Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em là gì?

Hội chứng ruột kích thích là bệnh lý lành tính do rối loạn hoạt động chức năng của ruột già nhưng không có tổn thương ở hệ tiêu hóa. Trẻ em là đối tượng dễ mắc hội chứng này, đi kèm với các biểu hiện như căng thẳng, lo âu thậm chí trầm cảm. Hội chứng ruột kích thích ở trẻ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thực thể khác. Chẳng hạn, dấu hiệu tiêu chảy của bệnh dễ nhầm lẫn với bệnh tiêu chảy. Hoặc bệnh ở thể táo bón dễ nhầm lẫn với bệnh táo bón. Thể hỗn hợp (táo bón xen lẫn với tiêu chảy) bị nhầm thành rối loạn tiêu hóa.

Cho tới nay vẫn chưa tìm nguyên nhân chính xác dẫn tới hội chứng ruột kích thích ở trẻ. Nhưng các nhà khoa học cho rằng, hội chứng này có thể do các cơn co thắt bất thường ở ruột già khiến trẻ bị đau, cứng bụng cùng các triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác. Các bác sĩ cũng cho rằng, cơ quan ruột của trẻ mắc hội chứng ruột kích thích thường nhạy cảm hơn những trẻ khác. Chỉ cần một tác nhân nào đó cũng có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu, gây ra cơn đau nghiêm trọng cho trẻ.

Dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích ở trẻ

Các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở trẻ em thường dễ nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh lý tiêu hóa khác. Tuy nhiên,  một số dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích sau đây sẽ giúp cha mẹ nhận biết được bệnh lý này ở trẻ.

Rối loạn tiêu hóa

Trẻ có các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như:

• Đau bụng, ít nhất 4 cơn mỗi tháng, kéo dài ít nhất 2 tháng.
• Thay đổi số lần đi ngoài.
• Tính chất phân thay đổi, phân thường lỏng, chảy nước hoặc phân cứng, khó đi vệ sinh.
• Thường xuyên đầy bụng, chướng hơi, ăn uống khó tiêu…

Đây là dấu hiệu điển hình của ruột kích thích, có thể xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn. Các triệu chứng sẽ thuyên giảm sau khi đi vệ sinh. Theo thống kê, người bệnh phần lớn gặp phải tình trạng tiêu chảy. Trẻ bị đi ngoài nhiều lần trong ngày, thậm chí lên tới 6 – 7 lần/ngày. Phân sống, lỏng, nát, không thành khuôn. Đi ngoài trầm trọng hơn khi mẹ cho bé ăn các thực phẩm có tính kích thích như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, hải sản, đồ ăn lạ…

Dấu hiệu bất thường ở bụng

Trẻ thường xuyên quấy khóc, kêu đau bụng ở khu vực dưới rốn. Đôi khi, cha mẹ có thể sờ thấy cục cứng nổi lên dọc theo khung đại tràng. Mỗi khi ăn thực phẩm có tính cay nóng thường cảm thấy tức bụng hoặc đầy bụng. Thậm chí, cả những khi bụng đói, trẻ vẫn có cảm giác đầy bụng dẫn tới tình trạng chán ăn và mệt mỏi.

Ngoài 2 dấu hiệu điển hình của bệnh ở trên, trẻ bị ruột kích thích còn xuất hiện một số dấu hiệu khác như:

• Biếng ăn, ăn uống không ngon miệng.
• Cơ thể mệt mỏi, sút cân nhanh, suy dinh dưỡng.
• Quấy khóc, cảm thấy buồn nôn hoặc nôn.

Nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích ở trẻ

Cho tới nay, nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích ở trẻ vẫn chưa được giải thích rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học đưa ra mối liên hệ giữa bệnh với một số yếu tố sau đây. Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích:

Yếu tố tinh thần: Đây là yếu tố có ảnh hưởng rất lớn tới nguy cơ mắc bệnh. Những trẻ thường xuyên phải chịu áp lực từ cha mẹ, học hành, bạn bè căng thẳng tác động tới sự liên kết chức năng của não – ruột.  Khi não và hệ thần kinh gặp phải vấn đề sẽ gây làm chức năng đường ruột bị rối loạn. Những trẻ thường xuyên bị căng thẳng có thể kích thích các triệu chứng của bệnh rất rõ rệt. Chẳng hạn như trẻ phải đối mặt với kỳ thi quan trọng, lo lắng khi cha mẹ cãi nhau…

Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Sự xâm nhập của các vi khuẩn có hại khiến hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng có thể dẫn tới các triệu chứng của ruột kích thích. Nguyên nhân chủ yếu do nguồn thức ăn, đồ uống sử dụng hàng ngày không đảm bảo vệ sinh.

Yếu tố di truyền: Trong gia đình có bố mẹ có tiền sử đã mắc hội chứng ruột kích thích thì con cái của họ có nguy cơ gặp phải rất cao.

Chế độ ăn uống: Thức ăn hàng ngày các bé dung nạp vào cơ thể cũng có thể là chất kích thích gây ra bệnh. Tuy nhiên, tác nhân kích thích sẽ khác nhau tùy đối tượng trẻ. Một thực đơn ăn uống giàu chất béo có thể ảnh hưởng không tốt tới một số trẻ. Trong khi đó, đồ uống có chứa nhiều đường có thể gây ra tiêu chảy ở một số trẻ khác. Thức ăn cay nóng cũng khiến các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.

Yếu tố khác: Lịch sử dùng thuốc, tình trạng nội tiết…

Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em có nguy hiểm không?

Tuy không gây ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng nhưng hội chứng ruột kích thích lại gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống. Đặc biệt, bệnh lý này ở trẻ lại rất khó xác định bởi trẻ thường diễn tả bệnh không chính xác các triệu chứng. Cha mẹ chỉ phát hiện bệnh khi đã ở mức độ nặng hoặc xuất hiện một số biến chứng như:

• Cơ thể mệt mỏi, giảm cân, suy dinh dưỡng gây ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất và trí não.
• Các triệu chứng khó chịu khiến trẻ cảm thấy đau đớn, mệt mỏi, ảnh hưởng tới tâm lý cũng như tính cách của trẻ.
• Bệnh có thể biến chứng thành viêm đại tràng mãn tính, thậm chí là ung thư đại tràng

Bởi vậy, cha mẹ cần chú ý quan sát trẻ mỗi ngày, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường của cơ thể, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán và có phương pháp xử lý phù hợp, kịp thời.

Làm gì khi bé bị hội chứng ruột kích thích?

Cho tới nay vẫn chưa có phương pháp nào trị triệt để hội chứng ruột kich thích. Các phương pháp điều trị nhằm mục đích giảm triệu chứng của bệnh, giúp người bệnh dễ chịu hơn. Do đó, cha mẹ có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát ở trẻ bằng cách:

Dùng thuốc

Thuốc chống co thắt đại tràng giúp kiểm soát tốt các cơn co thắt đại tràng, từ đó làm giảm triệu chứng đau bụng do hội chứng ruột kích thích ở trẻ em. Một số loại thuốc như:

• Hyoscine
• Cimetropium
• Pinaverium

Thuốc chống tiêu chảy: Có tác dụng làm chậm sự di chuyển của phân đi qua ruột già, từ đó giúp phân rắn và tạo thành khuôn chống tiêu chảy. Giúp làm chậm quá trình di chuyển của phân đi qua ruột già từ đó giúp phân rắn và tạo thành khuôn chống tiêu chảy.

Một số loại thuốc khác như thuốc trầm cảm, thuốc ức chế tái hấp thu giúp tăng hiệu quả chữa bệnh…

Điều chỉnh lại chế độ ăn uống và sinh hoạt

Để cải thiện tình trạng bệnh, cha mẹ cần điều chỉnh lại chế độ ăn uống cho con bằng cách:

• Cho bé ăn đúng giờ, đủ bữa.
• Thực đơn cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé, cân bằng giữa các chất.
• Cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau quả, thực phẩm có chứa nhiều chất xơ…giúp đường ruột hoạt động hiệu quả.
• Bổ sung probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, bảo vệ đường ruột và đại tràng, phòng ngừa các bệnh lý về tiêu hóa.
• Hạn chế cho trẻ ăn đồ ăn vặt không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
• Hạn chế đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu khiến các triệu chứng của bệnh trở nên tồi tệ hơn.
• Không để trẻ ăn no quá mỗi bữa, nên chia nhỏ từng bữa để tránh tình trạng no quá hoặc đói quá.
• Tránh một số loại thức ăn làm gia tăng các triệu chứng của bệnh như thức ăn giàu chất béo, sản phẩm từ sữa, đồ uống có ga, caffein, các loại đậu, bắp cải…
• Bổ sung đủ nước cho trẻ mỗi ngày để hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
• Cho trẻ ngủ đúng giờ và đủ giấc nhằm đảm bảo sức khỏe tốt nhất.

Thực hiện các liệu pháp tâm lý

• Không nên tạo quá nhiều áp lực cho trẻ trong học tập và cuộc sống.
• Cha mẹ nên tâm sự với trẻ để giải đáp những vấn đề khúc mắc cũng như những khó khăn trong cuộc sống.
• Dạy trẻ có thói quen tập thể dục, chăm chỉ vận động mỗi ngày.
• Không tạo áp lực quá nhiều cho trẻ trong vấn đề học tập, cuộc sống.
• Nên trò chuyện tâm sự với con để giải đáp những vấn đề khúc mắc, khó khăn trong cuộc sống.
• Tập cho trẻ thói quen tập thể dục, chăm chỉ vận động thường xuyên.

Chia sẻ1

Chia sẻ

Viêm đại tràng lên là gì?

Đại tràng là phần dài nhất của ruột già, bắt đầu từ đoạn cuối của hồi tràng và kết thúc ở trực tràng. Nó nhận thức ăn được tiêu hóa từ ruột non, với nhiệm vụ hấp thu nước và chất điện giải để tạo thành phân.

Về mặt giải phẫu, đại tràng chia làm 5 phần chính. Những phần này tạo thành khung bao quanh ruột non:

• Manh tràng.
• Đại tràng lên.
• Đại tràng ngang.
• Đại tràng xuống.
• Đại tràng xích ma.

Viêm đại tràng lên là tình trạng tổn thương ở niêm mạc đại tràng lên. Mức độ viêm tập trung tối đa ở nửa bên phải của đại tràng, trong khi đó trực tràng vẫn bình thường hoặc viêm không đáng kể.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng lên

Một số nguyên nhân chính gây viêm đại tràng lên bao gồm: nhiễm trùng, bệnh viêm ruột, thiếu máu cục bộ.

Nhiễm trùng

Nhiều vi khuẩn cư trú trong ống tiêu hóa gây viêm đại tràng như C. difficile, campylobacter, shigella, E. coli, yersinia, salmonella…

Chúng xâm nhập vào cơ thể thông qua việc người bệnh uống nước hoặc ăn phải những thực phẩm bị ô nhiễm, không đảm bảo vệ sinh. Đặc biệt là C. difficile, chúng tồn tại và sống hòa hợp với các vi khuẩn trong đường ruột. Khi có yếu tố kích thích như sử dụng thuốc kháng sinh, những lợi khuẩn bị tiêu diệt tạo điều kiện cho C. difficile phát triển không kiểm soát được gây viêm đại tràng.

Bệnh viêm ruột

Viêm loét đại tràng và bệnh crohn là hai loại bệnh viêm ruột điển hình gây ra viêm đại tràng. Viêm loét đại tràng luôn bắt đầu ở trực tràng, có thể lan dần sang đại tràng xích ma, đại tràng ngang và cuối cùng mới đến đại tràng lên. Vì vậy, mà viêm đại tràng lên chủ yếu gây ra bởi bệnh crohn.

Thiếu máu cục bộ

Đại tràng có thể coi là một cơ rỗng. Nó cần một nguồn máu để cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho cơ hoạt động bình thường. Khi nguồn này bị gián đoạn do một số nguyên nhân nào đó như động mạch bị thu hẹp, xoắn ruột, bệnh lý (huyết áp thấp, xơ vữa động mạch…) sẽ gây thiếu máu cục bộ và hình thành viêm ở niêm mạc ống tiêu hóa.

Những đối tượng sau có nguy cơ cao mắc bệnh như:

• Người có thói quen ăn uống không lành mạnh: ăn không đúng giờ, tiêu thụ những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh…
• Người thường xuyên phải chịu nhiều áp lực, căng thẳng…
• Người mắc các bệnh lý khác gây thiếu máu cục bộ như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…
• Tiền sử gia đình có người bị viêm đại tràng.

Dấu hiệu nhận biết viêm đại tràng lên

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh mà có những biểu hiện khác nhau. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

Đau bụng bên phải rốn

Viêm đại tràng lên làm các lớp cơ co thắt từng đợt dẫn đến những cơn đau quặn thắt hoặc đau âm ỉ. Đau thường tập trung ở hố chậu phải. Khi tiêu thụ những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất kích thích như rượu bia, cà phê… cơn đau trở nên dữ dội hơn.

Rối loạn đại tiện

Viêm đại tràng lên khiến các cơ không co lại như bình thường. Vì vậy, các chất trong ống tiêu hóa di chuyển nhanh qua ruột kết làm khả năng hấp thu nước giảm đi, dẫn đến tiêu chảy. Khi niêm mạc đại tràng bị viêm vỡ ra có thể xảy ra hiện tượng xuất huyết khiến phân dính máu.

Do đó mà bạn gặp tình trạng đi ngoài nhiều lần trong ngày (4-5 lần/ngày thậm chí nhiều hơn). Phân nát, không thành khuôn, đầu rắn đuôi dẹt, có mùi hôi tanh và lẫn chất nhầy hoặc máu.

Triệu chứng khác

Viêm đại tràng lên còn gặp triệu chứng chướng bụng, táo bón, đầy hơi nhưng ở mức độ vừa phải, không gây khó chịu nhiều.

Bệnh thường chỉ có triệu chứng trong hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, tùy thuộc nguyên nhân còn gây ảnh hưởng toàn thân như ăn uống không ngon miệng, mệt mỏi, mất nước (suy nhược, choáng váng và giảm lượng tiểu cầu)…

Viêm đại tràng lên có nguy hiểm không?

Khi không được điều trị dứt điểm, bệnh rất dễ tái phát gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng như.

Xuất huyết ồ ạt

Nếu chịu nhiều yếu tố kích thích như thức ăn cay nóng, rượu bia, căng thẳng… vết viêm loét có thể đâm sâu vào trong các lớp của đường ruột gây nên tình trạng xuất huyết. Với tình trạng nghiêm trọng có nguy cơ chảy máu ồ ạt. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn tới nguy hiểm.

Thủng đại tràng

Tình trạng viêm loét trong thời gian dài làm thành ruột yếu đi. Nếu không cải thiện, những điểm yếu này sẽ phát triển thành một lỗ thủng. Điều này khiến các vi khuẩn và thành phần khác trong đường ruột chui ra ngoài ổ bụng gây một vấn đề nghiêm trọng là viêm phúc mạc (viêm lớp niêm mạc của ổ bụng).

Giãn đại tràng cấp tính

Mặc dù hiếm gặp nhưng cũng có thể xuất hiện giãn đại tràng cấp tính. Viêm đại tràng khiến khí bị giữ lại, làm ống tiêu hóa sưng lên, căng phồng. Nếu nó vỡ ra, sẽ giải phóng vi khuẩn gây hại và chất độc vào máu làm nhiễm trùng huyết.

Ung thư đại tràng

Một biến chứng nguy hiểm nhất của viêm đại tràng lên là ung thư đại tràng. Theo Tổ chức Crohn & Viêm loét đại tràng nguy cơ này xuất hiện ở những người bị viêm loét đại tràng nặng và những bệnh nhân có triệu chứng từ 8-10 năm.

Điều trị viêm đại tràng lên hiệu quả

Sau khi nhập viện, bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ tổn thương, đáp ứng của bệnh nhân để quyết định những thuốc sử dụng.

Thuốc tây y

Một số thuốc thường được kê đơn, bao gồm:

• Thuốc chống viêm: aminosalicylat (5-ASA), corticoid hoạt động trong niêm mạc đường ruột để giảm viêm.
• Thuốc ức chế miễn dịch: azathiprine, tacrolimus… giúp kiểm soát hoặc ngăn chặn phản ứng viêm của hệ thống miễn dịch.
• Liệu pháp sinh học: ustekinumab, vedolizumab… đánh vào quá trình miễn dịch tự nhiên của cơ thể giúp chống viêm.
• Kháng sinh như metronidazol, cifloxacin… tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, nấm…
• Thuốc cầm tiêu chảy: hầu hết các trường hợp viêm đại tràng lên đều bị tiêu chảy khi bệnh bùng phát. Một số thuốc thường đem lại hiệu quả là loperamid, diphenoxylate…

Thuốc đông y

Bên cạnh việc sử dụng thuốc tây y, người mắc bệnh có thể điều trị bằng những bài thuốc y học cổ truyền để cải thiện tình trạng viêm.

Theo Đông Y, viêm đại tràng bao gồm cả viêm đại tràng lên thuộc phúc thống (đau bụng) hoặc đại tràng ung (viêm đại tràng), chia làm 2 thể:

• Táo kết co thắt.
• Tỳ hư khí trệ.

Căn cứ vào đó mà áp dụng các bài thuốc thích hợp:

Táo kết co thắt với bài thuốc chứa các dược liệu: sinh địa 16g, rau má 16g, viễn chí 6g, đẳng sâm 16g, lá mơ lông 16g, táo 3 quả, hoàng kỳ 12g, đại hoàng 4g, ngải tượng 12g, trần bì 6g, toan táo nhân 12g, chỉ xác 8g.

Do hư khí trệ với bài: đẳng sâm 16g, trích thảo 6g, đại táo 3 quả, đương quy 10g, quế 6g, mộc hương 8g, viễn chí 6g, gừng nướng 4 lát, hoàng kỳ 12g, bạch truật 16g, phục thần 12g, táo nhân 12g.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm đại tràng lên

Viêm đại tràng thường đi kèm tiêu chảy, cơ thể mất một lượng chất lỏng đáng kể sau mỗi đợt đi ngoài. Hơn nữa, đại tràng đang bị viêm cần được “nghỉ ngơi”. Nên ban đầu cần tránh thức ăn rắn và áp dụng chế độ ăn có nhiều chất lỏng.

Khi bệnh dần cải thiện, mục tiêu là xây dựng chế độ ăn khắc phục các triệu chứng, ngăn ngừa cơn bùng phát của bệnh và bảo vệ các tế bào bị viêm.

Thực phẩm cần phải tránh

Tùy thuộc vào từng bệnh nhân mà mức độ ảnh hưởng của mỗi loại thực phẩm là khác nhau. Ghi nhật ký có thể hữu ích và giúp bạn biết mình cần tránh các loại nào.

Khuyến cáo không nên ăn những thực phẩm sau:

• Đồ ăn nhiều dầu mỡ, món ăn chiên rán.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa có chứa lactose.
• Thực phẩm giàu chất xơ: ngô, lê, dâu tây, rau họ cải (súp lơ, bông cải xanh)…
• Thực phẩm nhiều đường: bánh ngọt, kẹo…
• Nước ngọt, đồ uống có ga, rượu bia và các chất kích thích khác.

Thực phẩm tốt cho người viêm đại tràng lên

Duy trì một chế độ ăn uống đa dạng và giàu dinh dưỡng ngay cả khi bệnh thuyên giảm là điều cần thiết. Những thực phẩm nên được bổ sung từ từ để cơ thể đáp ứng tốt như:

• Trái cây có ít chất xơ: chuối, dưa hấu…
• Protein nạc: ức gà, thịt lợn nạc, đậu nành, trứng, đậu phụ…
• Các loại rau không thuộc họ cải nên bỏ vỏ: dưa chuột, khoai tây, bí…
• Thực phẩm có men vi sinh: kim chi, sữa chua, dưa muối…
• Sữa tách béo, không chứa lactose.

7 thực phẩm chống viêm tốt nhất

Theo thông tin của Trường Đại học Harvard, 7 thực phẩm sau có chứa chất chống oxy hóa giúp chống viêm hiệu quả, có ích cho người viêm đại tràng:

• Cà chua.
• Dầu ô liu.
• Rau lá xanh như rau bina, cải thìa…
• Các loại hạt như óc chó, hạnh nhân…
• Cá giàu omega 3 như cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá mòi.
• Trái cây như anh đào, cam…

Một số lưu ý khác cũng giúp bảo vệ niêm mạc đại tràng và ngăn ngừa cơn bùng phát bệnh ở người viêm đại tràng lên như:

• Ăn 4-6 bữa nhỏ hàng ngày thay vì 3 bữa lớn như truyền thống.
• Ăn uống đúng giờ, đúng bữa, không nên ăn quá no, không bỏ bữa hoặc ăn quá muộn.
• Ăn chậm nhai kỹ để giảm lượng không khí nuốt vào.
• Sau khi ăn nên vận động nhẹ để hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
• Uống đủ nước (2 – 2,5 lít/ngày), nước canh, nước ép cà chua… Uống từ từ, tránh dùng ống hút vì có thể nuốt phải không khí gây đầy hơi, chướng bụng, sôi bụng.
• Chế biến món ăn đơn giản: luộc, nướng, hấp.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường nhu động ruột ở mức độ vừa phải như đi bộ, chạy bộ, yoga, chơi cầu lông…
• Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng, lo lắng quá mức, cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi.

Tiên lượng cho người bị viêm đại tràng lên

Tùy thuộc nguyên nhân mà khả năng hồi phục khác nhau.

• Người viêm đại tràng do nhiễm trùng có xu hướng khỏi bệnh tương đối nhanh chóng nếu được chăm sóc y tế kịp thời.
• Viêm đại tràng do bệnh viêm ruột có thể phải điều trị suốt đời để kiểm soát triệu chứng. Mục tiêu với bất cứ bệnh mãn tính nào là giúp bệnh nhân có một cuộc sống bình thường với các triệu chứng ở mức tối thiểu.
• Viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ cần giảm thiểu yếu tố nguy cơ làm hẹp động mạch tiến triển. Vì vậy đòi hỏi phải có phương pháp điều trị đúng. Với trường hợp nghiêm trọng có thể cần phải phẫu thuật. Khi giải quyết được vấn đề này bệnh sẽ được cải thiện.

Hi vọng những thông tin trên có thể giúp bạn hiểu hơn về bệnh viêm đại tràng lên. Từ đó xây dựng được chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt lành mạnh, khoa học để bệnh cải thiện được tốt nhất. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe.

Nguồn tham khảo

• https://gut.bmj.com/content/4/4/316
• https://www.medicinenet.com/colitis/article.htm
• https://suckhoedoisong.vn/dong-y-dieu-tri-viem-dai-trang-1697318.htm

Chia sẻ0

Chia sẻ

Viêm đại tràng không xác định là gì?

Viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD) là nhóm bệnh lý viêm mãn tính ở ruột, được phân thành 2 loại chính là viêm đại tràng và bệnh Crohn. Hai bệnh này được phân biệt dựa trên sự kết hợp của kết quả lâm sàng, mô học, nội soi và X quang. Tuy nhiên, 10-15% trường hợp viêm ruột có đặc điểm trùng lặp của hai bệnh lý này nên khó phân loại, được xếp vào nhóm viêm đại tràng không xác định.

Chẩn đoán viêm đại tràng không xác định có thể là chẩn đoán tạm thời, các bệnh nhân sẽ được chẩn đoán phân biệt khi theo dõi thêm.

Dấu hiệu mắc bệnh

Các triệu chứng chung cho bệnh viêm ruột, bao gồm viêm đại tràng không xác định bao gồm:

• Tiêu chảy.
• Mệt mỏi.
• Đau quặn bụng.
• Phân có lẫn máu.
• Giảm cảm giác thèm ăn.
• Sụt cân.

Nguyên nhân gây bệnh

Cho đến nay, người ta vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm đại tràng không xác định. Nguyên nhân được các nhà khoa học phỏng đoán là do vấn đề ở hệ thống miễn dịch của cơ thể. Khi hệ thống miễn dịch của bạn cố gắng chống lại vi rút hoặc vi khuẩn xâm nhập, phản ứng miễn dịch bất thường cũng khiến hệ thống miễn dịch tự tấn công các tế bào trong đường tiêu hóa. Chế độ ăn uống không lành mạnh và tình trạng căng thẳng, stress cũng là yếu tố làm tăng nặng tình trạng bệnh.

Các yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng không xác định bao gồm:

• Tuổi tác: Phần lớn những người mắc viêm đại tràng không xác định phát bệnh sớm, được chẩn đoán khi còn trẻ, thường là trước 30 tuổi. Tuy nhiên, cũng có một số người phát bệnh ở tầm 50 đến 60 tuổi.
• Chủng tộc: Người da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất so với các chủng tộc khác.
• Tiền sử gia đình: Bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu bạn có người thân (chẳng hạn như cha mẹ, anh chị em hoặc con cái) mắc bệnh.
• Hút thuốc lá: thuốc lá có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Thuốc kháng viêm không steroid: các thuốc như ibuprofen, naproxen, diclofenac… có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh hoặc làm bệnh trầm trọng hơn ở những người bị viêm đại tràng không xác định.

Viêm đại tràng không xác định có nguy hiểm không?

Một số nghiên cứu cho thấy người bệnh viêm đại tràng không xác định có tuổi khởi phát bệnh trẻ hơn, bệnh lan rộng hơn và tiến triển nặng hơn so với người bệnh viêm loét đại tràng. Bệnh kéo dài nếu không được điều trị phù hợp, có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như:

• Ung thư đại tràng: Viêm đại tràng không xác định có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Vì vậy, bạn nên hỏi bác sĩ về việc tầm soát ung thư để phát hiện ở giai đoạn sớm.
• Viêm da, mắt và khớp: Khi bạn bị khởi phát cơn viêm cấp tính, một số rối loạn bao gồm viêm khớp (viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp), tổn thương da (vảy nến, viêm khớp vảy nến) và viêm mắt (viêm màng bồ đào).
• Viêm đường mật xơ hóa nguyên phát: Đây là bệnh mạn tính, trong đó tất cả đường mật trong và ngoài gan bị viêm và xơ, dẫn đến hẹp đường mật. Điều này gây tích tụ mật trong gan và gây tổn thương tế bào gan.
• Xuất hiện các cục máu đông: Người bệnh có nguy cơ hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch và động mạch.
• Các ảnh hưởng khác: Việc dùng thuốc kéo dài để điều trị viêm đại tràng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Chẳng hạn như thuốc corticosteroid có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, huyết áp cao…

Chẩn đoán bằng cách nào?

Việc chẩn đoán bệnh lý này gặp nhiều khó khăn, thường sử dụng phương pháp gián tiếp là loại trừ các nguyên nhân khác. Viêm đại tràng không xác định được chẩn đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng và kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng gồm:

• Nội soi đường ruột/nội soi đại tràng.
• Chụp X quang, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT).
• Sinh thiết, phân tích mẫu bằng kính hiển vi.
• Xét nghiệm phân.
• Xét nghiệm máu.

Tuy nhiên, chẩn đoán viêm đại tràng không xác định có thể là chẩn đoán tạm thời. Khi theo dõi thêm, các bác sĩ có thể chẩn đoán phân biệt, xác định bệnh nhân mắc viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn.

Điều trị

Việc chẩn đoán chính xác bệnh lý cụ thể có ảnh hưởng rất lớn đến lựa chọn điều trị của bác sĩ. Nhìn chung, đối với người bệnh viêm đại tràng không xác định, các phương pháp điều trị được đưa ra là sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật, kết hợp với việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

Sử dụng thuốc

• Thuốc Aminosalicylate (5-ASA): Đây là nhóm thuốc hiệu quả trong kiểm soát viêm. Các thuốc thường dùng trong nhóm này là: Sulphasalazine, Mesalazine, Olsalazine, Balsalazine.
• Thuốc Corticosteroids: Đây là nhóm thuốc kháng viêm có tác dụng toàn thân, được sử dụng để điều trị viêm đại tràng mức độ trung bình hay nặng. Các thuốc thường dùng là prednisolon, budesonide…
• Thuốc điều hòa miễn dịch: Vì viêm đại tràng không xác định là bệnh lý liên quan đến hệ thống miễn dịch, các thuốc điều hòa miễn dịch như azathioprine, 6-mercaptopurine, methotrexate… có hiệu quả điều trị đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu.
• Kháng sinh: Các loại kháng sinh được sử dụng cho người bệnh viêm đại tràng không xác định là metronidazole, ciprofloxacin.
• Thuốc sinh học: Các kháng thể chống lại yếu tố hoại tử khối u (TNF) như infliximab, certolizumab, adalimumab và golimumab rất hữu ích, đặc biệt trong việc ngăn ngừa hoặc làm chậm tái phát sau phẫu thuật.

Phẫu thuật

Trong trường hợp chế độ ăn uống – lối sống cùng với việc sử dụng thuốc không còn hiệu quả, người bệnh viêm đại tràng không xác định có thể được chỉ định phẫu thuật nhằm loại bỏ phần ruột bị tổn thương nếu các biến chứng nghiêm trọng xảy ra như nghẽn ruột, áp xe hoặc xuất huyết.

Chế độ ăn uống và lối sống hợp lý cho người bệnh

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống

Người bị viêm đường ruột thường được các chuyên gia tiêu hóa khuyến khích thực hiện chế độ “ăn ít chất tồn dư”. Cụ thể, người bệnh cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất xơ, khó tiêu hóa, gây đầy hơi, khó tiêu. Mục tiêu của chế độ ăn uống này là giảm số lần đi ngoài với lượng phân ít hơn. Điều này giúp cho tình trạng đầy hơi, chướng khí, tiêu chảy, co thắt dạ dày được cải thiện. Bên cạnh đó, người bệnh cần bổ sung thêm các vitamin cần thiết cho cơ thể, ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu hóa.

Tuy nhiên, không phải người viêm đường ruột nào cũng phù hợp với nguyên tắc ăn uống này. Tùy theo từng tình trạng bệnh của mỗi người, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về chế độ ăn uống phù hợp nhất.

Nên ăn gì, kiêng gì?

Sau đây là một số thực phẩm tốt cho người bệnh viêm đại tràng không xác định được các chuyên gia đề xuất:

• Uống nhiều nước: Người bệnh cần tích cực bổ sung nước mỗi ngày (1.5 – 2 lít/ngày) để bù lại lượng nước đã mất đi do tình trạng đi ngoài nhiều lần.
• Probiotics: Các loại thực phẩm chứa probiotics (lợi khuẩn) như sữa chua, men vi sinh… đặc biệt là sản phẩm chứa bào tử Bacillus giúp hình thành lớp màng sinh học bảo vệ lớp viêm loét khỏi các tác nhân gây hại, hỗ trợ phục hồi các vết tổn thương trên niêm mạc đại tràng, từ đó giảm triệu chứng.
• Hoa quả, rau xanh: Đây là nguồn cung cấp các vitamin và khoáng chất thiết yếu trong quá trình phục hồi niêm mạc ruột. Không những thế, chúng còn có hàm lượng chất xơ dồi dào giúp quá trình tiêu hóa trở nên dễ dàng hơn.
• Các loại cá: Cá cung cấp acid amin và chất béo bão hòa tốt cho đường ruột, là một thực phẩm rất cần có trong thực đơn của người mắc bệnh viêm đại tràng không xác định.
• Các loại thịt trắng: Các loại thịt trắng bao gồm thịt gà, thịt ngan, thịt ngỗng, cá… Khác với các loại thịt đỏ, thịt trắng dễ tiêu hóa hơn và cung cấp các chất dinh dưỡng tốt cho việc phục hồi đường tiêu hóa ở người bệnh.

Ngược lại, người bệnh nên kiêng một số loại thực phẩm nhất định để tránh làm tăng nặng các triệu chứng và bệnh tiến triển xấu hơn:

• Rượu bia, thuốc lá, cà phê: kích thích niêm mạc đại tràng, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
• Thức ăn chế biến sẵn: các đồ ăn chế biến sẵn thường có một lượng lớn các chất phụ gia có hại, làm tăng nguy cơ mắc bệnh liên quan đến đường ruột.
• Đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ và đồ ăn cay nóng: dù ngon miệng nhưng các món ăn này rất khó tiêu, khiến đường ruột hoạt động quá tải.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: dễ gây ra triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi…

Lối sống lành mạnh

Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, một lối sống tích cực cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tình trạng viêm đại tràng không xác định.

Trước tiên, người bệnh nên hạn chế căng thẳng, tránh các công việc gây nhiều áp lực thần kinh. Khi stress, bạn có thể thư giãn bằng cách tập thiền, hít thở sâu và thả lỏng cơ thể. Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, việc tham vấn bác sĩ tâm lý có thể hữu ích.

Tập thể dục thường xuyên có khả năng hỗ trợ người bệnh kiểm soát các triệu chứng của viêm đại tràng, đồng thời nâng cao sức khỏe tinh thần. Các chuyên gia khuyến khích người bệnh tham gia các môn thể thao như chạy bộ, bơi lội, yoga… Trong đó, yoga cho thấy hiệu quả đáng kể vì nó giúp cơ thể thư giãn, cung cấp oxy và tăng lưu thông máu đến hệ tiêu hóa.

Hi vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn đọc các thông tin hữu ích về căn bệnh viêm đại tràng không xác định. Với việc thăm khám sớm, tuân thủ điều trị cùng chế độ ăn uống và lối sống hợp lý, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát căn bệnh này.

Tham khảo:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1770507/
• https://academic.oup.com/ibdjournal/article/9/5/324/4718319#108400603
• https://www.merckmanuals.com/professional/gastrointestinal-disorders/inflammatory-bowel-disease-ibd/drugs-for-inflammatory-bowel-disease
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/inflammatory-bowel-disease/symptoms-causes/syc-20353315

Chia sẻ0

Chia sẻ

Định nghĩa viêm đại tràng co thắt mãn tính

Viêm đại tràng co thắt mãn tính (hay hội chứng ruột kích thích, rối loạn chức năng đại tràng) là một bệnh lý đường tiêu hóa kéo dài, đặc trưng bởi tình trạng rối loạn chức năng co bóp của đại tràng mà không có tổn thương thực thể. Bệnh gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, chướng hơi, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai), tái đi tái lại nhiều lần trong thời gian dài, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người mắc.

Tính mãn tính của bệnh thể hiện ở sự kéo dài dai dẳng của triệu chứng, thường xuyên tái phát khi gặp yếu tố kích thích như căng thẳng, thay đổi nội tiết tố hoặc chế độ ăn uống không hợp lý. Dù không gây tổn thương nghiêm trọng đến đại tràng, nhưng bệnh khó điều trị dứt điểm và đòi hỏi người bệnh phải có chế độ sinh hoạt, ăn uống hợp lý để kiểm soát triệu chứng.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Thay đổi nội tiết tố: Khoảng 70% người mắc bệnh là phụ nữ, cho thấy sự thay đổi nội tiết tố có ảnh hưởng lớn đến bệnh.
• Nồng độ serotonin bất thường: Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh trong ruột, tác động đến nhu động ruột. Khi serotonin mất cân bằng, có thể gây tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Việc tiêu thụ thực phẩm dầu mỡ, không vệ sinh, đồ ăn sống, bia rượu… có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của bệnh.

Triệu chứng

Viêm đại tràng co thắt mãn tính có các triệu chứng kéo dài, tái diễn nhiều lần, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Một số dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Đau bụng: Cơn đau có thể quặn thắt hoặc âm ỉ, thường xuất hiện sau khi ăn, đặc biệt là khi ăn thực phẩm cay, lạnh, sống hoặc tanh. Đau có xu hướng giảm sau khi đại tiện hoặc trung tiện.
• Rối loạn đại tiện: Người bệnh có thể bị tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai. Một số trường hợp có cảm giác mót rặn, đi ngoài nhiều lần nhưng không hết phân.
• Chướng bụng, đầy hơi: Cảm giác bụng căng tức, khó chịu, nhất là sau khi ăn.
• Mệt mỏi, suy nhược: Bệnh kéo dài có thể gây đau đầu, mất ngủ, chóng mặt, tim đập nhanh, dễ cáu gắt.

Các triệu chứng của viêm đại tràng co thắt mãn tính không cố định mà có thể thay đổi theo từng giai đoạn, tùy thuộc vào yếu tố kích thích như căng thẳng, chế độ ăn uống hay sinh hoạt.thuộc vào yếu tố kích thích như căng thẳng, chế độ ăn uống hay sinh hoạt.

Chẩn đoán

Chẩn đoán viêm đại tràng co thắt mãn tính chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng, loại trừ các bệnh lý đại tràng khác và áp dụng các tiêu chuẩn y khoa. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

1. Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh, thói quen ăn uống, mức độ căng thẳng và các triệu chứng điển hình như:

• Đau bụng kéo dài, thường xuyên tái phát, giảm sau khi đại tiện.
• Rối loạn đại tiện: tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai.
• Chướng bụng, đầy hơi, khó chịu kéo dài nhưng không có dấu hiệu viêm nhiễm nặng.

2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Mặc dù viêm đại tràng co thắt mãn tính không gây tổn thương thực thể, bác sĩ vẫn có thể chỉ định một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý khác như viêm loét đại tràng, ung thư đại tràng,… Các phương pháp bao gồm:

• Xét nghiệm phân: Giúp kiểm tra nhiễm khuẩn, ký sinh trùng hoặc máu ẩn trong phân.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm nhiễm hoặc thiếu máu.
• Nội soi đại tràng: Là phương pháp quan trọng nhất giúp loại trừ các tổn thương thực thể như viêm loét, polyp, ung thư đại tràng.
• Siêu âm ổ bụng hoặc chụp X-quang đại tràng: Được sử dụng trong một số trường hợp để kiểm tra cấu trúc đại tràng.

3. Tiêu chuẩn chẩn đoán Rome IV

Theo tiêu chuẩn Rome IV, viêm đại tràng co thắt mãn tính được xác định khi bệnh nhân có triệu chứng đau bụng tái diễn ít nhất 1 ngày/tuần trong 3 tháng gần nhất, kèm theo ít nhất 2 trong 3 tiêu chí sau:

• Đau bụng liên quan đến đại tiện.
• Thay đổi số lần đi ngoài.
• Thay đổi hình dạng và tính chất của phân.

Việc chẩn đoán chính xác giúp phân biệt viêm đại tràng co thắt mãn tính với các bệnh lý đại tràng khác và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Điều trị

Điều trị viêm đại tràng co thắt mãn tính tập trung vào kiểm soát triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa tái phát. Phương pháp điều trị bao gồm điều chỉnh lối sống, dùng thuốc và các biện pháp hỗ trợ khác.

1. Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Ăn uống khoa học:

• Hạn chế thực phẩm kích thích như đồ cay, chua, rượu bia, cà phê, nước có gas.
• Tránh thức ăn dầu mỡ, khó tiêu, thực phẩm chế biến sẵn.
• Tăng cường chất xơ từ rau xanh, trái cây nhưng cần cân đối để tránh đầy hơi.
• Uống đủ nước, tránh để cơ thể mất nước do tiêu chảy.

Duy trì tâm lý ổn định:

• Giảm căng thẳng, lo âu bằng cách thiền, yoga, tập thể dục nhẹ nhàng.
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya.

Tập luyện thể chất:

• Vận động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội giúp cải thiện nhu động ruột.
• Tránh ngồi quá lâu, nên có thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

2. Điều trị bằng thuốc Tây y

Tùy theo triệu chứng của bệnh nhân, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc sau:

3. Điều trị bằng Đông y

Một số bài thuốc Đông y giúp cải thiện triệu chứng, tăng cường chức năng tỳ vị:

• Thể can tỳ bất hòa: Dùng bạch truật, trần bì, bạch thược, phòng phong,…
• Thể tỳ vị khí hư: Dùng đảng sâm, bạch truật, trần bì, hoài sơn,…
• Thể khí trệ huyết ứ: Dùng sài hồ, xuyên khung, diên hồ sách,…

4. Các biện pháp hỗ trợ khác

• Xoa bóp, bấm huyệt: Giúp giảm đau bụng, thư giãn đại tràng.
• Trị liệu tâm lý: Hữu ích với bệnh nhân bị ảnh hưởng nhiều bởi căng thẳng.

Việc điều trị viêm đại tràng co thắt mãn tính cần kiên trì và kết hợp nhiều phương pháp để kiểm soát triệu chứng hiệu quả.

Chia sẻ0

Chia sẻ

Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích( IBS) là tình trạng rối loạn chức năng co thắt của đại tràng. Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được làm sáng tỏ đầy đủ, người ta chỉ có thể xác định được rằng sự khởi phát các triệu chứng IBS có liên hệ với quá trình tương tác bất thường giữa não bộ và ruột già, thường gây ra bởi tác động tổng hợp của nhiều yếu tố như căng thẳng, stress, chế độ ăn uống,…

Hội chứng ruột kích thích được chia ra thành 4 nhóm chính:

• Nhóm 1: Triệu chứng nổi trội là tiêu chảy
• Nhóm 2: Triệu chứng nổi trội là táo bón
• Nhóm 3: Vừa có dấu hiệu tiêu chảy vừa có vừa táo bón
• Nhóm 4: Không gây dấu hiệu tiêu chảy hay không táo bón

Dưới đây là các triệu chứng cho thấy có thể bạn đang mắc hội chứng ruột kích thích:

Dấu hiệu ở bụng: Xuất hiện những cơn đau bụng bất chợt mà không rõ nguyên nhân, có thể đau sau khi ăn, hoặc đang ăn. Cơn đau lúc âm ỉ lúc quặn thắt, khi sờ nắn vào vùng bụng, có thể thấy cục cứng gồ lên tại điểm đau. Người bệnh có thêm triệu chứng đầy hơi, chậm tiêu, ợ chua…

Dấu hiệu táo bón, tiêu chảy: Táo bón, tiêu chảy là dấu hiệu của nhiều bệnh. Hai triệu chứng này có thể đan xen hoặc chuyển đổi qua lại ở nhiều thời điểm khác nhau. Tuy nhiên, để phân biệt hội chứng kích thích với những loại bệnh đường ruột khác chính là đặc điểm đi ngoài phân ko lẫn máu, phân thường ở dạng lỏng nhưng đôi khi lẫn cứng và có màng nhầy bên ngoài.

Đau bụng, tiêu chảy, táo bón là những dấu hiệu dễ nhận thấy

Những dấu hiệu khác 

Một số dấu hiệu khác có thể gặp ở bệnh nhân hội chứng ruột kích thích đó là:

• Chóng mặt
• Đau đầu
• Nhanh mệt mỏi
• Mất ngủ
• Hay tiểu đêm

** Lưu ý: Các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích thường không điển hình, nên dễ gây nhầm lẫn với nhiều bệnh khác, đặc biệt là viêm đại tràng. Chính vì vậy, để có thể biết rõ tình trạng cơ thể mình, người bệnh nên đến những bệnh viện chuyên khoa để khám và làm các xét nghiệm kịp thời.

Hội chứng ruột kích thích có lây không?

Hội chứng ruột kích thích (IBS) không phải là bệnh truyền nhiễm nên không lây từ người sang người qua tiếp xúc hay đường ăn uống. Đây là một rối loạn chức năng của đại tràng, chủ yếu do sự mất cân bằng trong nhu động ruột, rối loạn thần kinh ruột hoặc ảnh hưởng từ chế độ ăn uống, căng thẳng.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy IBS có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc hội chứng này, nguy cơ bạn bị IBS có thể cao hơn. Bên cạnh đó, vi khuẩn đường ruột cũng đóng vai trò quan trọng. Một số trường hợp bị nhiễm trùng đường ruột nặng có thể làm thay đổi hệ vi sinh, dẫn đến triệu chứng IBS sau đó.

Dù không lây nhiễm, IBS vẫn gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sinh hoạt. Điều chỉnh chế độ ăn uống, kiểm soát căng thẳng và bổ sung men vi sinh là cách giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc nặng hơn, bạn nên thăm khám để được tư vấn phù hợp.

Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?

Hội chứng ruột kích thích (IBS) tuy không đe dọa tính mạng nhưng là một rối loạn mãn tính, tái phát nhiều lần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

1. Ảnh hưởng đến sinh hoạt và tinh thần

IBS gây đau bụng, rối loạn tiêu hóa liên tục, khiến người bệnh mệt mỏi, lo lắng, thậm chí hạn chế đi xa vì triệu chứng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Nghiên cứu cho thấy người mắc IBS có chất lượng cuộc sống thấp hơn cả bệnh nhân tiểu đường hoặc trào ngược dạ dày. Đặc biệt, nhóm IBS thể tiêu chảy (IBS-D) có nguy cơ trầm cảm, lo âu cao hơn bình thường, tạo vòng luẩn quẩn khiến bệnh khó kiểm soát.

2. Ảnh hưởng đến dinh dưỡng và sức khỏe

Người bệnh IBS thường phải tuân theo chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, dễ dẫn đến thiếu dinh dưỡng, suy nhược cơ thể. Ngoài ra, IBS thể táo bón kéo dài còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ do áp lực lớn lên trực tràng khi đại tiện.

3. Nguy cơ biến chứng nghiêm trọng

Mặc dù IBS không trực tiếp gây ung thư đại tràng, nhưng tình trạng viêm kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh đường ruột nghiêm trọng. Do đó, khi có triệu chứng kéo dài, người bệnh nên đi khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Cách để kiểm soát hội chứng ruột kích thích hiệu quả?

Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh

• Người bệnh cần đảm bảo chế độ ăn an toàn và khoa học: Ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh thực phẩm và khâu chế biến an toàn.
• Bổ sung đủ nước mỗi ngày: 2-3 lít nước mỗi ngày để tránh táo bón và thanh lọc cơ thể.
• Không nên ăn quá no cũng như không để bụng quá đói, nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để cơ thể hấp thu được dưỡng chất mà tránh được tình trạng đầy bụng, khó tiêu.
• Bổ sung thêm những loại thực phẩm có lợi cho tiêu hóa và hạn chế những thực phẩm khiến gia tăng triệu chứng của bệnh.
• Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu tinh bột: Ngũ cốc, khoai tây, bột yến mạch, bí đỏ giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể.
• Những thực phẩm giàu chất xơ cần bổ sung thêm vào thực đơn ăn uống hằng ngày bởi nó có tác dụng chống táo bón và hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, tùy thuộc tình trạng của người bệnh mà cần điều chỉnh lượng chất xơ cho phù hợp.

Duy trì thói quen sinh hoạt khoa học

Nên có chế độ sinh hoạt khoa học phù hợp để giữ sức khỏe được tốt nhất và đẩy lùi được bệnh tật như:

• Không thức quá khuya, cố gắng ngủ đủ giấc 7-8 tiếng/ ngày.
• Giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ và thoải mái, không làm việc quá sức.
• Nên tập môn thể thao phù hợp giúp nâng cao sức khỏe và thư giãn đầu óc như: đi bộ, tập khí công, yoga… giúp cải thiện bộ máy tiêu hóa phòng chữa hội chứng ruột kích thích hiệu quả.
• Luyện tập thực hành đi đại tiện 1 lần trong ngày vào 1 giờ cụ thể.
• Massage bụng buổi sáng khi ngủ dậy kích thích nhu động ruột để tạo cảm giác muốn đi đại tiện.

Chia sẻ10

Chia sẻ

Tìm hiểu về hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích là tình trạng rối loạn chức năng của ruột già (đại tràng). Có thể hiểu như sau: các rối loạn chức năng của ruột tái đi tái lại nhiều lần gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, táo bón và tiêu chảy, song khi nội soi đại tràng không hề nhận thấy bất kỳ một tổn thương nào tại đây, niêm mạc ruột hoàn toàn trơn láng bình thường.

Hội chứng ruột kích thích là một tình trạng mãn tính mà bạn cần phải kiểm soát dài hạn. Tuy nhiên, khác với viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích không làm thay đổi mô ruột hoặc làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Hội chứng ruột kích thích được chia thành 4 nhóm chính là:

• IBS-D Nhóm hay bị tiêu chảy
• IBS-C Nhóm hay bị táo bón
• IBS-M Nhóm vừa hay tiêu chảy hay vừa táo bón
• IBS-U Không tiêu chảy hay không táo bón.

Cho đến nay, các nghiên cứu y khoa vẫn chưa phát hiện được nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng ruột kích thích. Song, có một số yếu tố nguy cơ có liên quan đến căn bệnh này, bao gồm:

• Sự nhạy cảm bất thường của ống tiêu hóa
• Rối loạn nhu động ruột
• Sự nhạy cảm bất thường của hệ thống thần kinh ruột
• Ngoài ra những người hay lo nghĩ, thường bị stress, trầm cảm, mệt mỏi… dễ mắc bệnh hơn
• Tỷ lệ nữ mắc bệnh cao gấp 4 lần nam và thường gặp ở lứa tuổi thanh niên.

Dấu hiệu mắc hội chứng ruột kích thích

Một số triệu chứng thường gặp của hội chứng ruột kích thích là:

Đau bụng: Đau và khó chịu ở bụng, thường thấy nhất là ở vùng hạ vị hoặc hố chậu trái, cũng có thể đau ở bên phải hoặc thượng vị, đau có thể chạy dọc theo khung đại tràng, có thể sờ thấy cục cứng nổi lên tại vị trí đau. Độ dài của mỗi cơn đau là khác nhau, thường giảm đi sau khi đại tiện.

Đầy hơi, trướng bụng: Thường trầm trọng hơn sau khi ăn, chỉ khi trung tiện hoặc đại tiện xong mới thấy đỡ hơn.

Thay đổi tính chất phân:

• Người bệnh có thể biểu hiện bằng tiêu chảy hoặc táo bón hoặc tiêu chảy xen lẫn với từng đợt táo bón.
• Đôi khi phân trở nên nhỏ, đôi khi lại kèm nước, cũng có khi có chất nhầy.
• Bệnh nhân có thể đau quặn bụng bắt buộc phải đi ngoài ngay, thường xuất hiện vào buổi sáng.
• Người bệnh có cảm giác chưa thoải mái hoặc chưa đi hết phân sau khi đại tiện.

Ngoài ra, bệnh còn có xuất hiện các biểu hiện ở ngoài cơ quan tiêu hoá:

• Đau nhức đầu, chóng mặt
• Mệt mỏi, mất ngủ, tâm lý thay đổi (hay lo lắng, hồi hộp, cáu gắt)
• Rối loạn kinh nguyệt (ở nữ)
• Liệt dương (ở nam)
• Tiểu nhiều lần trong ngày, hay tiểu đêm

Hội chứng ruột kích thích có chữa khỏi được không?

Như ở trên có nhắc đến việc chưa thể tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh, vì vậy cho đến nay vẫn chưa có phương pháp nào có thể chữa triệt để hội chứng ruột kích thích. Người bệnh cần học cách “chung sống hòa bình” với căn bệnh này.

Việc điều trị chủ yếu tập trung vào mục đích kiểm soát triệu chứng nổi trội ở từng bệnh nhân. Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần cải thiện chế độ ăn uống và duy trì lối sống khoa học để áp chế bệnh.

Sai lầm thường gặp khi chữa IBS

1. Chỉ tập trung vào triệu chứng mà không xử lý gốc rễ

Nhiều người chỉ dùng thuốc giảm co thắt, chống tiêu chảy, chống táo bón hoặc bổ sung men tiêu hóa khi có triệu chứng.

Tuy nhiên, cách này chỉ giải quyết tạm thời mà không khắc phục nguyên nhân sâu xa, khiến bệnh dễ tái phát. Lạm dụng thuốc còn ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột, làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa khi ăn uống không cẩn thận.

2. Căng thẳng, lo lắng khiến bệnh trầm trọng hơn

IBS có liên quan mật thiết đến hệ thần kinh ruột – não. Căng thẳng kéo dài làm rối loạn nhu động ruột, gây đau bụng, đi ngoài liên tục. Vòng luẩn quẩn này khiến bệnh càng khó kiểm soát, làm giảm chất lượng cuộc sống.

3. Không kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

Chế độ ăn uống khoa học giúp tăng hiệu quả điều trị IBS lên đến 40%. Người bệnh nên:

• Ăn đúng giờ, tránh bỏ bữa.
• Hạn chế rượu, bia, cà phê, thuốc lá.
• Tránh đồ ăn sống, cay, chua, dễ sinh hơi.
• Không kiêng khem quá mức để duy trì sức đề kháng.

4. Thiếu kiên trì trong điều trị

IBS là bệnh mạn tính, chưa có thuốc chữa dứt điểm. Nhiều người dừng điều trị khi thấy đỡ hơn, khiến bệnh dễ tái phát. Việc sử dụng thảo dược hỗ trợ có thể giúp kiểm soát triệu chứng an toàn, nhưng cần ít nhất 15 ngày đến 1 tháng để phát huy tác dụng và nên duy trì liệu trình 3-6 tháng để ổn định đường ruột.

Lời khuyên

1. Duy trì thực đơn lành mạnh

Nên ăn:

• Chất xơ hòa tan: giúp tiêu hóa dễ dàng, giảm táo bón và tiêu chảy (cháo, yến mạch, khoai lang, cà rốt, chuối chín, đu đủ,…)
• Protein: thịt nạc (gà, cá, thịt lợn), trứng, đậu, sữa chua không đường,…
• Probiotic: giúp hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột mạnh khỏe (sữa chua, rau củ muối sạch, hành tây,…)
• Uống đủ nước: khoảng 1.5 – 2 lít/ngày.

Không nên ăn:

• Đồ chiên rán, thức ăn nhanh
• Nội tạng động vật, mỡ động vật
• Đồ ăn gây khó tiêu: đậu đỗ, bắp cải, hành tỏi sống
• Nước ngọt có ga, rượu bia
• Đồ ăn chua cay, kích thích ruột
• Sữa và sản phẩm từ sữa nếu không dung nạp lactose

2. Thay đổi thói quen sinh hoạt hợp lý

Nên duy trì:

• Ăn uống điều độ, đúng giờ
• Nhai kỹ, nhai chậm, nuốt chậm
• Giảm căng thẳng, giữ tâm lý thoải mái, tích cực
• Ngủ đủ giấc, đúng giờ
• Bổ sung lợi khuẩn tự nhiên

Nên tránh:

• Ăn uống thất thường, bỏ bữa
• Ăn vội, nuốt vội
• Làm việc căng thẳng, áp lực kéo dài
• Thức khuya, ngủ thiếu giấc
• Lười vận động, ngồi lâu một chỗ
• Lạm dụng thuốc điều trị triệu chứng

3. Chế độ tập luyện khoa học

Thể dục thể thao đều đặn, đúng cách, đúng khoa học giúp tăng cường hệ tiêu hóa, lưu thông khí huyết, kích thích nhu động ruột và giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể. Chính vì vậy, phương pháp tập luyện thể dục thể thao được các bác sĩ khuyến khích trong việc phòng và hỗ trợ điều trị nhiều hội chứng ruột kích thích.

Một số môn thể thao phù hợp cho người mắc hội chứng ruột kích thích như:

• Đi bộ
• Yoga
• Bơi lội
• Đạp xe

Những môn này nên tập luyện phù hợp với sức khỏe cũng như tình trạng bệnh của từng người.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm một số phương pháp khác như massage, châm cứu hoặc một số bài thuốc nam, thuốc đông y,…

Chia sẻ14

Chia sẻ

Hiểu đúng về viêm đại tràng co thắt

Viêm đại tràng co thắt, hay còn gọi là hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome), là một rối loạn chức năng của đại tràng nhưng không gây tổn thương thực thể. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai), đi ngoài nhiều lần trong ngày nhưng khi nội soi không phát hiện viêm loét hay tổn thương nghiêm trọng. Đây là bệnh lý mạn tính, có thể kéo dài nhiều năm, tái đi tái lại, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc.

IBS cũng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác do triệu chứng tương tự:

• Viêm đại tràng mạn tính: Cả hai đều có triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa, nhưng viêm đại tràng mạn tính có tổn thương thực thể (loét, viêm) có thể phát hiện qua nội soi, trong khi IBS thì không.
• Viêm loét đại tràng và bệnh Crohn: Đây là bệnh viêm ruột mạn tính có triệu chứng đau bụng, tiêu chảy kéo dài, đôi khi có máu trong phân, kèm sụt cân và sốt, còn IBS không gây viêm loét hay chảy máu.
• Ung thư đại tràng: Cũng có triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài, thay đổi thói quen đại tiện, nhưng kèm theo sụt cân nhanh, thiếu máu, đại tiện ra máu tươi hoặc máu ẩn trong phân.
• Hội chứng kém hấp thu: Gây tiêu chảy kéo dài, đầy hơi, chướng bụng, nhưng đi kèm với thiếu hụt dinh dưỡng, trong khi IBS chủ yếu liên quan đến rối loạn nhu động ruột.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt rất đa dạng, bao gồm rối loạn thần kinh ruột, căng thẳng kéo dài, chế độ ăn uống không hợp lý, mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột hoặc nhiễm khuẩn đường tiêu hóa trước đó. Đặc biệt, yếu tố tâm lý đóng vai trò quan trọng, vì căng thẳng hoặc lo âu có thể làm triệu chứng trầm trọng hơn.

Việc hiểu đúng về bệnh giúp người mắc chủ động điều chỉnh lối sống, kiểm soát triệu chứng hiệu quả và tránh nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác. Dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng viêm đại tràng co thắt cần được quản lý đúng cách để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày.

Phương pháp chẩn đoán viêm đại tràng co thắt

Tùy vào biểu hiện cụ thể của từng người cùng với điều kiện trang thiết bị y tế, bác sĩ sẽ có chỉ định khác nhau để chẩn đoán bệnh. Bệnh nhân có thể được chỉ định:

• Làm xét nghiệm phân để tìm vi khuẩn, giun, sán… nếu nghi ngờ bị loạn khuẩn.
• Xét nghiệm máu
• Chụp khung đại tràng có thuốc cản quang,
• Nội soi đại tràng nếu bệnh nhân nghi ngờ bị viêm đại tràng.

Cách điều trị viêm đại tràng co thắt

1. Điều chỉnh chê độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiếm soát triệu chứng đại tràng co thắt. Người bệnh cần:

Nên:

• Bổ sung chất xơ hòa tan có trong rau xanh, chuối, yến mạch, khoai lang,… hỗ trợ làm dịu tiêu hóa, đặc biệt có lợi cho người bị tiêu chảy.
• Chất xơ không hòa tan có trong cám lúa mì, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt giúp hỗ trợ nhu động ruột, có lợi cho người bị táo bón.
• Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, không ăn quá no.
• Nhai kỹ, ăn chậm để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Uống đủ nước (1.5-2l/ngày) để hỗ trợ tiêu hóa.

Tránh:

• Tránh rượu bia, cà phê, nước có gas, đồ cay nóng, đồ ăn niều dầu mỡ, chúng có thể làm tăng co bóp đại tràng, gây đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi.
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh vì chứa nhiều chất bảo quản, chất béo bão hòa có thể gây kích thích ruột.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa nếu không dụng nạp lactose.
• Thực phẩm chứa gluten như bánh mì, mì ống (nếu nhạy cảm với gluten).
• Nhóm thực phẩm FODMAPs (hành, tỏi, đậu, súp lơ, táo, lê…) có thể gây đầy hơi, khó tiêu.

2. Kiểm soát căng thẳng và cải thiện tâm lý

Yếu tố tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến triệu chứng của viêm đại tràng co thắt. Người bệnh nên:

• Thiền, yoga, hít thở sâu, giúp giảm căng thẳng, điều hòa nhu động ruột
• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội giúp kích thích tiêu hóa, giảm triệu chứng đầy hơi. chướng bụng.
• Tránh lo âu, suy nghĩ
• suy nghĩ tiêu cực vì căng thẳng làm nặng thêm triệu chứng.
• Giữ tinh thần thoải mái bằng cách tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí.
• Nếu stress kéo dài, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp hỗ trợ tâm lý hoặc liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT).

3. Sử dụng thuốc khi cần thiết

Mặc dù không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, nhưng người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng hiệu quả bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống và sử dụng thuốc khi cần thiết. Dưới đây là các phương pháp điều trị cụ thể:

1. Thuốc chống co thắt đại tràng

• Mebeverine (Duspatalin): Là thuốc giãn cơ trơn, giúp làm dịu sự co thắt của ruột mà không ảnh hưởng đến nhu động ruột bình thường.
• Trimebutine (Debridat): Điều hòa nhu động ruột, giúp giảm đau bụng do IBS mà không gây táo bón hay tiêu chảy.
• Hyoscine (Buscopan): Được dùng để giảm co thắt ruột và giảm đau bụng hiệu quả.

Cách dùng: Uống trước bữa ăn khoảng 30 phút để có tác dụng tốt nhất.

2. Thuốc chống tiêu chảy (dùng khi bị tiêu chảy kéo dài)

• Loperamide (Imodium): Làm chậm nhu động ruột, giúp giảm tiêu chảy nhanh chóng.
• Racecadotril (Hidrasec): Giảm tiết nước vào ruột, giúp phân đặc hơn.

Cách dùng: Dùng theo chỉ định của bác sĩ, thường không quá 2-3 ngày liên tục để tránh táo bón.

3. Thuốc nhuận tràng (dùng khi bị táo bón)

• Chất xơ hòa tan (Psyllium, Benefiber, Metamucil): Giúp tăng cường chất xơ, làm mềm phân tự nhiên.
• Sorbitol, Duphalac (Lactulose): Làm tăng áp lực thẩm thấu trong ruột, giúp giữ nước và làm mềm phân.
• Macrogol (Forlax, Movicol): Giúp giữ nước trong ruột, tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột.

Cách dùng: Uống nhiều nước khi sử dụng thuốc nhuận tràng để tránh mất nước và mất cân bằng điện giải.

4. Men vi sinh (Probiotics) và men tiêu hóa

• Probiotics (men vi sinh): Chứa các lợi khuẩn như Lactobacillus, Bifidobacterium giúp cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột.
• Prebiotics (chất xơ hòa tan): Giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn trong ruột, cải thiện hệ tiêu hóa.
• Men tiêu hóa (Enzym tiêu hóa như Pancreatin, Alpha-amylase): Hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, giảm đầy hơi, khó tiêu.

Cách dùng:

• Probiotics nên uống trước bữa ăn khoảng 30 phút để vi khuẩn có lợi vào ruột dễ dàng hơn.
• Men tiêu hóa chỉ nên dùng khi có dấu hiệu khó tiêu, không nên dùng lâu dài vì có thể làm giảm khả năng tiêu hóa tự nhiên của cơ thể.

5. Thuốc giảm lo âu, trầm cảm (khi IBS có liên quan đến yếu tố tâm lý)

• Amitriptyline (thuốc chống trầm cảm 3 vòng): Giúp giảm đau bụng, điều hòa nhu động ruột.
• Sertraline, Fluoxetine (thuốc ức chế tái hấp thu serotonin – SSRI): Dùng trong trường hợp IBS có kèm lo âu, trầm cảm.

Cách dùng: Cần có chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng vì có thể gây tác dụng phụ như buồn ngủ, khô miệng, táo bón.

6. Thuốc điều hòa nhu động ruột (cân bằng tiêu hóa)

• Tegaserod (Zelnorm): Kích thích nhu động ruột, giúp điều trị IBS dạng táo bón.
• Lubiprostone (Amitiza): Tăng tiết dịch ruột, giúp giảm táo bón.
• Alosetron (Lotronex): Làm chậm nhu động ruột, giảm tiêu chảy ở bệnh nhân nữ bị IBS nặng.

Lưu ý: Một số thuốc như Alosetron chỉ được sử dụng khi các phương pháp khác không hiệu quả, do có nguy cơ gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Chia sẻ13

Chia sẻ

Hiểu về bệnh đại tràng co thắt

Đại tràng co thắt (còn gọi là hội chứng ruột kích thích – IBS) là một rối loạn chức năng của đại tràng mà không có tổn thương thực thể. Bệnh gây rối loạn tính chất phân và tăng co bóp đại tràng, dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Dựa trên triệu chứng, bệnh được chia thành bốn loại: tiêu chảy chiếm ưu thế, táo bón chiếm ưu thế, kết hợp cả hai hoặc không phân loại được.

Các triệu chứng bệnh thường không cố định và có thể thay đổi theo thời gian. Triệu chứng điển hình bao gồm đau bụng quặn, đặc biệt sau khi ăn thực phẩm lạ, chua, cay hoặc khi căng thẳng. Cơn đau thường giảm sau khi đi ngoài. Người bệnh cũng có thể gặp tình trạng đi ngoài nhiều lần, phân không ổn định, chướng bụng, đầy hơi, và khó tiêu. Nếu kéo dài, bệnh có thể gây mất ngủ, chóng mặt, hồi hộp và căng thẳng.

Nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định rõ, nhưng thường liên quan đến sự nhạy cảm của ruột đối với tín hiệu từ não bộ, khiến đại tràng co bóp bất thường khi căng thẳng. Chế độ ăn uống không lành mạnh cũng làm triệu chứng nặng hơn.

☛ Xem để hiểu hơn: Nguyên nhân của bệnh đại tràng co thắt

Các loại thuốc Tây trị đại tràng co thắt

Dưới đây là bảng tổng hợp các loại thuốc Tây trị đại tràng co thắt, bao gồm nhóm thuốc, công dụng, liều dùng và lưu ý:

Lưu ý chung:

Chỉ dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Không lạm dụng thuốc điều trị táo bón hoặc tiêu chảy, tránh làm mất cân bằng hệ tiêu hóa.
Kết hợp điều trị bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để tối ưu hiệu quả điều trị.
Tái khám nếu triệu chứng không cải thiện sau khi dùng thuốc.

Việc lựa chọn thuốc phù hợp tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Nếu có triệu chứng nghiêm trọng, cần đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều chỉnh phác đồ điều trị.

Bài thuốc Đông y trị viêm đại tràng co thắt

1.Thể can tỳ bất hòa

Triệu chứng: Đau bụng quặn thắt, giảm sau khi đại tiện xong, táo bón hoặc xen kẽ với tiêu chảy, tiêu chảy thường xảy ra sau khi ăn phải một số thức ăn.

Bài thuốc

• Bạch truật (sao vàng) 12g
• Trần bì 8g
• Bạch thược 12g
• Phòng phong 8g
• Sài hồ 8g
• Chỉ thực 10g
• Sắc uống ngày 1 thang.

2.Thể tỳ vị khí hư

Triệu chứng: Đại tiện lúc lỏng, lúc táo, đầy bụng ăn uống không tiêu, ăn ngủ kém, người mệt mỏi, sắc mặt vàng úa, lưỡi nhạt, ít rêu, mạch tế nhược.

Bài thuốc:

• Đảng sâm 96g
• Biển đậu (sao) 96g
• Trần bì 64g
• Bạch truật (sao) 80g
• Chích thảo 64g
• Ý dĩ (sao) 64g
• Phục linh 64g
• Liên nhục 96g
• Cát cánh 64g
• Hoài sơn (sao) 64g
• Sa nhân 64g
• Tán bột. Ngày uống 15 – 20g chia 3 lần với nước táo sắc hoặc nước ấm.

3.Thể tỳ thận dương hư

Triệu chứng: Đau bụng, bụng sôi, đi đại tiện xong đỡ đau, đau lưng mỏi gối, người lạnh, tay chân lạnh, lưỡi nhợt rêu trắng, mạch trầm tế.

Bài thuốc: Tứ thần hoàn gia vị.

• Bổ cốt chỉ 160g
• Nhục đậu khấu 80g
• Ngũ vị tử 80g
• Ngô thù du 40g
• Sinh khương 300g
• Đại táo (bỏ hột lấy nhục) 240g

4. Thể khí trệ thấp trở

Triệu chứng như bụng chướng đau, người bệnh xen lẫn tiêu chảy hoặc táo bón, bụng sôi, đầy bụng, kém ăn, lưỡi nhợt rêu trắng, mạch nhu hoãn.

Bài thuốc:

• Sài hồ 8g
• Bạch thược 12g
• Chỉ sác 8g
• Chích thảo 4g
• Xuyên khung 8g
• Hương phụ 8g
• Thương truật 8g
• Cam thảo 4g
• Hậu phác 8g
• Trần bì 8g
• Sắc uống ngày 1 thang hoặc tán bột làm hoàn. Ngày uống 16- 20g.

5. Thể khí trệ huyết ứ

Triệu chứng: Bụng đau xen lẫn với tiêu chảy hoặc táo bón, bụng sôi, ngực bụng đầy trướng, đau lưng mỏi gối, chán ăn, người mệt mỏi, lưỡi tím co ban ứ huyết, mạch sáp.

Bài thuốc: Sài hồ sơ can tán hợp kim linh tử tán.

• Sài hồ 8g
• Bạch thược 12g
• Chỉ sác 8g
• Chích thảo 4g
• Xuyên khung 8g
• Hương phụ 8g
• Kim linh tử 6g
• Diên hồ sách 6g
• Sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc dân gian trị viêm đại tràng co thắt

Bài thuốc từ vừng đen và mật ong

Mật ong được biết đến với tác dụng kháng khuẩn, lợi tiêu hóa. Trong khi đó, vừng lại cung cấp nhiều chất xơ có khả năng nhuận tràng, ngăn ngừa táo bón, chống lại hiện tượng ăn lâu tiêu, đầy bụng thường gặp ở bệnh nhân bị viêm đại tràng co thắt.

Cách dùng

• Vừng đen: 1kg đem rang cho chín thơm, để nguội, cất vào hũ kín dùng dần.
• Mỗi lần lấy 1 thìa cà phê vừng trộn chung với 1/2 thìa mật ong nguyên chất cho vào miệng nhai kỹ rồi nuốt.
• Áp dụng đều đặn mỗi ngày 2 lần sẽ thấy hiệu quả tích cực.

Củ riềng 

Theo Đông y củ riềng có tính ấm, tác động đến tỳ vị giúp khử hàn, ôn trung, chỉ tả, kích thích tiêu hóa, giảm buồn nôn – triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị viêm đại tràng co thắt.

Cách dùng :

• Lấy 20g củ riềng tươi rửa sạch đất cát, giã nát.
• Sau đó cho riềng vào ấm chung với 20g lá lốt hãm với nước sôi làm trà.
• Ủ khoảng 20 phút sau rót ra uống dần.
• Có thể thêm chút mật ong cho dễ uống.

Hoặc

• Riềng tươi 20g,
• Búp ổi 20g,
• Vỏ quả chuối xanh 30g.
• Cho các vị vào ấm, đổ 2 bát nước, nấu sôi 10 phút rồi chắt ra uống dần.

Hoặc

• Riềng tươi 20g,
• Lá nhót 20g,
• Lá mã đề 20g.
• Sắc uống 2 – 3 lần trong ngày.

Hoặc

• Riềng tươi 20g,
• Bạch truật 16g,
• Lệ chi 20g,
• Quế tốt 8g.
• Sắc uống 2 – 3 lần trong ngày.

Khi nhận thấy hệ tiêu hóa có biểu hiện bất thường, bạn nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và có hướng điều trị kịp thời. Đừng quên sử dụng Tràng Phục Linh PLUS theo hướng dẫn để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, phòng bệnh còn hơn chữa bệnh. Nếu còn thắc mắc gì về bệnh hoặc sản phẩm, bạn vui lòng liên hệ tới tổng đài  1800.1506 để được các dược sĩ chuyên môn tư vấn nhé

Chia sẻ0

Chia sẻ

Tìm hiểu về bệnh đại tràng co thắt

Bệnh đại tràng co thắt, hay hội chứng ruột kích thích (IBS), là rối loạn chức năng đại tràng phổ biến, gây đau bụng dữ dội. Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến người lớn tuổi và phụ nữ.

Dựa trên triệu chứng, bệnh được chia thành 3 loại:

1. IBS-Tiêu chảy: Đau bụng kèm tiêu chảy.
2. IBS-Táo bón: Đau bụng kèm táo bón.
3. IBS-Hỗn hợp: Xen kẽ tiêu chảy và táo bón.

Dù chưa xác định chính xác nguyên nhân, các yếu tố sau được cho là có liên quan:

• Rối loạn nhu động ruột: Đường ruột nhạy cảm, tín hiệu não-ruột kém phối hợp gây đau, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Thực phẩm: Ăn đồ sống, thực phẩm nhiễm khuẩn (vi khuẩn lỵ, amip).
• Loạn khuẩn đường ruột: Dùng kháng sinh kéo dài gây mất cân bằng vi sinh.
• Thay đổi nội tiết: 70% bệnh nhân IBS là phụ nữ, liên quan đến nội tiết tố.
• Tâm lý: Stress, trầm cảm, rối loạn tinh thần kích thích ruột hoạt động bất thường.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau bụng bất chợt, chướng bụng, đầy hơi.
• Tiêu chảy sau khi ăn đồ tanh, nhiều dầu mỡ.
• Đi ngoài buổi sáng, cảm giác đi chưa hết.
• Phân có thể lẫn nhầy.

Bệnh không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng và cải thiện chế độ ăn uống, sinh hoạt.

➤  Xem đầy đủ hơn: Hội chứng ruột kích thích – nguyên nhân, điều trị

Bài thuốc chữa bệnh đại tràng co thắt tại nhà

1. Cây lược vàng

Cây lược vàng có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, tiêu diệt gốc tự do và hỗ trợ ức chế tế bào ung thư. Ngoài ra, cây còn giúp giảm viêm loét dạ dày – tá tràng, phòng ngừa khối u và hỗ trợ điều trị đại tràng co thắt hiệu quả.

Cách làm:

1. Ngâm rượu: Đập dập lá, thân cây, phơi 1 nắng, ngâm rượu 15 ngày. Uống 1 chén nhỏ trước bữa ăn.
2. Hãm nước sôi: Cắt nhỏ lá, thân cây, hãm với 1 lít nước sôi trong 12 tiếng, uống nhiều lần trong ngày.
3. Nhai sống: Nhai lá tươi trước bữa ăn, mỗi ngày 3 lần.

2. Củ riềng

Tác dụng của củ riềng

• Theo Đông y riềng có công dụng chống nôn, làm ấm tì vị, tăng cường chức năng của tì thổ, giúp chữa bệnh viêm đại tràng co thắt, chữa đau bụng.
• Trong củ riềng có polysaccharide, chúng giúp kích thích hệ lưới nội mô và làm tăng số lượng tế bào lá lách và tế bào rỉ viêm phúc mạc vốn đóng vai trò then chốt trong hệ miễn dịch.

Có nhiều bài thuốc chữa bệnh đại tràng từ riềng. Bạn có thể tham khảo một số cách sau đây:

• Cách 1: Lấy 20g riềng tươi rửa sạch, thái lát và 20g lá lốt cho vào ấm, hãm nước sôi. Sau 20 phút thì rót lấy nước thuốc để uống dần trong ngày.
• Cách 2: Riềng tươi 20g, búp ổi 20g, vỏ quả chuối xanh 30g. Cho các vị vào ấm, đổ 2 bát nước, nấu sôi 10 phút rồi chắt ra uống dần.
• Cách 3: Riềng tươi 20g, lá nhót 20g, lá mã đề 20g. Sắc uống 2 – 3 lần trong ngày.
• Cách 4: Dùng 50g rễ và vỏ củ riềng kết hợp 6g gừng khô. Đem đun sôi kỹ lấy nước chia uống 2 lần trong ngày.

3. Nghệ và mật ong chữa đại tràng co thắt

Mật ong có tác dụng bổ tỳ vị, giải độc, giảm đau, sát khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường thể lực. Nghệ vàng giàu curcumin, giúp kháng viêm, làm lành vết loét và cải thiện chức năng tiêu hóa. Khi kết hợp với nhau, mật ong và nghệ trở thành bài thuốc hiệu quả trong điều trị các bệnh tiêu hóa, đặc biệt là viêm loét dạ dày và đại tràng.

Cách sử dụng:

• Nghệ tươi: Giã 50g nghệ, vắt lấy nước, trộn với 3 thìa mật ong, uống 2 lần/ngày trước bữa ăn.
• Bột nghệ: Trộn 2 thìa bột nghệ với 1-2 thìa mật ong, dùng hàng ngày.

4. Lá mơ lông

Lá mơ lông không chỉ là loại rau ăn kèm phổ biến mà còn có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm đại tràng nhờ khả năng sát khuẩn, tiêu protein và cầm tiêu chảy hiệu quả. Từ lâu, dân gian đã sử dụng lá mơ lông như một vị thuốc giúp cải thiện tình trạng viêm đại tràng thể lỏng.

Cách sử dụng

• Rửa sạch lá mơ lông, thái nhỏ.
• Trộn với 1 quả trứng gà, hấp hoặc chưng cách thủy, ăn 2 lần/ngày.

Lưu ý: Không chiên qua dầu mỡ

5. Lá ổi

Lá ổi chứa nhiều flavonoid, được xem như kháng sinh tự nhiên giúp kháng khuẩn, giảm đau và cầm tiêu chảy hiệu quả. Do đó, bài thuốc từ lá ổi có thể giúp giảm triệu chứng viêm đại tràng co thắt.

Cách sử dụng

• Cách 1: Sắc 50g búp lá ổi non với 2 bát nước, đun lửa nhỏ 15-20 phút. Uống từng chén nhỏ trong ngày.
• Cách 2: Sắc 20g búp ổi, 20g riềng tươi, 30g vỏ chuối xanh với 2 bát nước trong 10 phút. Dùng để ôn ấm tỳ vị, khắc phục tiêu chảy.

6. Lá nha đam

Theo y học cổ truyền, nha đam có tác dụng nhuận tràng, thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ điều trị các bệnh đường tiêu hóa, trong đó có viêm đại tràng. Nhờ đặc tính chống viêm, diệt khuẩn, nha đam còn được dùng để điều chế thuốc chữa dị ứng, bỏng, eczema và làm dịu viêm đại tràng.
Cách sử dụng:

• Chuẩn bị 5 lá nha đam, 500ml mật ong.
• Rửa sạch nha đam, gọt bỏ vỏ, loại bỏ mủ.
• Xay nhuyễn phần gel, trộn với mật ong.
• Bảo quản ngăn mát tủ lạnh.
• Mỗi lần lấy 30ml pha với nước ấm, uống 2-3 lần/ngày.

Lưu ý: Không dùng quá liều vì nha đam có tính mát, có thể gây tiêu chảy.

Nha đam có tính chống viêm mạnh và có tính diệt khuẩn cao, tốt cho bệnh viêm địa tràng co thắt

7. Quả sung

Theo Đông y, quả sung có tính bình, vị ngọt, giúp kiện tỳ, thanh tràng, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón, tiêu chảy nhờ hàm lượng chất xơ cao. Ngoài ra, sung còn giúp phát triển lợi khuẩn đường ruột và hấp thu độc tố từ thức ăn, rất tốt cho người bị viêm đại tràng.
Cách làm:

• Chuẩn bị 2-3 quả sung.
• Rửa sạch sung, nướng đến khi hơi cháy.
• Hãm sung với nước sôi trong 20 phút.
• Dùng như trà, có thể thêm mật ong hoặc đường phèn.

Lưu ý: Uống mỗi ngày 1 lần, kiên trì trong 1 tháng để thấy hiệu quả.

8. Lá vối

Chúng có khả năng tiêu diệt chủng vi khuẩn gây hội chứng ruột kích thích. Ngoài ra, loại lá này còn giúp hệ tiêu hóa tăng tiết dịch, chống tiêu chảy (nhờ kháng khuẩn), niêm mạc của đường ruột được đảm bảo chức năng bảo vệ.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 200g lá vối tươi và 100g lá vối khô
• Đem 200g lá vối tươi hoặc 100g lá vối khô rửa sạch, riêng lá tươi thì cần vò nát.
• Sử dụng 2 lít nước cho đến khi sôi thì thả lá vào rồi tắt bếp sau 5 phút.
• Để nước nguội, uống thay nước hàng ngày.

9. Hoa chuối

Ngoài tác dụng chống nhiễm trùng, chống oxy hóa, hoa chuối có khả năng làm dịu hệ thống tiêu hóa, có tác dụng tốt trong các trường hợp như ăn không tiêu, đầy hơi, chướng bụng, khắc phục tình trạng rối loạn tiêu hóa.

Đặc biệt hoa chuối rất giàu chất xơ, vì vậy còn có khả năng cải thiện nhu động ruột, cải thiện các bệnh lý về đại tràng, làm giảm táo bón và giúp ngăn ngừa bệnh trĩ.

Bài thuốc số 1:

• Chuẩn bị: Hoa chuối 10g thái mỏng, rượu trắng 1 chén
• Bước 1: Cho hoa chuối cùng với nước sắc lên
• Bước 2: Lọc bỏ bã hoa chuối, lấy nước, để nguội hòa với 1 chén rượu trắng và uống.

Bài thuốc số 2:

• Chuẩn bị: Hoa chuối 10g thái nhỏ, 30g gạo trắng hoặc 1 quả tim lợn
• Đem hoa chuối nấu cháo cùng với 30g gạo hoặc nấu với một quả tim lợn, ăn trong 10 ngày liên tiếp.

10. Củ sen

Hàm lượng chất xơ lớn trong củ sen có tác dụng rất tốt đối với hệ tiêu hóa, giúp cơ quan này hoạt động trơn tru, làm ruột non co bóp dễ dàng và hỗ trợ sự phát triển của lợi khuẩn. Nhờ vậy thức ăn dễ tiêu, dễ thẩm thấu, ngăn ngừa tình trạng táo bón, tiêu chảy. Củ sen cũng giúp dạ dày và đại tràng làm việc hiệu quả hơn, ngăn ngừa bệnh lý và các tổn thương liên quan đến đại tràng và đường ruột. Ngoài ra chúng còn cung cấp nguồn năng lượng sạch cho cơ thể và tăng cường sức đề kháng.

• Chuẩn bị: 40g củ sen 40g, gạo tẻ cùng hạt đậu ván trắng, mỗi loại 60g.
• Củ sen rửa thật sạch rồi gọt vỏ và cắt miếng nhỏ. Gạo đãi sạch, đậu ván trắng rửa sạch
• Cho các nguyên liệu trên vào nồi, nấu thành cháo
• Ăn cháo khi còn đói

Chia sẻ0

Chia sẻ

Trong chương trình “CUỘC SỐNG NHIỆM MÀU”, chú Mai Văn An, 65 tuổi, hiện đang sinh sống tại thành phố Huế có gửi thư chia sẻ về tình trạng bệnh viêm đại tràng co thắt mà chú đã mắc phải trong hơn 10 năm qua. Căn bệnh này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt của chú. Chú mong muốn chương trình có thể giúp đỡ, tư vấn để cải thiện sức khỏe và trở lại cuộc sống bình thường như trước đây…

Đáp lại thư của chú, MC Vân Anh cùng ekip chương trình đã đến Huế để gặp gỡ và lắng nghe câu chuyện của chú An. Trong cuộc trò chuyện, chú An chia sẻ trước đây mình công tác tại Điện lực Thừa Thiên Huế, sức khỏe rất tốt, sinh hoạt điều độ, thường xuyên tham gia thể dục thể thao.Tuy nhiên, dần dần chú nhận thấy sức khỏe có vấn đề, đặc biệt là tình trạng rối loạn tiêu hóa, đi ngoài nhiều lần trong ngày, đau bụng, mất ngủ, ảnh hưởng lớn đến tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Từ trường quay Hà Nội, chương trình đã kết nối chú An với chuyên gia để được tư vấn cụ thể hơn về bệnh viêm đại tràng co thắt. Theo chuyên gia, đây là một dạng rối loạn chức năng đại tràng, có thể kéo dài và dễ tái phát nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như trĩ,viêm đại tràng mãn tính, thậm chí ung thư đại tràng. Chuyên gia cũng đặt câu hỏi với chú An về cách tự điều trị trước đây bằng thuốc Tây nhưng không thấy hiệu quả, đôi khi còn gây tác dụng phụ.

Chuyên gia giải thích để hỗ trợ điều trị bệnh này phải điều trị đúng nguyên nhân. Hiện nay xu hướng của Việt Nam cũng như thế giới là sử dụng kết hợp giữa Y học cổ truyền và Y học hiện đại để cùng bào chế ra sản phẩm mới bao gồm các thành phần tự nhiên như 5-HTP, Immune Gamma và các thảo dược như Bạch truật, Bạch phục linh, Bạch thược, Hoàng bá. Sự kết hợp này giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, giảm viêm, tăng cường sức đề kháng và ổn định chức năng đại tràng. Từ đó, giúp người bệnh cải thiện các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa hiệu quả.

Ngoài ra, chuyên gia cũng tư vấn thêm cho chú An về chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, đặc biệt tránh các thực phẩm gây kích thích như đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, hải sản nếu cơ thể không thích ứng tốt. Đồng thời, cần duy trì tâm lý thoải mái, tránh bị căng thẳng, ngủ đủ giấc để giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn.

Sau một thời gian sử dụng sản phẩm, chú An chia sẻ tình trạng sức khỏe của mình đã cải thiện đáng kể. Chú không còn đau bụng, việc đi ngoài cũng đều đặn, ăn ngon, ngủ tốt và tinh thần vui vẻ hơn.

Để được tư vấn trực tiếp cùng Chuyên gia sức khỏe, vui lòng liên hệ hệ hotline miễn cước 1800.1506

Chia sẻ0

Chia sẻ