Cách điều trị viêm đại tràng hiệu quả: Hướng dẫn chi tiết

Mục tiêu điều trị viêm đại tràng giúp người bệnh giải quyết những vấn đề sau đây:

• Kiểm soát triệu chứng: Giảm các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón và đầy hơi.
• Duy trì sự thuyên giảm: Sau khi đạt được sự thuyên giảm, tiếp tục duy trì trạng thái này và ngăn ngừa các đợt tái phát thông qua việc tuân thủ điều trị và theo dõi định kỳ.​
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Kiểm soát hiệu quả các triệu chứng giúp người bệnh tham gia vào các hoạt động hàng ngày một cách bình thường, nâng cao chất lượng cuộc sống.​
• Phòng ngừa biến chứng: Tránh các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết, thủng đại tràng, ung thư đại tràng.
• Xác định và loại bỏ nguyên nhân: Điều trị dựa trên nguyên nhân gây bệnh để đạt hiệu quả lâu dài.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt: Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và duy trì lối sống lành mạnh giúp hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa tái phát.

Cách điều trị viêm đại tràng hiệu quả

1. Điều trị viêm đại tràng bằng thuốc

Các loại thuốc thường được chỉ định để kiểm soát triệu chứng viêm đại tràng:

Thuốc chống viêm

Là một trong những nhóm thuốc được ưu tiên sử dụng trong điều trị viêm loét đại tràng ở giai đoạn nhẹ và trung bình. Tác dụng chính của thuốc chống viêm giúp giảm viêm nhiễm, sưng tấy và đau ở niêm mạc đại tràng, từ đó cải thiện các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy và co thắt ruột. Các thuốc thường được dùng như aminosalicylate (5-ASA) gồm mesalamine, balsalazide và olsalazine. Tuy nhiên, cần dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

Corticosteroids

Giúp giảm nhanh các triệu chứng đau, sưng, viêm tấy do viêm đại tràng gây ra. Chúng được dùng trong giai đoạn cấp tính, trường hợp viêm nặng để kiểm soát các triệu chứng nhưng không phù hợp cho điều trị lâu dài do nguy cơ phụ như loãng xương, tăng đường huyết và suy giảm miễn dịch.

Thuốc ức chế miễn dịch

Tác dụng chính của nhóm thuốc ức chế miễn dịch giúp làm dịu hệ miễn dịch, ngăn chặn các phản ứng viêm kéo dài trong đại tràng và ổn định sức khỏe tiêu hóa cho người bệnh. Một số thuốc thường dùng: azathioprine (Azasan, Imuran), mercaptopurine (Purinethol, Purixan) và methotrexate (Trexall).

Nhóm thuốc này được chỉ định khi người bệnh dùng thuốc chống viêm hoặc Corticosteroids không hiệu quả.

Thuốc sinh học

Thuốc sinh học là một loại liệu pháp mới trong việc điều trị viêm đại tràng bằng cách trung hòa và ngăn chặn các protein gây viêm trong cơ thể. Các thuốc phổ biến như infliximab, adalimumab và vedolizumab thường được sử dụng cho những trường hợp bệnh ở mức độ từ trung bình đến nặng hoặc khi không đáp ứng với các phương pháp khác.

2. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị viêm đại tràng. Việc lựa chọn những thực phẩm phù hợp giúp giảm các triệu chứng, hạn chế kích thích niêm mạc ruột và hỗ trợ quá trình phục hồi nhanh chóng. Ngoài ra, ăn uống đúng cách còn giúp người bệnh duy trì sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế nguy cơ tái phát.

Người bệnh nên:

• Tránh thực phẩm kích thích: Đồ cay, rượu bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ.
• Bổ sung thực phẩm tốt cho tiêu hóa: Thực phẩm giàu chất xơ, probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Như canxi, axit folic, sắt, vitamin B12, D, A, E, K để bù đắp dinh dưỡng thiếu hụt.

3. Phẫu thuật đại tràng

Phẫu thuật đại tràng được thực hiện khi các phương pháp điều trị nội khoa không còn hiệu quả hoặc khi bệnh gây ra biến chứng nguy hiểm như xuất huyết, giãn hoặc thủng dạ dày, nguy cơ bị ung thư đại tràng… Một số phương pháp phẫu thuật đại tràng phổ biến hiện nay như:

• Cắt bỏ đại tràng (Colectomy): Loại bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng bị tổn thương nhằm ngăn chặn sự lan rộng của viêm nhiễm và giảm triệu chứng.
• Nối túi hồi tràng – hậu môn (Ileoanal pouch anastomosis): Sau khi cắt bỏ đại tràng, một túi được tạo từ hồi tràng và nối với hậu môn, cho phép bệnh nhân duy trì chức năng đại tiện bình thường mà không cần mở thông ruột.
• Phẫu thuật mở thông hồi tràng (Ileostomy): Trong trường hợp không thể nối túi hồi tràng – hậu môn, hồi tràng được đưa ra ngoài qua một lỗ mở ở bụng, và chất thải được thu gom vào túi đeo bên ngoài cơ thể.

Phẫu thuật đại tràng có thể giúp điều trị dứt điểm nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa. Vì vậy tùy thuộc vào sức khỏe và mức độ người bệnh cần cân nhắc kỹ và tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện.

4. Biện pháp hỗ trợ 

Bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, người bệnh có thể kết hợp một số biện pháp thay thế dưới đây trong quá trình điều trị bệnh viêm đại tràng.

Liệu pháp tâm lý

Căng thẳng, lo âu kéo dài có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh thêm nặng hơn. Vì vậy học cách quản lý và kiểm soát những căng thẳng, stress sẽ giúp người bệnh tâm lý ổn định, hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn. Từ đó góp phần giảm các triệu chứng viêm đại tràng và hạn chế nguy cơ tái phát.

Người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp như: thiền, yoga, đi bộ, chèo thuyền…

Châm cứu và bấm huyệt

Châm cứu và bấm huyệt giúp cân bằng khí huyết, giảm viêm, đau bụng và co thắt ruột ở người viêm đại tràng. Châm cứu kích thích hệ thần kinh, giúp thư giãn cơ trơn đại tràng, cải thiện tiêu hóa. Bấm huyệt tại các điểm như Tỳ du, Trung quản, Thần khuyết có thể hỗ trợ giảm đầy hơi, tiêu chảy, táo bón và điều hòa nhu động ruột, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn.

Sử dụng các loại thảo dược

Một số thảo dược có tác dụng kháng viêm, bảo vệ niêm mạc ruột và hỗ trợ tiêu hóa, giúp giảm triệu chứng viêm đại tràng:

• Nghệ (Curcumin): Giảm viêm, làm lành niêm mạc ruột.
• Nha đam: Làm dịu niêm mạc, hỗ trợ tiêu hóa.
• Bạch truật, cam thảo: Giúp điều hòa nhu động ruột, giảm đau bụng.
• Trà bạc hà, gừng: Giảm đầy hơi, co thắt ruột.

Sử dụng thảo dược đúng cách có thể giúp cải thiện triệu chứng.Tuy nhiên người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc.

Viêm đại tràng có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Viêm đại tràng là một bệnh lý tiêu hóa, tuy không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt và làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Vì vậy, người bệnh cần thăm khám định kỳ và gặp bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Bệnh viêm đại tràng có chữa khỏi được hoàn toàn hay không còn phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh.

• Trường hợp, bệnh viêm đại tràng ở cấp độ nhẹ, cấp tính và nguyên nhân chủ yếu (do nhiễm khuẩn, ký sinh trùng…) nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn.
• Ngược lại, nếu bệnh đã chuyển sang giai đoạn mạn tính và có biểu hiện như (viêm loét, nhiễm trùng, xuất huyết…) thường không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu ăn uống hợp lý, dùng thuốc đúng cách và điều trị phù hợp thì bệnh hoàn toàn có thể ổn định lâu dài và hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) 

Viêm đại tràng có nguy hiểm không?

Bệnh viêm đại tràng thực chất không quá nguy hiểm, nhưng nếu bệnh kéo dài và không được kiểm soát tốt thì có thể gây ra những biến chứng như:

• Xuất huyết tiêu hóa: Đại tràng bị viêm loét nặng có thể gây chảy máu kéo dài.
• Thủng đại tràng: Viêm nhiễm nghiêm trọng làm suy yếu thành ruột, có thể gây thủng đại tràng, đe dọa tính mạng.
• Giãn đại tràng cấp tính (megacolon): Khi đại tràng bị giãn bất thường, nguy cơ nhiễm trùng và thủng ruột tăng cao.
• Ung thư đại tràng: Viêm đại tràng mạn tính, đặc biệt là viêm loét đại tràng lâu năm, có thể làm tăng nguy cơ ung thư.

Viêm đại tràng nên ăn gì?

Người bệnh nên ăn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan (yến mạch, chuối, khoai lang), probiotic (sữa chua, kim chi), và uống đủ nước để hỗ trợ tiêu hóa.

Viêm đại tràng có chữa khỏi hẳn được không?

Ở giai đoạn cấp tính, bệnh có thể chữa khỏi nếu điều trị sớm. Tuy nhiên, viêm đại tràng mãn tính thường chỉ có thể kiểm soát chứ không thể chữa dứt điểm hoàn toàn.

Có nên sử dụng thuốc nam để chữa viêm đại tràng không?

Một số bài thuốc Nam có thể hỗ trợ điều trị và làm giảm triệu chứng viêm đại tràng. Tuy nhiên, thuốc Nam chỉ nên dùng như một biện pháp hỗ trợ, không thay thế thuốc Tây trong điều trị bệnh. Việc sử dụng các loại thuốc trong chữa bệnh cần có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên môn để đảm bảo an toàn và tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Kết luận

Viêm đại tràng là một bệnh lý phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp giữa điều trị y tế và thay đổi lối sống để kiểm soát hiệu quả. Mặc dù việc chữa khỏi hoàn toàn có thể không khả thi trong nhiều trường hợp, nhưng với sự chăm sóc đúng đắn và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh hoàn toàn có thể duy trì chất lượng cuộc sống tốt.