Tổng quan về rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động bất thường, khiến quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng bị gián đoạn. Đây không phải là một bệnh riêng lẻ mà là tập hợp nhiều triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón. Tình trạng này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiêu hóa rất đa dạng. Thông thường, tình trạng này có thể bắt nguồn từ chế độ ăn uống không hợp lý, ăn quá nhiều dầu mỡ hoặc thực phẩm kém vệ sinh. Ngoài ra, mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, căng thẳng kéo dài, tác dụng phụ của thuốc hoặc các bệnh lý mạn tính như viêm dạ dày, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng cũng là những yếu tố thường gặp.

Khi bị rối loạn tiêu hóa, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm hơn. Do đó, nguyên tắc quan trọng trong giai đoạn này là ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, uống đủ nước và hạn chế thức ăn khó tiêu hoặc dễ gây kích ứng.

Tôm và giá trị dinh dưỡng

Tôm là một trong những loại hải sản được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới, đặc biệt phổ biến trong bữa ăn của người Việt. Không chỉ ngon miệng, tôm còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng:

• Giàu protein: 100g tôm cung cấp khoảng 20g đạm – một nguồn dinh dưỡng thiết yếu giúp xây dựng và tái tạo tế bào.
• Ít chất béo: Tôm gần như không chứa mỡ bão hòa, vì vậy thường được coi là thực phẩm lành mạnh.
• Giàu khoáng chất: Canxi, photpho, sắt, kẽm, magie – hỗ trợ xương khớp, tuần hoàn máu và hệ miễn dịch.
• Vitamin: Vitamin B12, vitamin E giúp tăng cường năng lượng và bảo vệ hệ thần kinh.
• Omega-3: Axit béo tốt cho tim mạch, não bộ.

Với người khỏe mạnh, ăn tôm mang lại nhiều lợi ích: tốt cho xương, tim mạch, chống lão hóa, tăng sức đề kháng. Nhưng đối với người đang rối loạn tiêu hóa, chính những dưỡng chất này có thể trở thành gánh nặng.

Rối loạn tiêu hóa có ăn tôm được không?

Dù giàu dinh dưỡng, tôm lại có đặc điểm khiến người bị rối loạn tiêu hóa cần thận trọng:

• Protein khó tiêu: Khi dạ dày và ruột bị tổn thương, khả năng tiết men tiêu hóa giảm, việc phân giải protein trong tôm trở nên khó khăn. Điều này có thể gây đầy hơi, khó tiêu, đau bụng.
• Nguy cơ làm nặng thêm tiêu chảy: Đạm thừa không được tiêu hóa kỹ có thể lên men trong ruột, kích thích nhu động ruột mạnh hơn, khiến tình trạng tiêu chảy trầm trọng.
• Khả năng dị ứng: Tôm là một trong những thực phẩm dễ gây dị ứng nhất. Khi cơ thể đang suy yếu vì rối loạn tiêu hóa, nguy cơ phản ứng dị ứng (ngứa, nổi mẩn, nôn mửa) tăng cao.
• Đặc tính “lạnh”: Trong Đông y, tôm thuộc nhóm thực phẩm có tính hàn. Người đang rối loạn tiêu hóa thường bị “hư hàn”, nếu ăn vào có thể khiến bụng đau và tiêu chảy nhiều hơn.

Từ góc độ dinh dưỡng và y học, người bị rối loạn tiêu hóa nên kiêng ăn tôm trong giai đoạn triệu chứng đang rõ rệt. Chỉ khi hệ tiêu hóa ổn định, cơ thể khỏe lại mới nên ăn lại với lượng nhỏ và chế biến đơn giản (hấp, luộc).

Những trường hợp đặc biệt cần chú ý

1. Trẻ em

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi, có hệ tiêu hóa còn non nớt. Khi rối loạn tiêu hóa, việc cho trẻ ăn tôm càng dễ gây ra dị ứng hoặc đầy bụng. Vì vậy, cha mẹ nên kiêng hẳn cho đến khi bé hồi phục hoàn toàn.

2. Người lớn tuổi

Người cao tuổi thường có dịch vị dạ dày tiết ít, men tiêu hóa yếu hơn. Khi bị rối loạn tiêu hóa, việc ăn tôm sẽ làm bụng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu hóa, dẫn đến mệt mỏi nhiều hơn.

3. Người có bệnh nền dạ dày – ruột

Những người có bệnh lý về dạ dày – ruột như viêm loét dạ dày, hội chứng ruột kích thích hoặc viêm đại tràng cần đặc biệt thận trọng. Trong giai đoạn bệnh bùng phát, hệ tiêu hóa vốn đã nhạy cảm nên việc ăn tôm có thể làm tăng tình trạng đau bụng, chướng hơi, tiêu chảy kéo dài và khó kiểm soát.

Đặc biệt, người có tiền sử dị ứng hải sản tuyệt đối không nên thử lại tôm trong lúc cơ thể đang yếu.

Thực phẩm nên và không nên ăn khi rối loạn tiêu hóa

1. Thực phẩm nên ăn

Khi rối loạn tiêu hóa, nguyên tắc dinh dưỡng quan trọng nhất là “nhẹ – mềm – dễ tiêu – ít kích thích”. Một số nhóm thực phẩm được khuyến nghị gồm:

• Ngũ cốc và tinh bột dễ tiêu: Cháo, súp, cơm mềm, bánh mì trắng, bột yến mạch… Những món này cung cấp năng lượng cần thiết nhưng không tạo gánh nặng lớn cho dạ dày.
• Thịt nạc và protein dễ hấp thu: Thịt gà bỏ da, thịt lợn nạc, cá nạc hấp hoặc luộc. Protein động vật này giúp phục hồi cơ thể nhưng cần chế biến đơn giản, không chiên rán.
• Trứng: Đặc biệt là trứng luộc hoặc trứng hấp, dễ tiêu hóa hơn trứng chiên dầu mỡ.
• Rau củ nấu chín mềm: Cà rốt, bí đỏ, khoai tây, rau xanh non. Các loại rau củ này giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ hòa tan – giúp hỗ trợ nhu động ruột và giảm tình trạng táo bón.
• Trái cây ít axit: Chuối chín, táo hấp, lê, đu đủ chín… Đây là những loại quả vừa giàu dinh dưỡng vừa nhẹ nhàng cho dạ dày.
• Thực phẩm chứa lợi khuẩn: Sữa chua, men vi sinh tự nhiên giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt hữu ích khi rối loạn tiêu hóa kèm tiêu chảy.
• Nước và dung dịch bù điện giải: Uống đủ nước lọc, có thể bổ sung oresol hoặc nước dừa để bù nước và khoáng chất khi tiêu chảy.

2. Thực phẩm cần tránh

Một số nhóm thực phẩm có thể khiến tình trạng rối loạn tiêu hóa trầm trọng hơn và cần được hạn chế hoặc kiêng hoàn toàn:

• Hải sản vỏ cứng: Tôm, cua, ghẹ, sò… có nhiều đạm khó tiêu, dễ gây đầy bụng và dị ứng.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ: Đồ chiên rán, xào, nướng mỡ – làm dạ dày khó tiêu và kích thích tiêu chảy.
• Gia vị cay nóng, kích thích: Ớt, tiêu, tỏi sống, mù tạt… khiến niêm mạc dạ dày bị kích ứng mạnh hơn.
• Thực phẩm nhiều đường và chất tạo ngọt: Bánh kẹo, nước ngọt có gas, nước ép đóng chai – dễ gây lên men trong ruột và làm nặng triệu chứng tiêu chảy.
• Đồ uống kích thích: Rượu, bia, cà phê, nước tăng lực – gây mất nước, tăng axit dạ dày và làm rối loạn nhu động ruột.
• Thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, thịt xông khói, đồ hộp – chứa nhiều muối, chất bảo quản và khó tiêu.
• Sữa tươi nguyên kem hoặc giàu lactose: Với người đang bị tiêu chảy, lactose trong sữa có thể làm tình trạng nặng thêm.

Tham khảo: 5 cách chữa rối loạn tiêu hóa nhanh tại nhà

Chăm sóc khi rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa có thể khiến người bệnh mệt mỏi, ăn uống kém và lâu hồi phục nếu không biết cách chăm sóc. Ngoài việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, cần kết hợp chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh để hỗ trợ hệ tiêu hóa trở lại trạng thái cân bằng.

1. Về dinh dưỡng hằng ngày

• Ăn ít một, chia thành nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn 2–3 bữa lớn, hãy chia thành 4–6 bữa nhỏ để dạ dày không bị quá tải.
• Chế biến đơn giản, ít dầu mỡ: Nên ưu tiên món hấp, luộc, nấu nhừ. Hạn chế chiên, rán, xào nhiều dầu vì khó tiêu và dễ gây đầy bụng.
• Thực phẩm mềm, dễ tiêu: Cháo, súp, cơm nát, khoai nghiền, rau củ hầm. Tránh các loại hạt cứng, thực phẩm nhiều xơ không tan.
• Bổ sung thực phẩm chứa probiotic và prebiotic: Sữa chua, men vi sinh, chuối, yến mạch, rau củ dễ tiêu giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
• Hạn chế đồ uống kích thích: Rượu, bia, cà phê, nước ngọt có gas không chỉ làm nặng thêm triệu chứng mà còn khiến cơ thể mất nước nhanh.
• Uống đủ nước: Nên uống nước lọc hoặc nước ấm, chia thành nhiều lần trong ngày. Nếu tiêu chảy nhiều, bổ sung thêm oresol hoặc nước dừa để bù điện giải.

2. Về thói quen sinh hoạt

• Ăn uống đúng giờ: Giúp dạ dày làm việc ổn định, giảm tình trạng co bóp bất thường.
• Nhai kỹ, ăn chậm: Giúp nghiền nhỏ thức ăn, giảm áp lực cho dạ dày.
• Hạn chế nằm ngay sau ăn: Nên nghỉ ngơi ít nhất 30 phút sau bữa ăn rồi mới nằm, để tránh trào ngược dạ dày.
• Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng, lo âu có thể làm rối loạn nhu động ruột nặng hơn. Thư giãn bằng hít thở sâu, yoga hoặc đi bộ nhẹ nhàng.
• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ khiến hệ miễn dịch suy yếu, khả năng hồi phục chậm hơn.

3. Theo dõi và xử lý kịp thời

• Nếu các triệu chứng chỉ ở mức nhẹ (đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy nhẹ), có thể tự chăm sóc tại nhà bằng điều chỉnh chế độ ăn và nghỉ ngơi.
• Nếu xuất hiện dấu hiệu nặng như tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày, sốt cao, đi ngoài ra máu, nôn ói nhiều, cần đi khám ngay để tìm nguyên nhân chính xác.
• Người có bệnh lý nền về dạ dày – ruột (viêm loét dạ dày, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng) nên tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc.

Rối loạn tiêu hóa là lúc hệ tiêu hóa cần được “nghỉ ngơi”, vì vậy việc ăn tôm không phải là lựa chọn phù hợp. Áp dụng chế độ ăn uống khoa học và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn sớm lấy lại cân bằng cho dạ dày, ruột và sức khỏe tổng thể.

Chia sẻ0

Chia sẻ

Giới thiệu chung về rối loạn tiêu hóa

loạn tiêu hóa là một tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của hệ tiêu hóa, khiến quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn bị gián đoạn. Đây không phải là một bệnh cụ thể, mà là tập hợp của nhiều triệu chứng khác nhau như: đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn, ợ nóng, tiêu chảy, táo bón hoặc đau bụng âm ỉ. Những biểu hiện này có thể xuất hiện thoáng qua hoặc kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Rối loạn tiêu hóa có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường thấy ở người lớn do thói quen ăn uống không điều độ, căng thẳng kéo dài hoặc sử dụng thuốc kháng sinh thường xuyên.

Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa rất đa dạng. Có thể do chế độ ăn không hợp lý (ăn quá nhiều chất béo, thức ăn khó tiêu, uống nhiều rượu bia), căng thẳng tâm lý, rối loạn vận động ruột, hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Ngoài ra, các bệnh lý như viêm dạ dày, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích… cũng là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn tiêu hóa mạn tính.

Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng rối loạn tiêu hóa nếu kéo dài có thể dẫn đến suy nhược cơ thể, kém hấp thu dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy, việc nhận biết sớm và điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống hợp lý là rất cần thiết. Bên cạnh các phương pháp điều trị hiện đại, nhiều người hiện nay cũng tìm đến các giải pháp tự nhiên để cải thiện triệu chứng, trong đó gừng là một vị thuốc dân gian được đánh giá cao về hiệu quả hỗ trợ tiêu hóa.

Gừng có chữa được rối loạn tiêu hóa không?

Gừng (tên khoa học: Zingiber officinale) là một loại cây thân thảo lâu năm, được sử dụng rộng rãi như một loại gia vị và dược liệu trong y học cổ truyền của nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Trong Đông y, gừng có tên gọi là “sinh khương” (gừng tươi) hoặc “can khương” (gừng khô), được xếp vào nhóm dược liệu có tính ấm, vị cay, quy vào các kinh phế, tỳ và vị. Với đặc tính này, gừng có tác dụng tán hàn (trừ lạnh), ôn trung (làm ấm dạ dày), chỉ ẩu (chống nôn), giải biểu (phát tán phong hàn) và hành khí (lưu thông khí huyết).

Y học cổ truyền sử dụng gừng để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe liên quan đến hệ tiêu hóa như đầy hơi, buồn nôn, đau bụng do lạnh, khó tiêu, tiêu chảy, cảm lạnh kèm đau bụng… Trong các bài thuốc dân gian, gừng thường được kết hợp với mật ong, muối, hoặc các dược liệu khác để tăng hiệu quả điều trị. Ví dụ, trà gừng mật ong là bài thuốc quen thuộc giúp làm ấm bụng, giảm co thắt dạ dày và cải thiện tình trạng tiêu hóa kém.

Một trong những thành phần chính trong gừng là gingerol, một hợp chất có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa mạnh. Hoạt chất này giúp thư giãn cơ trơn của đường tiêu hóa, giảm co thắt, từ đó làm dịu cảm giác đau bụng và khó chịu. Ngoài ra, gừng còn kích thích tuyến nước bọt và tuyến vị tiết dịch tiêu hóa, giúp thức ăn được tiêu hóa nhanh hơn, làm giảm cảm giác nặng bụng, đầy hơi sau ăn.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of the Medical Association of Thailand cho thấy, những người bị khó tiêu chức năng được cho dùng gừng trước bữa ăn đã cải thiện đáng kể các triệu chứng như đầy bụng và khó tiêu so với nhóm không sử dụng. Bên cạnh đó, gừng còn được chứng minh có hiệu quả trong việc chống buồn nôn, kể cả buồn nôn do say tàu xe, mang thai hoặc do rối loạn tiêu hóa gây ra.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng gừng không phải là thuốc chữa bệnh đặc hiệu. Nó chỉ có tác dụng hỗ trợ làm giảm triệu chứng tạm thời. Với các trường hợp rối loạn tiêu hóa kéo dài, do bệnh lý nền như viêm loét dạ dày hay hội chứng ruột kích thích, người bệnh cần được khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Cách dùng gừng giảm rối loạn tiêu hóa

Để giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa bằng gừng, người dân có thể áp dụng một số cách đơn giản, dễ thực hiện tại nhà.

1. Uống trà gừng

Một trong những phương pháp phổ biến nhất là uống trà gừng. Cách làm rất đơn giản: thái vài lát gừng tươi, cho vào cốc nước nóng, để khoảng 5–10 phút cho các tinh chất trong gừng tiết ra rồi uống khi còn ấm.

Trà gừng giúp làm ấm bụng, giảm đầy hơi, buồn nôn và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả, đặc biệt sau bữa ăn nhiều dầu mỡ hoặc khi thời tiết lạnh.

2. Gừng pha mật ong

Ngoài trà gừng, gừng kết hợp với mật ong cũng là một bài thuốc dân gian rất được ưa chuộng. Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, làm dịu niêm mạc dạ dày, khi kết hợp với gừng sẽ tăng hiệu quả chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Bạn có thể nghiền nhỏ gừng, trộn với mật ong nguyên chất theo tỷ lệ 1:1, ngậm từng thìa nhỏ hoặc pha cùng nước ấm để uống trước bữa ăn 15–20 phút.

3. Gừng pha muối loãng

Một cách khác là nước gừng pha với muối loãng, giúp làm sạch đường ruột, giảm triệu chứng tiêu chảy nhẹ do rối loạn tiêu hóa. Dùng 1–2 lát gừng tươi, đun với nước, sau đó thêm một nhúm muối nhỏ, uống khi còn ấm sẽ mang lại cảm giác dễ chịu cho dạ dày.

Lưu ý khi sử dụng gừng để hỗ trợ tiêu hóa

Gừng là một vị thuốc tự nhiên quen thuộc, mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, để sử dụng gừng an toàn và hiệu quả, người dùng cần hiểu rõ đối tượng phù hợp và những lưu ý khi dùng.

• Gừng đặc biệt phù hợp với những người bị rối loạn tiêu hóa nhẹ, như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, buồn nôn sau ăn hoặc khi thời tiết thay đổi.
• Người có cơ địa lạnh, hay bị lạnh bụng, cảm mạo phong hàn cũng có thể dùng gừng để làm ấm cơ thể và cải thiện tiêu hóa.
• Gừng rất thích hợp dùng vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn, giúp kích thích tiết dịch tiêu hóa, thúc đẩy quá trình hấp thu dinh dưỡng.
• Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu, nếu muốn dùng gừng để giảm buồn nôn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước vì liều cao có thể gây co bóp tử cung.
• Người có bệnh lý tim mạch hoặc huyết áp cao, vì gừng có thể làm tăng huyết áp nếu dùng quá nhiều.
• Người đang bị viêm loét dạ dày – tá tràng nặng, do tính cay và nóng của gừng có thể khiến tình trạng loét thêm nghiêm trọng.
• Người đang sử dụng thuốc chống đông máu (như aspirin, warfarin), vì gừng có thể tương tác làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Gừng chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm triệu chứng, không phải là thuốc điều trị bệnh lý đường tiêu hóa. Vì vậy, không nên lạm dụng gừng thay cho các phương pháp điều trị chuyên khoa.
• Không nên dùng quá 5g gừng tươi mỗi ngày, đặc biệt với người có cơ địa nóng trong, huyết áp cao hoặc đang bị viêm loét dạ dày.
• Gừng nên được dùng khi đói bụng vừa phải hoặc sau ăn, tránh dùng lúc bụng quá no hoặc quá đói để đạt hiệu quả tốt nhất và an toàn cho sức khỏe.

Để đạt hiệu quả tốt nhất, người dùng nên kết hợp sử dụng gừng với chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, rượu bia, đồng thời duy trì lối sống khoa học như ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng. Trong trường hợp các triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài trên 1–2 tuần, hoặc có dấu hiệu bất thường như nôn ra máu, sụt cân nhanh, tiêu chảy kéo dài… người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn.

Chia sẻ13

Chia sẻ

Phân sống là gì?

Phân sống là hiện tượng phân có chứa phần thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn, ví dụ còn sợi rau, hạt ngũ cốc, thịt vụn, hoặc thành phần thức ăn vẫn ở dạng nguyên. Thông thường, thức ăn đi vào dạ dày – ruột non được phân giải, hấp thu các dưỡng chất; nếu quá trình này bị gián đoạn hoặc yếu đi, phần thức ăn “sống” không phân hủy được sẽ đi ra ngoài – đó chính là phân sống. Trạng thái này khác với phân bình thường ở chỗ phân sống thường lỏng, không thành khuôn, có mùi hơi chua hoặc hơi khó tiêu.

Nguyên nhân gây phân sống

1. Nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng đường ruột

Thức ăn không được rửa sạch, sử dụng nguồn nước không đảm bảo, ăn các thực phẩm sống hoặc tái có thể dẫn đến nhiễm vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng (như Salmonella, E. coli, giun sán). Khi đó, vi sinh vật có hại sẽ xâm nhập và phá vỡ công đoạn tiêu hóa, khiến thức ăn không phân huỷ hết và ra ngoài dưới dạng phân sống.

2. Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột

Bên trong ruột chúng ta có hệ vi sinh vật gồm vi khuẩn có lợi và vi khuẩn gây hại. Khi mất cân bằng (ví dụ vì dùng kháng sinh, ăn uống không lành mạnh), vi khuẩn có lợi giảm sút, khả năng hỗ trợ tiêu hóa bị suy yếu. Kết quả là thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn, tạo ra phân sống.

3. Rối loạn hấp thu – thiếu enzyme tiêu hóa

Ruột non hoặc tuyến tụy có thể bị tổn thương hoặc kém hoạt động, dẫn đến việc thiếu các enzyme thiết yếu (như amylase, lipase, protease) để phân giải tinh bột, chất béo và đạm. Trong trường hợp này, phần thức ăn chưa được phân giải sẽ đi qua ruột già và thải ra ngoài dưới dạng phân sống.

4. Bệnh lý về đường tiêu hóa

Phân sống không chỉ đến từ chế độ ăn uống hay mất cân bằng vi sinh, mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý đường tiêu hóa. Khi các cơ quan trong hệ tiêu hóa bị tổn thương, khả năng hấp thu và phân giải dưỡng chất suy giảm, dẫn đến thức ăn đi ra ngoài mà chưa được xử lý hoàn toàn. Một số bệnh thường gặp có thể gây ra tình trạng này gồm:

Viêm đại tràng: Niêm mạc đại tràng bị viêm làm rối loạn nhu động ruột. Thức ăn chưa được tiêu hóa hết ở ruột non đi xuống ruột già nhưng không kịp hấp thu hoàn chỉnh, tạo thành phân sống. Người bệnh thường kèm theo các triệu chứng như đau bụng dưới, đầy hơi, đi ngoài nhiều lần.

Hội chứng ruột kích thích (IBS): Đây là rối loạn chức năng ruột mạn tính, gây co bóp bất thường của nhu động ruột. Thức ăn đi qua ruột quá nhanh hoặc quá chậm đều có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, trong đó có phân sống. IBS thường đi kèm đau bụng, chướng bụng và rối loạn phân (lúc táo, lúc lỏng).

Bệnh celiac: Đây là bệnh lý do cơ thể không dung nạp gluten (có trong lúa mì, yến mạch, lúa mạch). Khi ăn thực phẩm chứa gluten, niêm mạc ruột non bị tổn thương, gây giảm khả năng hấp thu dưỡng chất, dẫn đến đi ngoài phân sống, sụt cân, thiếu máu.

Viêm tụy mạn tính: Tuyến tụy có vai trò tiết enzyme tiêu hóa đạm, mỡ, tinh bột. Khi tụy bị viêm, lượng enzyme tiết ra giảm sút, thức ăn không được phân giải hoàn toàn. Kết quả là phân sống, kèm theo phân mỡ (phân nổi, khó rửa).

Nhiễm trùng và ký sinh trùng đường ruột mạn tính: Một số vi khuẩn hoặc ký sinh trùng ký trú lâu dài trong ruột làm thay đổi môi trường tiêu hóa, giảm khả năng hấp thu. Người bệnh có thể bị phân sống kéo dài, kèm triệu chứng thiếu hụt dinh dưỡng.

5. Yếu tố chế độ ăn hoặc sinh hoạt

Thói quen ăn quá nhanh, không nhai kỹ, ăn nhiều rau sống hoặc thực phẩm khó tiêu cũng là nguyên nhân phổ biến. Ngoài ra, stress, căng thẳng, uống nhiều rượu bia hoặc chất kích thích đều làm rối loạn nhu động ruột và làm tăng khả năng xuất hiện phân sống.

Cách xử lý khi bị phân sống

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Thay đổi thói quen ăn uống là bước quan trọng đầu tiên. Người bị phân sống nên ưu tiên ăn chín, uống sôi, hạn chế tối đa rau sống, đồ ăn tái hoặc các thực phẩm khó tiêu như ngũ cốc nguyên hạt, măng, nấm dai. Ngoài ra, việc nhai kỹ và chia nhỏ bữa ăn cũng giúp hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn, tránh tình trạng thức ăn còn nguyên khi đi ra ngoài.

2. Bổ sung lợi khuẩn và men tiêu hóa

Khi hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng hoặc cơ thể thiếu enzyme tiêu hóa, bổ sung thêm probiotics (men vi sinh) và enzyme hỗ trợ là giải pháp cần thiết.

• Men vi sinh giúp tăng số lượng vi khuẩn có lợi, cân bằng môi trường đường ruột.
• Enzyme tiêu hóa hỗ trợ phân giải tinh bột, chất béo và đạm, từ đó cải thiện tình trạng phân sống.

3. Điều chỉnh lối sống và thói quen sinh hoạt

Stress và căng thẳng có thể tác động mạnh tới nhu động ruột, làm rối loạn tiêu hóa. Vì vậy, người bệnh nên:

• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya.
• Luyện tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày.
• Uống đủ nước (1,5 – 2 lít/ngày) để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và trao đổi chất.

4. Hạn chế lạm dụng thuốc

Việc dùng kháng sinh kéo dài dễ làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó gây ra phân sống. Người bệnh nên chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, đồng thời kết hợp bổ sung lợi khuẩn để giảm tác dụng phụ của thuốc đối với đường ruột.

5. Thăm khám y tế khi cần thiết

Trong trường hợp phân sống kéo dài trên 1–2 tuần, hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường như đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu, sút cân nhanh, cơ thể mệt mỏi, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác. Việc xét nghiệm phân, nội soi hoặc siêu âm ổ bụng sẽ giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Cách phòng ngừa phân sống

1. Xây dựng chế độ ăn khoa học

Một trong những yếu tố quan trọng nhất để phòng tránh phân sống chính là chế độ ăn. Hệ tiêu hóa cần được cung cấp đủ dưỡng chất cân bằng giữa tinh bột, chất đạm, chất béo và chất xơ. Tuy nhiên, chất xơ thô (rau sống, rau già, ngũ cốc nguyên hạt chưa qua chế biến kỹ) nếu dùng nhiều sẽ làm ruột khó hấp thu hết và gây ra phân sống. Do đó, người trưởng thành nên ưu tiên rau củ nấu chín mềm, trái cây chín mọng, dễ tiêu hóa. Ngoài ra, nên hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ và các món cay nóng vì chúng dễ gây kích thích ruột.

2. Ăn uống điều độ và đúng cách

Thói quen ăn uống có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của đường ruột. Ăn quá nhanh, nhai không kỹ làm thức ăn chưa được nghiền nhỏ, buộc dạ dày và ruột non phải làm việc quá tải, dẫn đến tình trạng thức ăn không tiêu hóa hết. Để hạn chế, nên tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ, mỗi bữa ăn kéo dài tối thiểu 15–20 phút. Ngoài ra, việc chia nhỏ thành 4–5 bữa trong ngày thay vì 2–3 bữa lớn cũng giúp giảm áp lực cho hệ tiêu hóa, thức ăn được hấp thu triệt để hơn.

3. Duy trì lối sống lành mạnh

Một lối sống điều độ không chỉ giúp phòng ngừa phân sống mà còn có lợi cho sức khỏe nói chung. Stress và căng thẳng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến nhu động ruột, khiến cơ thể dễ bị rối loạn tiêu hóa. Người trưởng thành nên duy trì:

• Ngủ đủ giấc: tối thiểu 7–8 tiếng/ngày, hạn chế thức khuya.
• Hoạt động thể chất đều đặn: đi bộ, đạp xe, yoga hay bơi lội giúp kích thích nhu động ruột ổn định.
• Uống đủ nước: 1,5 – 2 lít/ngày để hỗ trợ làm mềm phân và vận chuyển thức ăn trong ruột.
• Hạn chế chất kích thích: như rượu bia, cà phê, thuốc lá, vì chúng dễ gây mất cân bằng hệ tiêu hóa.

4. Sử dụng thuốc hợp lý

Kháng sinh là “con dao hai lưỡi”: có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh nhưng đồng thời cũng phá vỡ hệ vi sinh đường ruột. Khi hệ vi sinh bị rối loạn, thức ăn không được phân giải triệt để sẽ dẫn đến phân sống. Vì vậy, chỉ nên dùng kháng sinh theo đúng chỉ định của bác sĩ. Trong thời gian dùng thuốc, việc bổ sung men vi sinh hoặc probiotic sẽ giúp khôi phục sự cân bằng, bảo vệ hệ tiêu hóa.

5. Khám sức khỏe định kỳ

Không ít trường hợp phân sống xuất phát từ các bệnh lý mạn tính như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, viêm tụy… Việc khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nội soi tiêu hóa và xét nghiệm phân, giúp phát hiện sớm những bất thường. Nếu bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như suy dinh dưỡng, sút cân kéo dài hay thậm chí ung thư đường ruột.

Phân sống là tình trạng thức ăn chưa tiêu hóa hết đi theo phân ra ngoài, thường do yếu tố ăn uống, rối loạn tiêu hóa, mất men, hoặc bệnh lý đường ruột. Nếu xảy ra rải rác, bạn có thể điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt để cải thiện. Nhưng nếu tình trạng kéo dài và có các biểu hiện bất thường kèm theo, đừng ngần ngại đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Chia sẻ4

Chia sẻ

Tìm hiểu tình trạng đau bụng đi ngoài

Đau bụng đi ngoài (hay tiêu chảy) là một rối loạn tiêu hóa thường gặp ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Biểu hiện chính là đi đại tiện nhiều lần trong ngày, phân lỏng hoặc nhiều nước, kèm cảm giác đau quặn bụng khó chịu.

Nguyên nhân gây ra tình trạng này khá đa dạng. Thông thường, đó có thể là do ăn uống không hợp vệ sinh, thực phẩm nhiễm khuẩn, ngộ độc thức ăn, hoặc đơn giản chỉ vì chế độ ăn uống thất thường, nhiều dầu mỡ, gia vị. Một số trường hợp khác xuất phát từ tác dụng phụ của thuốc hoặc bệnh lý đường ruột.

Phần lớn các cơn đau bụng đi ngoài chỉ kéo dài trong vài ngày và có thể tự khỏi nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu diễn ra nặng hoặc kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải và nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ em và người già.

Chính vì vậy, việc hiểu rõ đặc điểm của đau bụng đi ngoài sẽ giúp mỗi người có cách xử trí kịp thời, đồng thời biết lựa chọn thực phẩm, đồ uống phù hợp để không làm bệnh nặng thêm.

Tác động của nước cam đối với hệ tiêu hóa

Nước cam vốn được biết đến là loại đồ uống giàu vitamin C và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng. Với người khỏe mạnh, uống nước cam thường xuyên có thể hỗ trợ tiêu hóa, bổ sung năng lượng và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Tuy nhiên, với người đang bị đau bụng đi ngoài, nước cam lại có những đặc tính cần cân nhắc. Cam chứa nhiều axit tự nhiên, dễ gây kích thích niêm mạc dạ dày – ruột, khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, lượng đường fructose trong nước cam có thể kéo thêm nước vào lòng ruột, làm phân lỏng và tăng số lần đi ngoài.

Mặt khác, nếu sử dụng với lượng nhỏ và pha loãng, nước cam vẫn có thể góp phần bổ sung vitamin C, kali, magie và một phần nước cho cơ thể. Điều này giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ bù điện giải ở mức độ nhẹ.

Như vậy, nước cam vừa có lợi điểm vừa có rủi ro đối với hệ tiêu hóa trong giai đoạn tiêu chảy. Việc nên hay không nên uống sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của người bệnh và cách sử dụng.

Đau bụng đi ngoài có nên uống nước cam không?

Khi bị đau bụng đi ngoài, cơ thể mất nhiều nước và điện giải. Nhiều người nghĩ ngay đến nước cam vì loại quả này giàu vitamin C, kali và có vị mát. Tuy nhiên, đây không phải lúc nào cũng là lựa chọn phù hợp.

Thực tế, không nên uống nhiều nước cam trong giai đoạn tiêu chảy cấp. Nguyên nhân là axit trong cam có thể làm niêm mạc ruột bị kích thích mạnh hơn, khiến cơn đau bụng và tình trạng đi ngoài thêm trầm trọng. Bên cạnh đó, đường tự nhiên trong cam cũng dễ gây áp lực thẩm thấu, làm phân lỏng hơn.

Tuy vậy, điều này không có nghĩa là phải kiêng tuyệt đối. Nếu tiêu chảy mức độ nhẹ và cơ thể không quá nhạy cảm, người bệnh có thể uống một lượng nhỏ nước cam đã pha loãng. Khi dùng đúng cách, nước cam vẫn có tác dụng bù nước, bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

Cách uống nước cam an toàn khi bị đau bụng đi ngoài

Nếu vẫn muốn uống nước cam trong giai đoạn đau bụng đi ngoài, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc để giảm thiểu rủi ro.

• Trước hết, chỉ nên uống một lượng nhỏ, khoảng nửa cốc (100–150 ml) trong ngày. Tuyệt đối không uống quá nhiều vì có thể khiến tình trạng tiêu chảy nặng hơn.
• Thứ hai, nước cam nên được pha loãng với nước ấm theo tỷ lệ 1:1. Việc này giúp giảm độ axit và lượng đường, từ đó hạn chế kích thích niêm mạc ruột.
• Ngoài ra, không nên uống nước cam khi bụng đói hoặc ngay sau khi đi ngoài nhiều lần. Thời điểm tốt nhất là sau khi ăn nhẹ, ví dụ cháo loãng hoặc cơm mềm, để đường ruột không bị quá tải.
• Cuối cùng, cần lưu ý rằng nước cam không thể thay thế các dung dịch bù điện giải. Người bệnh vẫn nên ưu tiên oresol hoặc nước lọc để đảm bảo cân bằng nước và khoáng chất trong cơ thể.

Thức uống thay thế tốt hơn nước cam khi bị đau bụng đi ngoài

Khi bị đau bụng đi ngoài, cơ thể cần được bù nước và điện giải đúng cách. Dưới đây là những loại đồ uống an toàn và hiệu quả hơn nước cam:

1. Oresol (ORS)

Đây là lựa chọn hàng đầu do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị. Oresol giúp bù nước và điện giải nhanh chóng, cân bằng muối khoáng trong cơ thể, phòng ngừa nguy cơ mất nước nghiêm trọng.

2. Nước ấm hoặc nước lọc

Uống nước ấm thường xuyên giúp cơ thể không bị thiếu nước, đồng thời không gây kích ứng cho đường ruột. Đây là cách đơn giản nhưng rất cần thiết trong giai đoạn tiêu chảy.

3. Nước gạo rang hoặc nước cơm

Đây là mẹo dân gian được áp dụng rộng rãi. Nước gạo rang hoặc nước cơm loãng vừa giúp bù nước, vừa bổ sung tinh bột dễ tiêu, hỗ trợ làm dịu dạ dày và đường ruột.

4. Cháo loãng

Ngoài tác dụng bù nước, cháo loãng còn cung cấp dinh dưỡng nhẹ nhàng, dễ hấp thu. Đây là món ăn – thức uống phù hợp khi hệ tiêu hóa đang yếu.

5. Trà gừng nhạt

Gừng có tính ấm, giúp giảm co thắt và giảm cảm giác buồn nôn. Một tách trà gừng pha loãng, uống ấm có thể hỗ trợ đường tiêu hóa ổn định hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Phần lớn các trường hợp đau bụng đi ngoài sẽ tự khỏi sau vài ngày nếu được bù nước và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám y tế ngay:

• Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày: Nếu tình trạng không thuyên giảm hoặc có xu hướng nặng hơn, cần thăm khám để tìm nguyên nhân chính xác
• Đi ngoài kèm máu hoặc chất nhầy: Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn đường ruột hoặc bệnh lý nghiêm trọng hơn.
• Sốt cao, nôn ói nhiều: Những triệu chứng này cho thấy cơ thể đang bị nhiễm trùng, cần can thiệp y tế kịp thời.
• Mất nước nặng: Các biểu hiện như khát nhiều, môi khô, tiểu ít, mắt trũng, người mệt lả là dấu hiệu mất nước nghiêm trọng.
• Trẻ em và người cao tuổi: Hai nhóm đối tượng này dễ bị biến chứng hơn khi tiêu chảy, vì vậy cần đưa đi khám sớm ngay khi có bất thường.

Đau bụng đi ngoài khiến cơ thể mất nhiều nước và điện giải, vì vậy việc lựa chọn đồ uống phù hợp là rất quan trọng. Nước cam không phải là lựa chọn tối ưu trong giai đoạn này vì chứa nhiều axit và đường, dễ làm kích ứng ruột và khiến tiêu chảy nặng hơn.

Nếu muốn uống, người bệnh chỉ nên dùng một lượng nhỏ, pha loãng và không uống khi bụng đói. Tuy nhiên, để an toàn hơn, nên ưu tiên các loại thức uống như oresol, nước ấm, nước gạo rang, cháo loãng hoặc trà gừng nhạt.

Tóm lại, đau bụng đi ngoài không nên uống nhiều nước cam, thay vào đó hãy bù nước và dinh dưỡng đúng cách để cơ thể nhanh chóng hồi phục.

Chia sẻ0

Chia sẻ

Vì sao uống sữa bị đau bụng đi ngoài?

1. Không dung nạp lactose (Lactose intolerance)

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Lactose là loại đường tự nhiên có trong sữa, cần enzym lactase để phân giải. Ở một số người, cơ thể sản xuất quá ít hoặc không có enzym này, dẫn đến tình trạng không dung nạp lactose. Khi lactose không được tiêu hóa, chúng sẽ đi xuống đại tràng, bị vi khuẩn lên men, tạo ra khí và axit, gây:

• Đầy bụng, chướng hơi.
• Đau quặn bụng.
• Đi ngoài phân lỏng hoặc tiêu chảy.

Tình trạng này thường xuất hiện ở người trưởng thành nhiều hơn trẻ em, và mức độ nặng nhẹ tùy cơ địa.

2. Dị ứng protein trong sữa

Một số người không dung nạp được casein hoặc whey protein trong sữa. Khác với không dung nạp lactose, dị ứng sữa là phản ứng miễn dịch, có thể gây ra nhiều triệu chứng phức tạp hơn như:

• Đau bụng, tiêu chảy.
• Nổi mẩn ngứa, phát ban.
• Thậm chí khó thở hoặc sưng phù (trường hợp nặng).

Dị ứng sữa thường xuất hiện sớm ở trẻ em nhưng cũng có thể gặp ở người lớn.

3. Uống sữa khi bụng đói

Dạ dày trống rỗng dễ bị kích thích khi tiếp nhận một lượng lớn sữa. Axit dạ dày tiết ra nhiều hơn để tiêu hóa, khiến bạn cảm thấy cồn cào bụng, buồn nôn và nhanh chóng phải đi ngoài.

4. Sữa kém chất lượng hoặc không đảm bảo vệ sinh

Nếu sữa đã hết hạn, bảo quản sai cách, hoặc pha chế không đảm bảo vệ sinh, nguy cơ bị nhiễm khuẩn đường ruột rất cao. Trong trường hợp này, bạn có thể gặp tiêu chảy cấp, nôn ói, thậm chí sốt – cần xử lý y tế ngay.

Khi nào hiện tượng này là bình thường?

Không phải lúc nào uống sữa bị đau bụng, đi ngoài cũng đáng lo. Một số tình huống có thể xem là phản ứng bình thường:

• Bạn chỉ bị đi ngoài 1–2 lần, triệu chứng nhẹ và hết sau vài giờ.
• Không kèm theo sốt, nôn ói, mất nước hay phân có máu.
• Thường xuất hiện khi bạn uống quá nhiều sữa một lúc hoặc uống sữa khi bụng rỗng.
• Trong những trường hợp này, cơ thể bạn chỉ đang phản ứng nhất thời và thường sẽ hồi phục nhanh chóng.

Khi nào là dấu hiệu bất thường cần chú ý?

Ngược lại, nếu triệu chứng xảy ra nhiều lần, nặng và kéo dài, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo:

• Đau bụng dữ dội, đi ngoài nhiều lần trong ngày.
• Tiêu chảy liên tục trên 2–3 ngày.
• Phân có máu, chất nhầy hoặc kèm theo sốt, nôn ói.
• Ở trẻ nhỏ, người già, tình trạng mất nước diễn ra nhanh và rất nguy hiểm.

Khi gặp những dấu hiệu này, bạn nên đi khám để được chẩn đoán chính xác, tránh biến chứng do bệnh lý tiêu hóa hoặc dị ứng.

Uống sữa bị đau bụng đi ngoài – phải làm sao?

1. Xử lý ngay khi gặp tình trạng này

Điều quan trọng là dừng uống sữa và theo dõi tình trạng cơ thể. Hãy uống nước ấm để làm dịu dạ dày, đồng thời bù lại lượng nước bị mất khi tiêu chảy. Nếu bạn đi ngoài nhiều lần, nên bổ sung dung dịch oresol hoặc nước điện giải để giữ cân bằng khoáng chất, tránh mất nước. Trong lúc này, bạn nên nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh để cơ thể phục hồi.

2. Điều chỉnh thói quen uống sữa

Nếu tình trạng này thường xuyên xảy ra, hãy xem lại cách bạn sử dụng sữa:

• Không uống khi bụng đói để tránh axit dạ dày tiết quá mức.
• Chia nhỏ lượng sữa trong ngày thay vì uống nhiều một lần, giúp cơ thể dễ tiêu hóa hơn.
• Uống cùng bữa ăn nhẹ để giảm áp lực cho dạ dày.

Việc thay đổi thói quen nhỏ có thể giúp bạn tiếp tục uống sữa mà không còn lo đau bụng hay đi ngoài.

3. Lựa chọn loại sữa phù hợp

Nếu bạn nghi ngờ cơ thể không dung nạp lactose, hãy thử các sản phẩm thay thế:

• Sữa không lactose (lactose-free): Loại sữa này đã được loại bỏ hoặc phân giải lactose, dễ tiêu hóa hơn.
• Sữa thực vật: Như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch – không chứa lactose, phù hợp với nhiều đối tượng.
• Sữa chua, phô mai: Chứa lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa, đồng thời lượng lactose cũng ít hơn so với sữa tươi.

Cách phòng ngừa đau bụng, đi ngoài do uống sữa

Để hạn chế tình trạng đau bụng, đi ngoài sau khi uống sữa, bạn có thể áp dụng những biện pháp dưới đây:

1. Uống sữa đúng cách

• Không nên uống sữa khi bụng đang đói, vì axit trong dạ dày dễ gây kích ứng và làm khó tiêu.
• Tốt nhất là uống sữa sau bữa ăn khoảng 1–2 giờ, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn.
• Uống từng ngụm nhỏ, tránh uống quá nhanh hoặc quá nhiều trong một lần, vì sẽ làm dạ dày bị “quá tải”.

2. Chọn loại sữa phù hợp

• Người bị không dung nạp lactose nên ưu tiên dùng sữa không lactose (lactose-free) hoặc sữa thực vật (sữa hạnh nhân, sữa đậu nành, sữa yến mạch…).
• Nên thử từng loại sữa với lượng nhỏ để kiểm tra phản ứng của cơ thể trước khi uống nhiều.
• Với trẻ em hoặc người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, nên chọn sữa tươi tiệt trùng hoặc sữa bột đã được thủy phân một phần để dễ tiêu hóa.

3. Kiểm soát lượng sữa nạp vào

• Người lớn khỏe mạnh nên giới hạn khoảng 200–400 ml sữa mỗi ngày, tùy theo khả năng hấp thu.
• Có thể chia nhỏ thành 2–3 lần uống thay vì uống nhiều trong một lần.
• Nếu lần đầu uống sữa bị khó chịu, nên giảm liều lượng và theo dõi phản ứng.

4. Kết hợp với thực phẩm khác

• Uống sữa kèm với bánh mì, ngũ cốc, yến mạch hoặc trái cây để giảm áp lực cho dạ dày.
• Tránh uống sữa chung với đồ chua, cam quýt hoặc thức ăn quá nhiều dầu mỡ vì dễ gây rối loạn tiêu hóa.

5. Lưu ý với đối tượng đặc biệt

Trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh về đường tiêu hóa (viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích…) nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung sữa hằng ngày.

Trường hợp sau khi uống sữa thường xuyên bị đau bụng, tiêu chảy kéo dài, cần đi khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều chỉnh phù hợp.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đến cơ sở y tế nếu:

• Triệu chứng nặng và kéo dài nhiều ngày.
• Trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi có dấu hiệu mất nước nhanh.
• Nghi ngờ dị ứng sữa hoặc không dung nạp lactose nghiêm trọng.

Bác sĩ sẽ giúp bạn làm xét nghiệm, xác định nguyên nhân chính xác và tư vấn loại sữa, chế độ ăn phù hợp.

Uống sữa bị đau bụng đi ngoài là hiện tượng không hiếm gặp. Trong nhiều trường hợp, đó chỉ là phản ứng nhẹ và thoáng qua. Nhưng nếu lặp lại thường xuyên hoặc kèm triệu chứng bất thường, bạn cần cẩn trọng. Việc hiểu rõ nguyên nhân, thay đổi thói quen uống sữa và lựa chọn loại sữa phù hợp sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích dinh dưỡng mà sữa mang lại, đồng thời bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Chia sẻ3

Chia sẻ

Vì sao uống cafe có thể gây đau bụng, đi ngoài?

1. Tác động của cafein lên hệ tiêu hóa

Cafein là hoạt chất chính trong cafe có tác dụng kích thích thần kinh trung ương, giúp bạn tỉnh táo. Đồng thời, cafein cũng kích thích nhu động ruột, làm đường ruột co bóp mạnh hơn. Đây là lý do nhiều người sau khi uống cafe cảm thấy muốn đi ngoài nhanh chóng.

Ngoài ra, cafein còn tăng tiết dịch vị dạ dày, khiến những người có dạ dày nhạy cảm dễ bị đau bụng, khó chịu.

2. Tính axit của cafe

Cafe vốn có độ axit cao. Khi vào dạ dày, lượng axit này có thể làm kích ứng niêm mạc, đặc biệt ở người bị viêm loét dạ dày – tá tràng. Hậu quả là cảm giác đau âm ỉ vùng thượng vị, buồn nôn, thậm chí đi ngoài lỏng.

3. Thói quen uống cafe không hợp lý

• Uống khi bụng đói: Lúc này dạ dày trống rỗng, cafe làm tăng tiết axit mạnh hơn, dễ gây đau bụng và tiêu chảy.
• Cafe quá đặc hoặc nhiều đường, sữa: Lượng đường và chất béo khó tiêu có thể làm dạ dày đầy hơi, ruột bị kích thích.
• Cafe kém chất lượng: Cafe pha tạp, chứa nhiều phụ gia có thể gây rối loạn tiêu hóa.

Khi nào hiện tượng này là bình thường?

Không phải mọi trường hợp uống cafe bị đau bụng đi ngoài đều đáng lo ngại. Trên thực tế, nhiều người sau khi uống một tách cafe lại cảm thấy “muốn đi vệ sinh” ngay, đây là phản ứng khá phổ biến và có thể xem là bình thường trong một số tình huống:

Do tác động tự nhiên của cafein: Cafein kích thích nhu động ruột, khiến cơ thể nhanh chóng đào thải phân ra ngoài. Đây được coi như một cơ chế “lợi tiểu, nhuận tràng” tạm thời, giúp ruột hoạt động mạnh hơn. Với một số người, phản ứng này chỉ thoáng qua, sau khi đi ngoài xong là cơ thể trở lại trạng thái bình thường, không kèm theo đau bụng dữ dội.

Người có cơ địa nhạy cảm với cafein: Một số người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, đặc biệt là những người không thường xuyên uống cafe. Chỉ cần một lượng nhỏ cafe cũng đủ để kích thích ruột, gây cảm giác đau bụng nhẹ và đi ngoài. Đây không phải bệnh lý, mà đơn giản là do cơ địa phản ứng nhanh với cafein.

Khi cafe trở thành “chất xúc tác” cho nhu cầu đi ngoài buổi sáng: Có nhiều người coi cafe như một “thói quen kích thích ruột”. Họ thường uống một tách cafe sau bữa sáng để dễ đi vệ sinh. Trong trường hợp này, việc đau bụng nhẹ kèm nhu cầu đi ngoài ngay sau khi uống cafe là phản ứng bình thường và không đáng lo.

Khi không có triệu chứng bất thường đi kèm: Nếu sau khi uống cafe, bạn chỉ thấy hơi cồn cào bụng hoặc đi ngoài một lần, phân không lẫn máu, không có chất nhầy, không kèm nôn ói hay sốt… thì có thể xem đây là hiện tượng bình thường.

Nói cách khác, hiện tượng này chỉ đáng chú ý khi triệu chứng xảy ra liên tục, dữ dội hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường. Còn trong hầu hết các trường hợp, đó chỉ là một phản ứng sinh lý bình thường của hệ tiêu hóa trước tác động của cafein và axit trong cafe.

Khi nào là dấu hiệu bất thường cần chú ý?

Bạn cần cẩn trọng nếu tình trạng đau bụng, tiêu chảy xuất hiện với các đặc điểm sau:

• Đau bụng dữ dội, đi ngoài nhiều lần trong ngày.
• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày, kèm mất nước (khát nhiều, môi khô, tiểu ít).
• Trong phân có máu hoặc chất nhầy.
• Người có bệnh nền như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày.

Trong những trường hợp này, cafe chỉ là tác nhân “kích hoạt”, còn nguyên nhân gốc rễ có thể là bệnh lý tiêu hóa cần thăm khám.

Uống cafe bị đau bụng đi ngoài – phải làm sao?

Việc uống cafe dẫn đến đau bụng, tiêu chảy đôi khi chỉ là phản ứng tạm thời, nhưng cũng có lúc gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt. Khi gặp tình trạng này, bạn có thể áp dụng những cách xử lý và điều chỉnh sau:

1. Xử lý ngay khi gặp tình trạng này

Khi vừa uống cafe xong mà xuất hiện đau bụng và đi ngoài, điều quan trọng nhất là bù nước và nghỉ ngơi. Tiêu chảy khiến cơ thể mất nước nhanh, đặc biệt nếu đi ngoài nhiều lần trong ngày. Bạn nên:

• Uống nước ấm để làm dịu dạ dày và giảm kích ứng niêm mạc.
• Nếu tiêu chảy nhiều, hãy bổ sung dung dịch oresol hoặc nước điện giải để cân bằng khoáng chất.
• Tránh các loại nước ngọt có ga, nước đá lạnh hay rượu bia vì có thể làm tình trạng nặng hơn.
• Nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh để cơ thể tập trung vào quá trình hồi phục.

Thông thường, sau khi đi ngoài xong và uống đủ nước, tình trạng sẽ giảm dần và không để lại ảnh hưởng nghiêm trọng.

2. Điều chỉnh thói quen uống cafe

Nếu tình trạng thường xuyên lặp lại, rất có thể nguyên nhân đến từ cách bạn uống cafe hằng ngày chứ không hẳn do bệnh lý. Hãy thử thay đổi:

• Không uống khi bụng đói: Dạ dày trống rỗng rất dễ bị “sốc axit” khi tiếp xúc với cafe, gây đau bụng và tiêu chảy. Ăn nhẹ trước khi uống là cách đơn giản để hạn chế khó chịu.
• Giảm độ đặc: Nếu bạn hay uống cafe phin đặc, hãy thử chuyển sang cafe loãng hơn hoặc cafe pha máy. Lượng cafein vừa phải sẽ ít gây kích thích ruột.
• Hạn chế đường, sữa đặc: Đường và chất béo trong sữa đặc khó tiêu, dễ gây đầy bụng và tiêu chảy. Có thể thay thế bằng sữa tươi không đường hoặc uống đen nguyên chất.
• Chọn cafe decaf hoặc ít axit: Một số loại cafe rang nhạt có hàm lượng axit cao. Bạn có thể chọn cafe decaf (ít cafein) hoặc loại đã xử lý giảm axit để nhẹ bụng hơn.

3. Thay thế bằng thức uống khác

Nếu bạn quá nhạy cảm với cafe, mỗi lần uống đều bị đau bụng hoặc đi ngoài, hãy cân nhắc thay thế cafe bằng các loại đồ uống khác. Vẫn có nhiều lựa chọn giúp bạn tỉnh táo mà không gây khó chịu cho hệ tiêu hóa:

• Trà thảo mộc: Trà hoa cúc, trà bạc hà, trà gừng… vừa giúp tỉnh táo nhẹ nhàng, vừa tốt cho dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa.
• Ngũ cốc dinh dưỡng: Một ly ngũ cốc nóng buổi sáng cung cấp năng lượng ổn định mà không gây cồn cào bụng.
• Matcha hoặc cacao ít đường: Hai loại này chứa chất chống oxy hóa, giúp tăng tập trung, lại ít gây kích thích ruột.

Việc thay đổi không có nghĩa là bạn phải “chia tay” hoàn toàn với cafe, mà có thể uống ít hơn, kết hợp cùng các lựa chọn khác để cơ thể cân bằng tốt hơn.

Cách phòng ngừa đau bụng, đi ngoài do uống cafe

Để hạn chế tối đa tình trạng đau bụng, tiêu chảy sau khi uống cafe, bạn có thể áp dụng một số nguyên tắc sau:

• Chọn cafe sạch: Nên ưu tiên mua cafe từ thương hiệu uy tín hoặc nguồn gốc rõ ràng. Cafe nguyên chất giúp bạn tránh nguy cơ uống phải sản phẩm pha tạp, chứa bắp rang, đậu nành hay hóa chất tạo hương vị – những thành phần dễ gây rối loạn tiêu hóa.
• Uống điều độ: Lượng cafein khuyến nghị an toàn cho người trưởng thành là khoảng 200–400 mg/ngày (tương đương 1–2 ly cafe). Nếu uống quá nhiều, dạ dày sẽ tiết axit liên tục, ruột bị kích thích mạnh dẫn đến đau bụng, tiêu chảy. Vì vậy, duy trì thói quen uống vừa phải sẽ giúp bạn tận hưởng hương vị cafe mà không gây áp lực cho hệ tiêu hóa.
• Ăn trước khi uống: Một lát bánh mì, vài chiếc bánh quy hoặc bữa sáng nhẹ sẽ giúp “lót dạ”, giảm tác động của axit và cafein lên niêm mạc dạ dày. Ngược lại, uống cafe khi bụng đói dễ làm bạn thấy cồn cào, buồn nôn và đi ngoài ngay sau đó.
• Theo dõi phản ứng cơ thể: Mỗi người có ngưỡng dung nạp cafein khác nhau. Nếu bạn thường xuyên thấy đau bụng, tiêu chảy sau khi uống cafe, hãy thử giảm liều lượng, đổi sang loại cafe ít cafein hoặc hạn chế uống vào buổi sáng sớm. Việc lắng nghe cơ thể và điều chỉnh thói quen là cách phòng ngừa hiệu quả nhất.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám ngay nếu:

• Tiêu chảy kéo dài, kèm sốt, nôn ói.
• Có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng (hoa mắt, mệt lả, khát liên tục).
• Trong phân có máu.
• Đang mắc bệnh tiêu hóa mạn tính.

Khi đó, bác sĩ sẽ thăm khám, xét nghiệm và đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Uống cafe bị đau bụng đi ngoài là tình trạng không hiếm gặp, phần lớn do tác động sinh lý của cafein và thói quen uống không hợp lý. Tuy nhiên, nếu triệu chứng lặp lại thường xuyên hoặc kèm dấu hiệu bất thường, bạn không nên chủ quan. Việc điều chỉnh thói quen, chọn cafe chất lượng và theo dõi sức khỏe sẽ giúp bạn vừa tận hưởng hương vị cafe, vừa bảo vệ hệ tiêu hóa an toàn

Chia sẻ0

Chia sẻ

Đây là sự kiện tôn vinh những thành tựu nổi bật trong hành trình kiến tạo và phát triển đất nước, có sự góp mặt của hàng trăm thương hiệu uy tín, sản phẩm tiêu biểu Việt Nam. Dược phẩm Thái Minh vinh dự tham gia với vai trò doanh nghiệp tiêu biểu trong khối Khởi nghiệp kiến quốc.

Trong đó, Tràng Phục Linh PLUS là sản phẩm cao cấp của Dược Phẩm Thái Minh, dành cho viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích, vinh dự đạt Thương hiệu Quốc Gia năm 2024 – giải thưởng uy tín của Bộ Công Thương, vinh danh những thương hiệu có chất lượng sản phẩm vượt trội.

Tràng Phục Linh PLUS thu hút khách hàng ghé thăm tại Triển lãm

Tại triển lãm, Tràng Phục Linh PLUS nhận được sự quan tâm đông đảo của khách tham quan. Đây là dịp khách hàng được trực tiếp trải nghiệm và tìm hiểu sâu hơn về Tràng Phục Linh PLUS, sản phẩm dành riêng cho viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích.

Nhiều khách hàng chia sẻ rằng bản thân hoặc người thân đã từng sử dụng Tràng Phục Linh PLUS và nay càng thêm tin tưởng về chất lượng của sản phẩm.

Tràng Phục Linh PLUS khẳng định chất lượng – Xứng tầm Thương hiệu Quốc gia

Tràng Phục Linh PLUS đã được nghiên cứu chứng minh, hỗ trợ giảm các triệu chứng của viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích như đau bụng, chướng bụng đi ngoài nhiều lần, hỗ trợ phục hồi niêm mạc đường tiêu hóa.

Năm 2024, Tràng Phục Linh PLUS vinh đạt giải thưởng Thương hiệu Quốc gia năm 2024, khẳng định uy tín, chất lượng và tin tưởng của người tiêu dùng. Giải thưởng này không chỉ là minh chứng cho nỗ lực không ngừng cải tiến và nghiên cứu sản phẩm, mà còn là sự ghi nhận của Tràng Phục Linh PLUS trong sứ mệnh chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Công thức độc đáo kết hợp 4 loại thảo dược Việt với 2 hoạt chất của Y học hiện đại

Tràng Phục Linh PLUS là sự kết hợp độc đáo giữa 4 loại thảo dược Việt là Bạch Truật, Bạch Phục Linh, Bạch Thược, Hoàng Bá với 2 hoạt chất của Y học hiện đại là ImmuneGamma và 5 – HTP.

Tràng Phục Linh PLUS được sản xuất trên dây chuyền công nghệ đạt chuẩn GMP của nhà máy công nghệ cao Thái Minh Hitech, và ·kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC/17025 để đảm bảo các sản phẩm có chất lượng tốt khi đến với khách hàng.

Hơn 15 năm đồng hành trong chăm sóc sức khỏe đại tràng, Tràng Phục Linh PLUS đã trở thành lựa chọn tin cậy của hàng triệu người Việt nhờ chất lượng vượt trội và tính an toàn bền vững.

Tràng Phục Linh dùng trong các trường hợp

• Người bị hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là viêm đại tràng kích thích, viêm đại tràng co thắt, rối loạn chứng năng đại tràng
• Người bị viêm đại tràng cấp và mạn tính
• Các rối loạn tiêu hóa do đại tràng kích thích

Tham dự Triển lãm Thành Tựu 80 Năm không chỉ là minh chứng cho chất lượng vượt trội của Tràng Phục Linh, mà còn là niềm tự hào về một thương hiệu Việt Nam uy tín. Với những dấu ấn đã đạt được, Tràng Phục Linh PLUS sẽ tiếp tục đồng hành, nỗ lực mang đến sự an tâm bền vững cho hàng triệu người bệnh đại tràng.

Hiện nay Tràng Phục Linh được phân phối tại hơn 10.000 nhà thuốc uy tín trên toàn quốc. Để tìm nhà thuốc chính hãng có Tràng Phục Linh PLUS, vui lòng xem TẠI ĐÂY

Hoặc Đặt mua Tràng Phục Linh PLUS giao hàng tận nhà đăng ký TẠI ĐÂY

Đặc biệt, miễn phí giao hàng khi mua từ 01 lọ 80 viên hoặc 4 hộp 20 viên. Hãy gọi ngay tới tổng đài miễn cước 1800.1506 để được hỗ trợ tạo đơn hàng.

Chia sẻ2

Chia sẻ

Tác dụng của mật ong đối với hệ tiêu hóa

Mật ong không chỉ là một loại thực phẩm giàu năng lượng mà còn được xem là “dược liệu tự nhiên” có nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa. Nhờ chứa hơn 200 hợp chất sinh học khác nhau, mật ong giúp hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện nhiều vấn đề liên quan đến đường ruột, dạ dày.

Thành phần chính trong mật ong:

• Các loại đường đơn như glucose, fructose dễ hấp thụ, cung cấp năng lượng nhanh cho cơ thể.
• Nhóm vitamin (B1, B2, B6, C…) và khoáng chất (sắt, canxi, magie, kẽm…).
• Các enzym, acid amin và chất chống oxy hóa (flavonoid, polyphenol).

Tác dụng đối với hệ tiêu hóa:

• Kháng khuẩn và kháng viêm tự nhiên: Mật ong chứa hydrogen peroxide và nhiều hoạt chất sinh học có khả năng ức chế vi khuẩn gây hại như Helicobacter pylori (tác nhân gây viêm loét dạ dày), từ đó hỗ trợ giảm viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Làm dịu và bảo vệ niêm mạc dạ dày: Nhờ đặc tính bao phủ và chống oxy hóa, mật ong giúp giảm kích ứng, hạn chế tổn thương do acid dạ dày gây ra, nhờ vậy giảm đau rát, khó chịu ở vùng thượng vị.
• Hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn: Các enzym trong mật ong (như amylase, diastase) thúc đẩy quá trình phân giải tinh bột và đường, từ đó làm giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
• Điều hòa nhu động ruột: Mật ong có tác dụng nhuận tràng nhẹ, giúp làm giảm táo bón. Đồng thời, nhờ khả năng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, mật ong cũng giúp hạn chế tiêu chảy do loạn khuẩn.
• Giảm co thắt và làm dịu cơn đau bụng: Các hợp chất chống oxy hóa trong mật ong giúp làm dịu cơ trơn thành ruột, giảm tình trạng co thắt – nguyên nhân gây đau bụng và rối loạn tiêu hóa.

Dùng mật ong chữa đau bụng có hiệu quả không?

Mật ong từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền và ngày nay cũng được nhiều nghiên cứu hiện đại chứng minh có tác dụng tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, việc dùng mật ong để chữa đau bụng có thực sự an toàn và hiệu quả hay không còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây đau bụng và cách sử dụng.

Đánh giá hiệu quả trong hỗ trợ giảm đau bụng:

• Trường hợp đau bụng nhẹ do rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu: mật ong có thể phát huy tác dụng nhanh nhờ đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày. Uống mật ong pha nước ấm giúp kích thích tiêu hóa, làm giảm cảm giác khó chịu và căng tức bụng.
• Đau bụng liên quan đến viêm loét dạ dày, vi khuẩn HP: một số nghiên cứu chỉ ra rằng mật ong có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn HP, nhờ đó hỗ trợ quá trình điều trị viêm loét. Tuy nhiên, mật ong không thay thế được thuốc mà chỉ đóng vai trò hỗ trợ.
• Đau bụng do co thắt ruột, stress: mật ong giúp thư giãn cơ trơn ruột, đồng thời nhờ vị ngọt tự nhiên và dưỡng chất, nó còn giúp giảm căng thẳng – yếu tố có thể khiến cơn đau bụng thêm nặng.

Mật ong không phải là thuốc đặc trị đau bụng, mà là một phương pháp hỗ trợ tự nhiên, an toàn trong những trường hợp đau bụng nhẹ, thoáng qua. Nếu cơn đau bụng kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng (sốt, nôn, đi ngoài ra máu…), người bệnh cần đi khám chuyên khoa để tìm nguyên nhân chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.

Các cách chữa đau bụng bằng mật ong

1. Mật ong pha nước ấm

Đây là cách đơn giản và phổ biến nhất. Khi pha mật ong với nước ấm (khoảng 35–40°C), các dưỡng chất trong mật ong dễ hòa tan, giúp cơ thể hấp thụ nhanh hơn.

Công dụng: Giúp làm dịu niêm mạc dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa, giảm tình trạng đầy hơi, ợ nóng.

Cách dùng: Pha 1–2 thìa mật ong nguyên chất với 200ml nước ấm, uống vào buổi sáng khi bụng rỗng hoặc sau khi ăn no thấy khó chịu.

2. Mật ong kết hợp với gừng

Gừng chứa gingerol và shogaol có tác dụng chống co thắt, kháng viêm và giảm buồn nôn. Khi kết hợp cùng mật ong, hiệu quả giảm đau bụng càng rõ rệt.

Công dụng: Giảm đau bụng do rối loạn tiêu hóa, cảm lạnh, đầy hơi.

Cách dùng: Giã nát vài lát gừng tươi, pha với nước nóng, sau đó cho 1 thìa mật ong vào, khuấy đều và uống khi còn ấm.

3. Mật ong và nghệ

Nghệ giàu curcumin – hoạt chất có khả năng kháng viêm mạnh, tái tạo niêm mạc dạ dày. Kết hợp nghệ với mật ong là bài thuốc dân gian nổi tiếng trong điều trị viêm loét dạ dày, đau bụng mạn tính.

Công dụng: Làm lành tổn thương niêm mạc dạ dày, hỗ trợ điều trị viêm loét, giảm co thắt.

Cách dùng: Dùng 1 thìa tinh bột nghệ trộn với 1 thìa mật ong, vo thành viên nhỏ hoặc hòa tan trong nước ấm để uống hằng ngày.

4. Mật ong với chanh ấm

Chanh cung cấp vitamin C và có tính kháng khuẩn, khi pha cùng mật ong giúp tăng sức đề kháng và làm dịu cảm giác khó tiêu.

Công dụng: Hỗ trợ tiêu hóa, làm sạch đường ruột, giảm đau bụng nhẹ do rối loạn tiêu hóa.

Cách dùng: Pha 1 thìa mật ong và vài giọt nước cốt chanh vào 200ml nước ấm, uống sau bữa ăn.

5. Mật ong và quế

Quế có khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, đồng thời kích thích lưu thông máu và làm ấm bụng. Kết hợp với mật ong, bài thuốc này giúp giảm nhanh tình trạng đau bụng do lạnh hoặc rối loạn tiêu hóa.

Công dụng: Giảm đau bụng do lạnh, hỗ trợ tiêu hóa, chống đầy hơi.

Cách dùng: Pha ½ thìa bột quế với 1 thìa mật ong trong nước ấm, uống 1–2 lần/ngày khi thấy bụng khó chịu.

Những lưu ý khi chữa đau bụng bằng mật ong

Mật ong là nguyên liệu thiên nhiên lành tính, nhưng để đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn, người dùng cần ghi nhớ một số lưu ý quan trọng sau:

• Trẻ em dưới 1 tuổi tuyệt đối không nên dùng mật ong vì có nguy cơ ngộ độc botulinum.
• Người tiểu đường, béo phì, dị ứng với mật ong hoặc phấn hoa cần thận trọng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Những người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc thuốc hạ đường huyết nên hỏi ý kiến bác sĩ vì mật ong có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc.
• Liều lượng an toàn cho người trưởng thành khỏe mạnh là khoảng 1–2 thìa mỗi ngày (15–30g), tránh lạm dụng vì có thể gây tiêu chảy, tăng cân hoặc làm tăng đường huyết.
• Thời điểm nên uống mật ong: buổi sáng khi bụng rỗng giúp thanh lọc và kích thích tiêu hóa; sau ăn 30 phút hỗ trợ giảm đầy hơi khó tiêu; trước khi đi ngủ 1 giờ giúp thư giãn và giảm co thắt dạ dày.
• Khi sử dụng nên pha mật ong với nước ấm khoảng 35–40°C, tránh nước quá nóng để không làm mất enzyme và vitamin quý.
• Ưu tiên chọn mật ong nguyên chất, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Trong các bệnh lý tiêu hóa nặng như viêm loét dạ dày hay nhiễm khuẩn HP, mật ong chỉ có vai trò hỗ trợ, không thể thay thế thuốc điều trị theo chỉ định y khoa.

Chia sẻ10

Chia sẻ

Nguyên nhân khiến bạn khó đi ngoài

Tình trạng khó đi ngoài hay táo bón xảy ra khi nhu động ruột hoạt động chậm, phân khô cứng và di chuyển khó khăn trong đại tràng. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm:

• Chế độ ăn thiếu chất xơ: Chất xơ giúp tăng khối lượng và độ mềm của phân, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình di chuyển trong ruột. Việc ăn quá ít rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt dễ dẫn đến táo bón.
• Uống không đủ nước: Nước giúp làm mềm phân và hỗ trợ nhu động ruột. Khi cơ thể thiếu nước, phân sẽ trở nên khô và cứng, khó đào thải ra ngoài.
• Ít vận động: Lối sống ít vận động làm giảm hoạt động của cơ bụng và cơ ruột, khiến nhu động ruột chậm lại.
• Thói quen nhịn đi ngoài: Việc thường xuyên bỏ qua cảm giác muốn đi vệ sinh làm mất phản xạ đi ngoài tự nhiên, lâu dần gây ra táo bón mạn tính.
• Căng thẳng, áp lực tâm lý: Stress và lo âu có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh ruột, làm giảm co bóp đại tràng.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc giảm đau opioid, thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng acid chứa nhôm hoặc canxi, thuốc lợi tiểu… có thể gây táo bón.
• Bệnh lý đường tiêu hóa hoặc toàn thân: Các bệnh như hội chứng ruột kích thích (IBS), suy giáp, tiểu đường, bệnh Parkinson, hoặc tắc nghẽn đường ruột cũng có thể gây khó đi ngoài.

Cách đi ngoài ngay lập tức

1. Uống nước ấm ngay khi vừa thức dậy

Một cốc nước ấm 250–300ml vào buổi sáng là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Sau một đêm, cơ thể ở trạng thái mất nước nhẹ, ruột già cũng trở nên nhạy cảm hơn với kích thích từ dạ dày (phản xạ dạ dày–đại tràng). Nước ấm sẽ giúp làm mềm phân, tăng áp lực trong ruột và thúc đẩy nhu động ruột hoạt động. Nếu muốn tăng hiệu quả, bạn có thể vắt thêm vài giọt chanh hoặc một thìa mật ong.

2. Ăn thực phẩm nhuận tràng tự nhiên

Một số loại thực phẩm có tác dụng kích thích ruột nhanh:

• Trái cây: đu đủ chín, chuối chín, mận khô, kiwi.
• Rau xanh: mồng tơi, rau lang, rau đay.
• Ngũ cốc/hạt: yến mạch, hạt chia, hạt lanh.

Chất xơ trong các thực phẩm này vừa hút nước làm mềm phân, vừa tăng khối lượng phân, từ đó kích thích cơ ruột co bóp mạnh hơn. Với mận khô hoặc nước ép mận khô, nhiều người có thể đi ngoài chỉ sau 30–60 phút.

3. Uống cà phê hoặc trà nóng

Caffeine kích thích hệ thần kinh ruột, khiến nhu động đại tràng tăng. Một tách cà phê đen hoặc trà xanh ấm sau bữa sáng có thể tạo cảm giác buồn đi ngoài rất nhanh. Tuy nhiên, không nên lạm dụng quá 2 ly/ngày và tránh uống khi bụng đói để không gây cồn cào hoặc mất nước.

4. Thay đổi tư thế đi vệ sinh

Tư thế ngồi xổm giúp trực tràng tạo một đường thẳng hơn, giảm áp lực cho cơ sàn chậu và giúp phân dễ thoát ra ngoài. Nếu dùng bồn cầu, bạn chỉ cần kê một chiếc ghế thấp dưới chân để nâng cao đầu gối, tạo góc ngồi tương tự như ngồi xổm.

5. Vận động nhẹ hoặc tập yoga

Hoạt động thể chất giúp tăng lưu thông máu và kích thích co bóp đại tràng. Chỉ cần đi bộ nhanh 10–15 phút hoặc leo vài tầng cầu thang cũng đủ để tạo nhu cầu đi ngoài. Với yoga, tư thế Wind-Relieving Pose (nằm ngửa, kéo gối sát bụng, giữ 20–30 giây) vừa giúp di chuyển khí trong ruột, vừa hỗ trợ phân di chuyển nhanh hơn.

6. Massage bụng

Dùng lòng bàn tay xoa bụng theo vòng tròn chiều kim đồng hồ, bắt đầu từ hông phải, di chuyển lên trên, sang trái rồi xuống dưới. Thực hiện trong 5–10 phút sẽ kích thích nhu động ruột hoạt động mạnh hơn. Cách này rất hữu ích khi áp dụng kết hợp với uống nước ấm hoặc ăn thực phẩm nhuận tràng.

7. Sử dụng đồ uống nhuận tràng tự nhiên

Các loại đồ uống này hoạt động theo cơ chế bổ sung nước và các hợp chất nhuận tràng tự nhiên vào ruột, giúp làm mềm phân, tăng thể tích phân và kích thích nhu động ruột.

Một số lựa chọn hiệu quả:

• Nước ép mận khô: Mận khô chứa sorbitol – một loại đường có tác dụng hút nước vào lòng ruột, giúp phân mềm hơn và dễ di chuyển. Ngoài ra, mận khô còn giàu chất xơ không hòa tan, tạo khối lượng cho phân, từ đó thúc đẩy co bóp đại tràng. Uống 150–200ml nước ép mận khô buổi sáng hoặc tối, hiệu quả thường xuất hiện sau 1–3 giờ.
• Nước nha đam (lô hội): Nha đam chứa anthraquinone, một hợp chất có tác dụng kích thích lớp niêm mạc ruột, làm tăng nhu động ruột và hỗ trợ đào thải phân. Bạn có thể xay nha đam tươi (đã gọt bỏ vỏ và nhựa vàng) với nước ấm hoặc pha sẵn từ nha đam đã chế biến. Liều dùng an toàn: khoảng 50–100ml/ngày. Không nên dùng thường xuyên vì có thể gây tiêu chảy.
• Nước ép lê hoặc táo: Lê và táo cũng chứa sorbitol và chất xơ hòa tan pectin, giúp làm mềm phân và cải thiện hoạt động đường ruột. Uống một ly 200–250ml vào buổi sáng, kết hợp với đi bộ nhẹ, có thể kích thích nhu cầu đi vệ sinh nhanh hơn.

8. Can thiệp y tế khi cần thiết

Nếu tất cả các cách trên không hiệu quả và tình trạng khó đi ngoài gây khó chịu hoặc đau đớn, bạn có thể:

• Dùng thuốc nhuận tràng dạng uống hoặc viên đặt hậu môn.
• Thụt hậu môn bằng dung dịch chuyên dụng.

Tuy nhiên, những biện pháp này chỉ nên áp dụng khi thật sự cần thiết và phải có hướng dẫn của bác sĩ. Việc lạm dụng có thể gây phụ thuộc và mất phản xạ đại tiện tự nhiên.

Lời khuyên để hạn chế táo bón lâu dài

Táo bón không chỉ gây khó chịu tạm thời mà còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề tiêu hóa nếu kéo dài, như trĩ, nứt kẽ hậu môn hay sa trực tràng. Để giảm nguy cơ và duy trì thói quen đại tiện đều đặn, bạn nên:

1. Ăn nhiều chất xơ

Một chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt sẽ giúp tăng thể tích phân, làm phân mềm và kích thích nhu động ruột hoạt động hiệu quả hơn. Việc bổ sung chất xơ đều đặn mỗi ngày là nền tảng quan trọng để hệ tiêu hóa vận hành trơn tru, giảm nguy cơ táo bón kéo dài.

2. Uống đủ nước

Nước đóng vai trò hỗ trợ chất xơ phát huy tối đa tác dụng, giúp phân giữ được độ ẩm và di chuyển dễ dàng trong đường ruột. Mỗi ngày nên uống 1,5–2 lít nước, ưu tiên nước lọc và nước canh, đồng thời hạn chế các loại đồ uống nhiều đường hoặc chứa caffeine quá mức vì có thể gây mất nước.

3. Duy trì vận động thường xuyên

Hoạt động thể chất giúp máu lưu thông tốt hơn, tăng sức mạnh cơ bụng và kích thích nhu động ruột. Chỉ cần duy trì thói quen đi bộ nhanh, tập yoga hoặc vận động nhẹ khoảng 30 phút mỗi ngày cũng có thể cải thiện đáng kể tình trạng táo bón.

4. Tạo thói quen đi vệ sinh đúng giờ

Việc rèn luyện cho cơ thể phản xạ đi ngoài vào một thời điểm cố định, tốt nhất là buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau bữa sáng, sẽ giúp ruột hình thành nhịp hoạt động ổn định. Không nên nhịn khi có nhu cầu đi vệ sinh vì sẽ làm phân tích tụ lâu, khô cứng và gây khó khăn cho những lần đi sau.

5. Hạn chế thực phẩm gây táo bón

Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn nhiều dầu mỡ và ít chất xơ, hoặc các sản phẩm từ sữa ở một số người có thể làm tăng nguy cơ táo bón. Cần điều chỉnh khẩu phần hợp lý, ưu tiên các món ăn thanh đạm và dễ tiêu hóa.

6. Quản lý căng thẳng

Stress kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa, làm giảm nhu động ruột và gây táo bón. Hãy duy trì tâm lý thoải mái thông qua các hoạt động thư giãn như thiền, nghe nhạc, đọc sách hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân.

7. Theo dõi và xử lý kịp thời

Nếu táo bón kéo dài hơn một đến hai tuần, kèm theo các dấu hiệu bất thường như đau bụng, chướng hơi hoặc có máu trong phân, cần chủ động đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm.

Duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, chế độ ăn uống hợp lý và biết cách xử lý kịp thời khi gặp khó khăn trong việc đi ngoài sẽ giúp bạn giữ cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh. Nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, hãy chủ động thăm khám để được tư vấn và điều trị đúng cách, tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Chia sẻ0

Chia sẻ

Tuần vừa rồi em bị rối loạn tiêu hóa, mỗi ngày đi ngoài khoảng 4–5 lần. Sau vài hôm, em cân lại thì thấy giảm gần 2kg. Em mừng vì nghĩ đây là cơ hội để giảm cân nhanh, nhưng cũng hơi lo lắng. Bác sĩ cho em hỏi, đi ngoài nhiều có thực sự giúp giảm cân không, và tình trạng này có nguy hiểm gì không ạ?

(Nguyễn Thu Hương – 27 tuổi, TP. Hải Phòng)

Trả lời:

Chào bạn Hương, chúng tôi đã nhận được câu hỏi của bạn. Xin gửi đến bạn một số thông tin sau:

1. Đi ngoài nhiều có giảm cân không?

Trường hợp của Hương giảm gần 2kg sau vài ngày đi ngoài nhiều thực chất là giảm cân tạm thời chứ không phải giảm mỡ. Nguyên nhân chính là do cơ thể mất nước qua phân lỏng, mất chất điện giải như natri, kali, đồng thời đào thải khối phân đang tồn đọng trong ruột. Khi lượng nước trong cơ thể giảm, cân nặng sẽ tụt xuống nhanh, nhưng đây chỉ là con số tạm thời trên cân, không phản ánh sự thay đổi về mỡ cơ thể.

Giảm mỡ – yếu tố quyết định vóc dáng và sức khỏe – chỉ xảy ra khi cơ thể duy trì thâm hụt calo liên tục trong thời gian dài, tức là năng lượng nạp vào ít hơn năng lượng tiêu hao. Quá trình này cần được hỗ trợ bởi chế độ ăn hợp lý, tập luyện đều đặn và nghỉ ngơi đầy đủ. Do đó, việc bạn Hương sụt cân do đi ngoài nhiều không mang ý nghĩa giảm cân bền vững, và cân nặng sẽ trở lại bình thường khi cơ thể bù lại lượng nước và dinh dưỡng bị mất.

2. Đi ngoài nhiều giảm cân có nguy hiểm không?

Nếu tình trạng này kéo dài hoặc bị duy trì cố ý với mục đích giảm cân, sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro:

• Mất nước và rối loạn điện giải: Nước là thành phần chiếm khoảng 60–70% trọng lượng cơ thể. Khi mất nhiều nước cùng với các ion điện giải (natri, kali, clorua), Hương có thể gặp các triệu chứng như khát nhiều, miệng khô, chóng mặt, tụt huyết áp, chuột rút, thậm chí rối loạn nhịp tim nếu mất cân bằng nghiêm trọng.
• Suy giảm hấp thu dinh dưỡng: Đi ngoài liên tục khiến thức ăn di chuyển qua ruột quá nhanh, cơ thể không kịp hấp thu đầy đủ vitamin, khoáng chất và năng lượng. Điều này có thể dẫn đến suy nhược, giảm miễn dịch, tóc dễ rụng, da xỉn màu và cơ bắp yếu.
• Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Hệ tiêu hóa khỏe mạnh cần sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại. Tiêu chảy kéo dài sẽ phá vỡ cân bằng này, làm hệ tiêu hóa yếu đi, dễ tái phát rối loạn tiêu hóa và nhạy cảm với thức ăn hơn.
• Tổn thương niêm mạc ruột: Nếu nguyên nhân đến từ viêm nhiễm hoặc kích ứng kéo dài, niêm mạc ruột có thể bị tổn thương, gây viêm loét đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích mạn tính.

Trong trường hợp của bạn Hương, giảm 2kg nhanh chóng kèm theo dấu hiệu rối loạn tiêu hóa là lời cảnh báo sức khỏe. Việc coi đây là “cơ hội giảm cân” là một hiểu lầm phổ biến nhưng nguy hiểm.

3. Nguyên nhân phổ biến gây đi ngoài nhiều

Có nhiều nguyên nhân khiến một người đi ngoài nhiều hơn bình thường, trong đó gồm cả nguyên nhân tạm thời và nguyên nhân bệnh lý:

• Ăn uống không đảm bảo vệ sinh: Thực phẩm nhiễm khuẩn, chưa nấu chín hoặc bảo quản sai cách có thể gây ngộ độc thực phẩm, dẫn đến tiêu chảy cấp.
• Dùng nhiều thực phẩm nhuận tràng hoặc giàu chất xơ đột ngột: Các loại rau lá xanh, mận, đu đủ, khoai lang… nếu ăn quá nhiều và đột ngột cũng dễ làm tăng nhu động ruột.
• Đồ uống kích thích: Cà phê, rượu bia và đồ uống có gas kích thích ruột, khiến thời gian tiêu hóa rút ngắn.
• Tác dụng phụ của thuốc: Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có hại lẫn vi khuẩn có lợi, gây rối loạn tiêu hóa. Thuốc nhuận tràng nếu lạm dụng cũng gây tiêu chảy.
• Bệnh lý đường ruột: Hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm đại tràng, bệnh Crohn, cường giáp… là những nguyên nhân mạn tính khiến đi ngoài nhiều lần.

Với Hương, nếu nguyên nhân là rối loạn tiêu hóa do ăn uống, tình trạng thường sẽ cải thiện sau 1–3 ngày chăm sóc đúng cách. Nhưng nếu kéo dài hoặc kèm dấu hiệu nặng, cần đi khám để xác định nguyên nhân chính xác.

4. Cần làm gì khi bị đi ngoài nhiều?

Khi gặp tình trạng đi ngoài nhiều lần trong ngày, đặc biệt là phân lỏng, việc đầu tiên và quan trọng nhất là ngăn ngừa mất nước và rối loạn điện giải. Với trường hợp của Hương, giảm gần 2kg sau vài ngày đi ngoài cho thấy lượng nước và chất điện giải đã bị hao hụt đáng kể. Đây là yếu tố cần khắc phục ngay để tránh biến chứng.

Bạn nên bắt đầu bằng việc uống dung dịch oresol pha đúng tỉ lệ để bổ sung nước và khoáng chất như natri, kali. Nếu không có oresol, có thể uống nước lọc xen kẽ với nước canh, nước dừa tươi hoặc nước hoa quả pha loãng, tránh uống nước ngọt có gas hoặc đồ uống nhiều đường vì dễ làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng hơn.

Giai đoạn này hệ tiêu hóa của bạn đang bị “quá tải” và cần nghỉ ngơi, vì vậy chỉ nên ăn những món mềm, dễ tiêu, ít chất béo như cháo trắng, súp gà, cơm mềm, khoai tây hoặc cà rốt luộc. Chuối chín cũng là lựa chọn tốt vì chứa nhiều kali giúp bù điện giải. Tránh tuyệt đối các món cay, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn và sữa nếu cơ thể nhạy cảm với lactose.

Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng. Khi cơ thể đang mất nước và dinh dưỡng, việc vận động mạnh sẽ làm tiêu hao thêm năng lượng và nước, khiến tình trạng mệt mỏi, suy nhược dễ xảy ra. Hương nên dành thời gian ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng để hệ miễn dịch và tiêu hóa có thời gian hồi phục.

Điều cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là theo dõi diễn biến sức khỏe. Nếu tình trạng đi ngoài không cải thiện sau 48–72 giờ hoặc xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, đau bụng dữ dội, phân có máu hoặc dịch nhầy, Hương cần lập tức đến cơ sở y tế để được khám và điều trị. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn đường ruột, viêm đại tràng cấp hoặc bệnh lý nghiêm trọng khác, cần được can thiệp sớm.

5. Giảm cân an toàn, đúng cách mà không phải đi ngoài nhiều

Giảm cân bền vững là quá trình giảm mỡ thừa chứ không phải giảm trọng lượng tạm thời do mất nước hoặc mất khối phân trong ruột. Với trường hợp của Hương, việc giảm gần 2kg khi đi ngoài nhiều là con số “ảo” và sẽ quay lại nhanh chóng. Để đạt mục tiêu giảm cân thật sự, Hương cần xây dựng một chiến lược dài hạn, kết hợp dinh dưỡng hợp lý – vận động thường xuyên – lối sống lành mạnh.

Về dinh dưỡng, bạn nên ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi để bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất. Chất xơ không chỉ tốt cho tiêu hóa mà còn giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát lượng calo nạp vào. Nguồn protein nạc từ thịt gà, cá, trứng, đậu phụ sẽ giúp duy trì và phát triển cơ bắp – yếu tố quan trọng để tăng tốc độ trao đổi chất. Chất béo tốt từ quả bơ, dầu oliu, các loại hạt giúp cân bằng hormone và duy trì năng lượng. Đồng thời, hạn chế tối đa tinh bột tinh chế (bánh mì trắng, mì gói, bánh kẹo), đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn vì chúng dễ gây tích mỡ và không cung cấp dinh dưỡng chất lượng.

Về vận động, nên kết hợp cả bài tập cardio (chạy bộ, bơi lội, đạp xe) để đốt cháy calo và bài tập sức mạnh (tạ, kháng lực) để tăng cơ, vì cơ bắp giúp cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng hơn ngay cả khi nghỉ ngơi. Lý tưởng nhất là tập luyện 4–5 buổi/tuần, mỗi buổi 30–60 phút.

Ngoài ăn uống và tập luyện, giấc ngủ và tinh thần đóng vai trò không nhỏ. Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm giúp cơ thể hồi phục, cân bằng hormone kiểm soát cảm giác đói và no. Quản lý stress thông qua thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn khác sẽ hạn chế hormone cortisol – một yếu tố liên quan đến tích mỡ, đặc biệt ở vùng bụng.

Điểm mấu chốt là bạn cần kiên nhẫn và đặt mục tiêu giảm khoảng 0,5kg/tuần, đây là tốc độ an toàn, giúp giảm mỡ nhưng vẫn duy trì khối cơ và sức khỏe tổng thể. Không nên áp dụng các phương pháp cực đoan như nhịn ăn kéo dài, uống thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc hoặc cố ý gây tiêu chảy, vì không những không mang lại hiệu quả lâu dài mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.

Chia sẻ11

Chia sẻ