Nguyên nhân của bệnh viêm đại tràng co thắt

Bệnh viêm đại tràng co thắt rất dễ gặp ở tất cả các lứa tuổi. Tuy đây là bệnh lành tính những những triệu chứng nó gây ra cho người bệnh khiến chất lượng cuộc sống người bệnh giảm sút trầm trọng. Vậy đâu là nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt? Làm cách nào để phòng ngừa nó? 

Định nghĩa

Viêm đại tràng co thắt, còn gọi là hội chứng ruột kích thích (Irritable Bowel Syndrome – IBS), là một rối loạn chức năng của đại tràng nhưng không có tổn thương thực thể rõ ràng. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy hoặc táo bón), đầy hơi, chướng bụng mà không tìm thấy tổn thương khi nội soi hay xét nghiệm.

Tình trạng này xảy ra do sự rối loạn chức năng của ruột già, đặc biệt là sự co bóp bất thường của nhu động ruột, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Người thường xuyên căng thẳng, lo âu: Stress kéo dài có thể làm rối loạn trục não – ruột, khiến nhu động ruột hoạt động bất thường.
• Người có chế độ ăn uống kém khoa học: Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, cay nóng, dầu mỡ hoặc uống rượu bia thường xuyên làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Phụ nữ: Nữ giới có nguy cơ mắc IBS cao gấp 2 lần nam giới do ảnh hưởng của hormone trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Người có tiền sử nhiễm trùng đường ruột: Một số trường hợp IBS xuất hiện sau khi bị nhiễm khuẩn hoặc virus đường ruột.
• Người có rối loạn tiêu hóa kéo dài: Những người thường xuyên bị táo bón, tiêu chảy, đầy hơi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt

Hiểu rõ nguyên nhân viêm đại tràng co thắt giúp phòng ngừa hiệu quả bằng cách điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống hợp lý. Đồng thời, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng tốt hơn nếu áp dụng các biện pháp phù hợp. Ngoài ra, điều này còn giúp tránh nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác, đảm bảo chẩn đoán chính xác và giảm lo lắng không cần thiết.

Viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích – IBS) là bệnh lý có nhiều nguyên nhân phức tạp, liên quan đến thần kinh, tiêu hóa và lối sống. Dưới đây là những yếu tố chính gây ra tình trạng này:

1. Yếu tố thần kinh và tâm lý

• Căng thẳng, lo âu, trầm cảm: Hệ thần kinh ruột có mối liên hệ chặt chẽ với não bộ. Khi căng thẳng kéo dài, nhu động ruột bị rối loạn, gây đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Rối loạn trục não – ruột: Đây là tình trạng giao tiếp giữa não bộ và hệ tiêu hóa bị gián đoạn, khiến đại tràng phản ứng quá mức với các kích thích bình thường.

2. Chế độ ăn uống không hợp lý

• Ăn nhiều thực phẩm kích thích: Đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê có thể làm tăng kích thích lên đại tràng.
• Thiếu chất xơ: Làm giảm khả năng điều hòa nhu động ruột, gây táo bón và đầy hơi.
• Không dung nạp thực phẩm: Một số người nhạy cảm với lactose (trong sữa), gluten (trong lúa mì) hoặc nhóm thực phẩm FODMAPs, gây khó tiêu và kích thích đại tràng.

3. Rối loạn hệ vi sinh đường ruột

• Mất cân bằng giữa lợi khuẩn và hại khuẩn: Khi vi khuẩn có hại phát triển mạnh, chúng kích thích ruột non và đại tràng, gây tiêu chảy, đầy hơi.
• Lạm dụng kháng sinh: Dùng thuốc kháng sinh dài ngày tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

4. Nhiễm trùng đường tiêu hóa

• Một số trường hợp đại tràng co thắt xuất hiện sau khi bị nhiễm khuẩn hoặc virus đường ruột.
• Hệ miễn dịch phản ứng quá mức với vi khuẩn, làm tăng nhạy cảm của ruột già và gây rối loạn tiêu hóa kéo dài.

5. Rối loạn nhu động ruột

• Co bóp đại tràng bất thường: Khi ruột co bóp quá nhanh gây tiêu chảy, còn co bóp chậm gây táo bón.
• Tăng nhạy cảm nội tạng: Người bị IBS có thể cảm thấy đau bụng dù ruột chỉ co bóp nhẹ, do hệ thần kinh ruột nhạy cảm hơn bình thường.

6. Yếu tố nội tiết và hormone

• Phụ nữ dễ mắc bệnh hơn nam giới, đặc biệt trong thời kỳ kinh nguyệt do ảnh hưởng của hormone estrogen và progesterone.
• Cortisol và serotonin: Sự dao động của các hormone này ảnh hưởng đến co bóp đại tràng và cảm giác đau ở bụng.

Những nguyên nhân trên có thể kết hợp với nhau, tạo ra tình trạng viêm đại tràng co thắt kéo dài. Việc nhận diện các yếu tố này giúp phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Phòng ngừa viêm đại tràng co thắt

Viêm đại tràng co thắt là bệnh mạn tính nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bằng cách thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt. Dưới đây là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh:

1. Kiểm soát căng thẳng, giữ tâm lý ổn định

• Tránh lo âu, căng thẳng quá mức bằng cách thực hành thiền, yoga, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động thư giãn.
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya và duy trì nhịp sinh học ổn định.
• Nếu có dấu hiệu rối loạn lo âu hoặc trầm cảm, nên tìm đến chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ.

2. Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý

• Bổ sung chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám để hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa nhu động ruột.
• Hạn chế thực phẩm gây kích thích như đồ cay nóng, dầu mỡ, rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas.
• Uống đủ nước (1.5 – 2 lít/ngày) để hỗ trợ hoạt động tiêu hóa.
• Tránh thực phẩm gây dị ứng hoặc không dung nạp như sữa (nếu bị không dung nạp lactose), thực phẩm nhiều gluten hoặc FODMAPs (một số loại rau, đậu, hành tỏi…).

3. Bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột

• Ăn sữa chua, kim chi, dưa muối hoặc sử dụng men vi sinh để duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh.
• Hạn chế lạm dụng kháng sinh và thuốc giảm đau vì chúng có thể gây mất cân bằng vi khuẩn đường ruột.

4. Tập thể dục thường xuyên

• Vận động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga giúp kích thích tiêu hóa và giảm căng thẳng.
• Tránh ngồi lâu một chỗ, đặc biệt là sau khi ăn, vì có thể làm chậm quá trình tiêu hóa.

5. Duy trì thói quen đi vệ sinh đúng giờ

• Không nhịn đại tiện và tập thói quen đi vệ sinh vào một khung giờ cố định mỗi ngày.
• Vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn để tránh viêm nhiễm.

🔹🔹🔹Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh PLUS có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000. ➠ Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp.