằng tự nhiên của đường ruột.
Căng thẳng, lo âu kéo dài
Nếu thường xuyên bị căng thẳng, stress kéo dài sẽ làm rối loạn hệ thần kinh ruột – não, khiến thức ăn di chuyển chậm qua dạ dày, dẫn đến đầy hơi, sôi bụng và chướng bụng trên rốn. Ngoài ra, khi bạn lo lắng, bạn thường thở gấp, dẫn đến nuốt nhiều không khí hơn, làm tình trạng này càng nặng thêm.
Nguyên nhân bệnh lý
Nếu chướng bụng kéo dài, lặp lại nhiều lần và kèm triệu chứng mệt mỏi, đau tức, buồn nôn, rất có thể bạn đang mắc bệnh lý tiêu hóa hoặc gan mật như:
Hội chứng ruột kích thích (IBS)
- Đầy hơi, sôi bụng, đau dọc khung đại tràng.
- Đi ngoài nhiều lần, phân nát hoặc có nhầy.
- Cảm giác vướng tức ở bụng, khó chịu sau ăn.
Xem chi tiết: Hội chứng ruột kích thích có chữa khỏi được không?
Viêm đại tràng
- Đi ngoài 4–5 lần/ngày, phân lỏng, có nhầy hoặc máu.
- Đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc hố chậu.
Không dung nạp thực phẩm
Cơ thể không tiêu hóa được lactose (trong sữa), gluten (trong bánh mì, bột mì) hoặc fructose (trong trái cây ngọt) gây:
- Đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy.
- Buồn nôn, co thắt bụng, phân có mùi hôi.
Tắc ruột
Là tình trạng nguy hiểm, nếu không được cấp cứu ngay và kịp thời sẽ ảnh hưởng đến tính mạng. Các biểu hiện khi bị tắc ruột như:
- Bụng căng cứng, đau quặn, nôn ói, không trung tiện.
- Cần được xử lý y tế ngay.
Các bệnh lý về gan
Một số bệnh lý liên quan về gan cũng gây chướng bụng như: xơ gan, ung thư gan, gan to… gây cổ trướng, bụng phình to, đặc biệt vùng trên rốn. Ngoài ra, người bệnh có thể kèm thêm các triệu chứng vàng da, chán ăn, mệt mỏi và sụt cân.
8 Cách giảm chướng bụng trên rốn nhanh chóng tại nhà
Cảm giác chướng bụng trên rốn khiến nhiều người khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là 8 cách đơn giản, dễ thực hiện tại nhà giúp bạn nhanh chóng cải thiện tình trạng này.
Massage bụng nhẹ nhàng
Massage là phương pháp tự nhiên giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa và đẩy khí thừa ra ngoài.
- Cách thực hiện: Đặt hai tay lên bụng, xoa tròn theo chiều kim đồng hồ quanh rốn trong khoảng 5–10 phút.
- Có thể thực hiện 2–3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau bữa ăn, để giảm cảm giác đầy hơi, tức bụng và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Chườm ấm vùng bụng
Chườm ấm cùng bụng giúp giãn cơ, giảm co thắt ruột và cải thiện lưu thông máu vùng bụng.
- Cách thực hiện: Dùng túi chườm hoặc khăn nóng đặt lên vùng bụng trên rốn trong 15–20 phút.
- Có thể kết hợp tinh dầu oải hương hoặc gừng để tăng hiệu quả thư giãn và giảm đau bụng.
Uống trà hoa cúc
Trà hoa cúc có tác dụng chống viêm, giảm co thắt dạ dày và thư giãn hệ tiêu hóa, rất tốt cho người hay đầy hơi sau bữa ăn.
- Cách thực hiện: Dùng 1 thìa hoa cúc khô hãm với nước nóng 10–15 phút, uống khi còn ấm.
- Uống 1–2 ly mỗi ngày, đặc biệt sau bữa ăn có nhiều dầu mỡ, sẽ giúp giảm sưng bụng hiệu quả.
Sử dụng gừng tươi hoặc trà gừng
Gừng là vị thuốc dân gian giúp kích thích tiết dịch tiêu hóa, làm ấm bụng và giảm đầy hơi, buồn nôn.
Cách dùng:
- Uống trà gừng mật ong ấm sau bữa ăn.
- Ăn vài lát gừng tươi chấm muối.
- Hoặc pha nước gừng – chanh – mật ong (uống từng ngụm nhỏ khi bụng khó chịu).
Gừng cũng giúp giảm stress và hỗ trợ chống viêm tự nhiên cho dạ dày.
Dùng tỏi đúng cách
Tỏi chứa allicin – hợp chất có khả năng tiêu diệt vi khuẩn đường ruột có hại, đồng thời kích thích tiêu hóa và giảm khí tích tụ.
Cách dùng:
- Ăn tỏi nướng hoặc uống nước tỏi ấm.
- Có thể chườm tỏi nướng bọc gạc mỏng lên bụng để làm dịu cơn chướng bụng nhanh chóng.
- Tỏi cũng là nguyên liệu giúp tăng sức đề kháng cho hệ tiêu hóa và cơ thể.
Uống giấm táo pha loãng
Giấm táo có chứa enzyme tự nhiên và acid acetic, giúp kích hoạt hệ tiêu hóa, giảm khí và cải thiện quá trình phân giải thức ăn.
- Cách dùng: Pha 1 thìa giấm táo nguyên chất với 200ml nước ấm, uống trước bữa ăn 15 phút.
- Không nên uống khi đói hoặc sử dụng giấm táo nguyên chất chưa pha loãng để tránh kích ứng dạ dày.
Uống trà bạc hà
Bạc hà có tác dụng thư giãn cơ trơn đường ruột, giúp khí thừa dễ dàng thoát ra ngoài, từ đó giảm cảm giác đầy hơi và buồn nôn.
Cách thực hiện:
- Ngâm vài lá bạc hà tươi trong nước sôi 5 phút rồi uống khi còn ấm.
- Hoặc xay nhuyễn bạc hà tươi, lọc lấy nước uống trực tiếp.
- Trà bạc hà còn giúp làm mát cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng.
Uống nước hoặc ăn cần tây
Cần tây là thực phẩm giúp kích thích tiêu hóa và đào thải khí thừa trong đường ruột.
Cách dùng:
- Ép nước sinh tố cần tây tươi uống mỗi ngày.
- Hoặc dùng cần tây nấu canh, xào trong bữa ăn thường xuyên.
- Cần tây còn giúp thanh lọc cơ thể và giảm sưng viêm hiệu quả.
Tham khảo: Các bài thuốc Đông Y chữa đầy bụng khó tiêu
Thay đổi lối sống giúp hết chướng bụng hiệu quả
Ngoài các biện pháp trên, bạn nên duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh để ngăn ngừa tình trạng chướng bụng quay trở lại:
- Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn thành 4–5 lần/ngày.
- Không nằm ngay sau khi ăn, nên đi bộ nhẹ 15–20 phút để hỗ trợ tiêu hóa.
- Tập thể dục đều đặn như yoga, đạp xe, đi bộ giúp tăng nhu động ruột.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.
- Uống đủ 1,5–2 lít nước/ngày.
- Bổ sung men tiêu hóa và probiotic (như sữa chua, kim chi, kefir…) để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Kết luận
Chướng bụng trên rốn là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể cải thiện tại nhà nếu bạn điều chỉnh đúng cách chế độ ăn, sinh hoạt và tâm lý. Hãy chủ động lắng nghe cơ thể, áp dụng những mẹo đơn giản trên để giảm nhanh cảm giác đầy hơi, căng tức và duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, thoải mái mỗi ngày.
💥💥 Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh Plus có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000đ ➠ 🎁 Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp |
