Chướng bụng dưới rốn là tình trạng nhiều người gặp phải, đặc biệt ở phụ nữ trưởng thành. Dấu hiệu này có thể do rối loạn tiêu hóa tạm thời, nhưng đôi khi lại cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích hay ung thư buồng trứng. Cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Nguyên nhân sinh lý gây chướng bụng dưới rốn
Chướng bụng dưới rốn không phải lúc nào cũng do bệnh lý gây ra. Trong nhiều trường hợp, đây có thể là phản ứng tạm thời của cơ thể trước chế độ ăn uống, tâm lý căng thẳng hoặc thói quen sinh hoạt chưa hợp lý. Dưới đây là ba nguyên nhân phổ biến nhất:
Chế độ ăn uống không khoa học
Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến bụng dưới bị căng tức, đầy hơi là do thói quen ăn uống thiếu lành mạnh.
- Do ăn quá nhiều thực phẩm khó tiêu như đồ chiên rán, thực phẩm chứa nhiều tinh bột, đường, hay các món cay nóng, hệ tiêu hóa sẽ phải làm việc quá tải.
- Lúc này, men tiêu hóa bị ức chế, thức ăn không được phân giải hoàn toàn ở dạ dày và ruột non.
- Phần thức ăn còn sót lại sẽ được đưa xuống đại tràng, nơi vi khuẩn tiến hành lên men, sinh ra nhiều khí.
- Khí này tích tụ trong ruột, đặc biệt ở vùng bụng dưới, gây cảm giác chướng bụng, ậm ạch, khó chịu hoặc nặng bụng sau ăn.
Vì vậy, nếu bạn thường xuyên ăn khuya, ăn quá no, hoặc thích các món nhiều dầu mỡ, đây có thể là nguyên nhân trực tiếp khiến bạn bị chướng bụng dưới rốn.
Căng thẳng, lo âu kéo dài
Yếu tố tâm lý có ảnh hưởng lớn đến hệ tiêu hóa mà nhiều người thường không để ý. Khi bạn bị stress, lo âu hoặc mất ngủ thường xuyên, hệ thần kinh trung ương bị kích thích, dẫn tới rối loạn nhu động ruột (các cơn co bóp của ruột). Điều này dẫn đến:
- Thức ăn di chuyển trong đường tiêu hóa chậm hơn bình thường, dẫn đến ứ đọng và sinh khí.
- Bạn dễ cảm thấy đầy hơi, ợ hơi, chướng bụng hoặc đau âm ỉ vùng bụng dưới.
- Ngoài ra, stress còn làm giảm sản xuất men tiêu hóa và thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, khiến tình trạng rối loạn tiêu hóa càng trầm trọng hơn.
Như vậy, tình trạng căng thẳng stress kéo dài không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn mà còn có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng chướng bụng dưới rốn tái phát thường xuyên.
Táo bón kéo dài
Táo bón là nguyên nhân rất phổ biến gây căng tức và chướng bụng, đặc biệt là vùng bụng dưới. Khi phân bị giữ lại trong trực tràng quá lâu sẽ làm cho khí sinh ra từ quá trình lên men thức ăn không được thoát ra ngoài đúng lúc. Dẫn đến bụng dưới trở nên căng phồng, nặng nề, đôi khi kèm theo cơn đau âm ỉ hoặc sôi bụng.
Để cải thiện tình trạng trên, người bệnh nên uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu chất xơ (như khoai lang, đu đủ, cam, bưởi…) và vận động nhẹ nhàng hàng ngày. Những thay đổi nhỏ này sẽ giúp kích thích nhu động ruột, giảm nhanh tình trạng chướng bụng dưới rốn do táo bón.
Tìm hiểu thêm: Viêm đại tràng bị táo bón và cách xử lý
Chướng bụng dưới rốn cảnh báo bệnh gì?
Nếu hiện tượng chướng bụng dưới rốn xảy ra thường xuyên, kéo dài, hoặc xuất hiện ngay cả khi không ăn uống gì, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa hoặc cơ quan sinh sản. Dưới đây là những nguyên nhân bệnh lý phổ biến như:
Viêm đại tràng
Viêm đại tràng là tình trạng niêm mạc đại tràng bị viêm loét, dẫn đến rối loạn tiêu hóa kéo dài. Người bệnh thường gặp các triệu chứng:
- Đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu sau bữa ăn.
- Rối loạn đại tiện: đi phân lỏng, nát hoặc táo bón xen kẽ.
- Mệt mỏi, sụt cân, đau quặn bụng âm ỉ hoặc dữ dội.
Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể chuyển sang viêm đại tràng mạn tính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và nguy cơ biến chứng sang ung thư đại tràng.
Tìm hiểu thêm: Các xét nghiệm chẩn đoán viêm đại tràng
Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích là rối loạn chức năng của đại tràng, khiến nhu động ruột co bóp bất thường mà không do tổn thương thực thể.
Biểu hiện thường thấy:
- Đầy hơi, chướng bụng, đau quặn vùng bụng dưới.
- Thay đổi thói quen đại tiện: phân lúc cứng lúc nát, đi nhiều lần trong ngày.
- Một số người còn bị tim đập nhanh, khó ngủ, lo âu.
Thống kê cho thấy phụ nữ có nguy cơ mắc IBS cao gấp 3 lần nam giới, đặc biệt trong giai đoạn căng thẳng hoặc thay đổi nội tiết.
Tham khảo: Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?
Không dung nạp thực phẩm
Nhiều người bị chướng bụng, tiêu chảy hoặc buồn nôn sau khi ăn một số loại thực phẩm nhất định mà không rõ nguyên nhân. Đó có thể là dấu hiệu của hội chứng không dung nạp thực phẩm, phổ biến nhất là:
- Không dung nạp lactose (có trong sữa và chế phẩm từ sữa).
- Không dung nạp gluten (trong lúa mì, lúa mạch).
- Không dung nạp fructose (trong một số loại trái cây và chất tạo ngọt).
Các triệu chứng thường gồm:
- Đầy hơi, chướng bụng, sôi bụng sau ăn.
- Buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón.
- Phân có mùi hôi, nổi bọt bất thường.
Giải pháp là xác định và loại bỏ loại thực phẩm gây phản ứng, đồng thời điều chỉnh chế độ ăn để tránh tái phát.
Tắc ruột
Tắc ruột là tình trạng nghiêm trọng khi dòng di chuyển của thức ăn và khí trong ruột bị ngưng trệ. Một số triệu chứng điển hình khi bị tắc ruột:
- Bụng căng cứng, chướng to, đau quặn từng cơn.
- Buồn nôn, nôn ói liên tục.
- Có thể nghe thấy tiếng sôi bụng bất thường hoặc ngừng trung tiện.
Nếu gặp phải tình trạng này, người bệnh cần được xử lý ngay tại bệnh viện. Nếu chậm trễ, ruột có thể bị hoại tử hoặc vỡ, đe dọa tính mạng.
Ung thư buồng trứng
Ở nữ giới, chướng bụng dưới rốn kéo dài cũng có thể là dấu hiệu sớm của ung thư buồng trứng — căn bệnh nguy hiểm nhưng dễ bị bỏ qua vì triệu chứng giống rối loạn tiêu hóa thông thường. Một số biểu hiện cần cảnh giác:
- Đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc vùng chậu.
- Rối loạn tiểu tiện, tiêu hóa, hoặc chảy máu âm đạo bất thường.
- Cảm giác đầy hơi kéo dài, ăn ít cũng nhanh no.
Nếu có các dấu hiệu trên, chị em nên đi khám phụ khoa và siêu âm ổ bụng càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Một số bệnh lý khác có thể gây chướng bụng dưới rốn
Ngoài các nguyên nhân trên, hiện tượng này còn có thể liên quan đến:
- U nang buồng trứng.
- U xơ tử cung.
- Viêm túi thừa.
- Thoát vị bẹn.
- Sa sinh dục.
Những bệnh này đều có thể gây cảm giác đầy tức, nặng bụng, đau âm ỉ vùng dưới rốn, kèm theo các triệu chứng rối loạn tiêu hóa hoặc tiểu tiện bất thường. Nếu bạn thường xuyên bị chướng bụng dưới rốn kèm theo đau, rối loạn tiêu hóa hoặc triệu chứng toàn thân, hãy đi khám chuyên khoa tiêu hóa hoặc phụ khoa để xác định nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị sớm.
Cách xử lý khi bị chướng bụng dưới rốn
Tình trạng chướng bụng dưới rốn có thể xảy ra do rối loạn tiêu hóa tạm thời hoặc do bệnh lý tiềm ẩn. Vì vậy, tùy vào mức độ và tần suất xuất hiện, bạn có thể áp dụng những cách xử lý khác nhau.
Trường hợp nhẹ
Nếu chỉ bị chướng bụng thoáng qua, không kèm đau bụng hoặc rối loạn tiêu hóa, bạn có thể tự cải thiện tại nhà bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt:
- Ăn uống điều độ: Không nên ăn quá no, tránh ăn quá nhanh hoặc nói chuyện trong khi ăn để hạn chế nuốt khí.
- Hạn chế thực phẩm gây đầy hơi: Tránh đồ chiên rán, thức ăn nhiều dầu mỡ, tinh bột tinh chế, đồ uống có ga hoặc bia rượu.
- Uống đủ nước mỗi ngày: Nước giúp hỗ trợ tiêu hóa và giảm ứ trệ trong ruột.
- Tăng cường vận động nhẹ: Đi bộ, tập yoga, hoặc xoa bóp vùng bụng sau khi ăn giúp kích thích nhu động ruột và giảm đầy hơi.
Trường hợp kéo dài
Nếu tình trạng chướng bụng dưới rốn diễn ra thường xuyên, đi kèm các triệu chứng như:
- Đau âm ỉ hoặc co thắt vùng bụng.
- Rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, phân lỏng hoặc có nhầy).
- Ở nữ giới: rối loạn kinh nguyệt, đau vùng chậu.
Khi đó, không nên tự điều trị tại nhà, mà cần đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám, xác định nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị phù hợp.
Chế độ ăn uống giúp giảm chướng bụng dưới rốn
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện triệu chứng. Bạn nên ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, hạn chế thực phẩm sinh hơi, cụ thể như sau:
Thực phẩm nên tránh
- Các loại đậu, bắp cải, hành, giá đỗ – dễ sinh khí khi tiêu hóa.
- Đồ chiên rán, thực phẩm nhiều dầu mỡ, tinh bột trắng.
- Nước ngọt có ga, bia, rượu.
- Thực phẩm giàu FODMAP (gây lên men trong ruột) như táo, lê, sữa, bánh mì trắng.
Thực phẩm nên ăn
- Thực phẩm chứa men vi sinh tự nhiên: sữa chua, kim chi, dưa muối giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
- Rau xanh dễ tiêu: rau mồng tơi, rau đay, rau khoai lang hỗ trợ nhu động ruột tốt hơn.
- Thức ăn mềm, dễ hấp thu: cháo, súp, hoa quả chín, giúp dạ dày hoạt động nhẹ nhàng.
Thói quen sinh hoạt giúp cải thiện tình trạng chướng bụng
Một số thay đổi nhỏ trong lối sống có thể giúp giảm đáng kể cảm giác đầy hơi, khó chịu:
- Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày: đi bộ, đạp xe, yoga giúp kích thích tiêu hóa.
- Thực hành hít thở bằng bụng: tăng lưu thông khí, giúp giảm áp lực trong ổ bụng.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress: vì căng thẳng là yếu tố dễ gây rối loạn tiêu hóa.
- Chườm ấm vùng bụng dưới: giúp giãn cơ, giảm co thắt và cảm giác đau tức.
- Hạn chế nhai kẹo cao su: vì thói quen này khiến bạn nuốt nhiều không khí, làm tăng chướng bụng.
Chướng bụng dưới rốn có thể chỉ là rối loạn tiêu hóa nhẹ, nhưng cũng có thể cảnh báo các bệnh nguy hiểm như viêm đại tràng, tắc ruột hay ung thư buồng trứng. Nếu tình trạng kéo dài, đừng chủ quan, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám sớm.
💥💥 Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh Plus có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000đ ➠ 🎁 Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp |
