Bệnh đại tràng co thắt thường gặp ở người trẻ tuổi, tuy bệnh ít ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân nhưng vì do yếu tố tâm lý khi bệnh nhân lo lắng dẫn đến rối loạn nặng nề về chức năng của đại tràng. Bệnh gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy đâu là dấu hiệu nhận biết của bệnh đại tràng co thắt?
Mục lục
Hiểu đúng về bệnh đại tràng co thắt
Đại tràng hay còn gọi là ruột già, là phần áp cuối của hệ tiêu hóa. Nó có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thu từ ruột non. Nó hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn và cùng với sự phân hủy của các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân, khi đủ lượng đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng.
Bệnh đại tràng co thắt (hay hội chứng ruột kích thích) hoặc bệnh đại tràng cơ năng: Irritable bowel syndrome -IBS) là một bệnh lý đặc biệt của đại tràng. Bệnh biểu hiện bằng sự rối loạn chức năng đại tràng mà không có tổn thương thực thể ở đại tràng như rối loạn tính chất của phân, tăng co bóp đại tràng,… Bệnh chiếm tỉ lệ cao trong số các bệnh nhân đến khám tại các phòng khám chuyên khoa tiêu hóa.
☛ Tham khảo đầy đủ tại: Hội chứng ruột kích thích – nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
Nguyên nhân của bệnh đại tràng co thắt
Bệnh đại tràng co thắt là một rối loạn chức năng tiêu hóa thường gặp, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, chướng bụng và rối loạn đi ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh:
- Stress và rối loạn tâm lý: Stress, lo âu kéo dài làm rối loạn trục thần kinh ruột – não, gây co bóp bất thường ở đại tràng. Triệu chứng nặng hơn khi gặp áp lực tâm lý.
- Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn uống không điều độ, nhiều chất béo, đồ cay nóng, rượu bia, cà phê… dễ gây kích thích niêm mạc đại tràng.
- Rối loạn vi sinh đường ruột: Mất cân bằng hệ vi sinh (do kháng sinh, thiếu chất xơ…) ảnh hưởng chức năng tiêu hóa, làm tăng nguy cơ co thắt.
- Tăng nhạy cảm đại tràng: Một số người có đại tràng nhạy cảm với thức ăn, thay đổi thời tiết, nội tiết tố… khiến cơn đau và rối loạn đi ngoài dễ xảy ra.
- Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ người thân mắc đại tràng co thắt cũng cao hơn.
- Nhiễm trùng tiêu hóa: Một số trường hợp bệnh phát triển sau nhiễm trùng ruột do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây kích thích và tổn thương niêm mạc.
- Tác động của hormone: Ở nữ giới, thay đổi hormone (đặc biệt trong chu kỳ kinh nguyệt) có thể làm triệu chứng trở nên rõ rệt hơn.
Việc xác định rõ nguyên nhân giúp người bệnh tìm được hướng điều trị phù hợp và hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu các triệu chứng khó chịu.
☛ Tham khảo thêm tại: Nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích
Dấu hiệu nhận biết bệnh đại tràng co thắt
Bệnh thường gặp ở người trẻ tuổi, với ba triệu chứng chính thường gặp là đau bụng, táo bón và tiêu phân lỏng. Ba triệu chứng này có thể phối hợp hoặc đơn độc xen kẽ nhau. Bạn có thể đang gặp phải bệnh lý đại tràng khi có các biểu hiện sau:
1. Đau bụng hoặc quặn bụng
Đau bụng là triệu chứng nổi bật nhất ở người bị đại tràng co thắt. Cơn đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc từng cơn quặn thắt, thường khu trú ở vùng bụng dưới hoặc quanh rốn. Đặc biệt, đau có xu hướng thuyên giảm sau khi đi ngoài hoặc xì hơi, khác với các cơn đau bụng do viêm loét hoặc viêm ruột thừa. Cảm giác đau có thể xuất hiện vào buổi sáng sớm, sau khi ăn, hoặc khi người bệnh đang lo âu, căng thẳng. Mức độ đau thường không dữ dội nhưng dai dẳng, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
2. Thay đổi thói quen đại tiện
Người mắc đại tràng co thắt thường gặp rối loạn đại tiện rõ rệt, với hai biểu hiện phổ biến là tiêu chảy và táo bón. Có người đi tiêu lỏng nhiều lần trong ngày, nhất là sau bữa sáng, trong khi người khác lại bị táo bón kéo dài nhiều ngày. Một số trường hợp bị xen kẽ cả hai, lúc tiêu chảy, lúc táo bón mà không theo chu kỳ nhất định. Đây là điểm giúp phân biệt với táo bón hay tiêu chảy do nguyên nhân khác, vì tính chất thất thường và khó đoán của triệu chứng.
3. Đầy hơi, chướng bụng
Cảm giác đầy hơi, chướng bụng xảy ra thường xuyên, nhất là sau khi ăn no, ăn đồ khó tiêu hoặc vào cuối ngày. Người bệnh cảm thấy bụng căng tức, nặng nề, đôi khi có tiếng sôi bụng rõ rệt hoặc ợ hơi, xì hơi liên tục. Triệu chứng này gây khó chịu kéo dài, làm giảm cảm giác ngon miệng và ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt thường ngày.
☛ Đọc chi tiết: Tình trạng chướng hơi, đầy bụng, khó tiêu là gì?
4. Phân bất thường
Tính chất phân thay đổi thất thường là một dấu hiệu đặc trưng. Phân có thể mềm nhão, lỏng như tiêu chảy, hoặc vón cục nhỏ, khô cứng như phân dê. Một số người mô tả phân có dạng sợi, dẹt hoặc lẫn chất nhầy như đờm nhưng không có máu, điều này giúp phân biệt với các bệnh lý đại tràng có tổn thương thực thể như viêm loét hay ung thư. Tình trạng phân không ổn định thường đi kèm cảm giác đi ngoài không trọn vẹn.
5. Cảm giác đi chưa hết phân
Sau mỗi lần đi ngoài, người bệnh vẫn có cảm giác như chưa đi hết phân, vẫn còn “tồn đọng” trong ruột. Dù đã cố rặn hoặc đi lại nhiều lần nhưng cảm giác đó vẫn không dứt, gây khó chịu, căng thẳng và ảnh hưởng đến tâm lý. Triệu chứng này có thể khiến người bệnh ngại ra ngoài, mất tự tin trong giao tiếp hoặc công việc hàng ngày.
6. Đại tiện nhiều lần trong ngày
Một đặc điểm điển hình là người bệnh đi ngoài nhiều lần, nhất là vào buổi sáng. Có người phải đi vệ sinh 2–4 lần trước khi ra khỏi nhà, nhưng mỗi lần chỉ ra một ít phân. Tình trạng này tái đi tái lại khiến họ cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, và dễ bị hiểu nhầm là tiêu chảy cấp. Tuy nhiên, điểm khác biệt là triệu chứng thường không kèm sốt, mất nước hay suy kiệt như các bệnh nhiễm trùng đường ruột.
7. Không có tổn thương thực thể
Dù triệu chứng khá rõ rệt và kéo dài, nhưng khi nội soi đại tràng, chụp cắt lớp hoặc làm các xét nghiệm khác, hầu như không phát hiện tổn thương nào trên niêm mạc ruột. Điều này cho thấy đại tràng co thắt là một rối loạn chức năng, không phải do viêm nhiễm hay tổn thương thực thể. Đây là yếu tố quan trọng để bác sĩ chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý đại tràng khác như viêm đại tràng mãn tính, polyp hoặc ung thư đại trực tràng.
Bệnh đại tràng co thắt có nguy hiểm không?
Đại tràng co thắt (hay hội chứng ruột kích thích) là một rối loạn chức năng, không gây viêm loét, tổn thương niêm mạc hay nguy cơ tiến triển thành ung thư. Vì vậy, xét về mặt y học, đây không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng.
Tuy nhiên, bệnh lại gây ra nhiều phiền toái kéo dài như đau bụng, rối loạn đại tiện, đầy hơi, khó chịu… khiến người bệnh mệt mỏi, căng thẳng và giảm chất lượng cuộc sống. Trong một số trường hợp, việc đi ngoài nhiều lần trong ngày hoặc cảm giác đi không hết phân có thể khiến người bệnh lo lắng, né tránh các hoạt động xã hội, ảnh hưởng đến công việc và tâm lý.
Ngoài ra, do triệu chứng của đại tràng co thắt dễ nhầm lẫn với các bệnh lý nghiêm trọng khác như viêm đại tràng, polyp, thậm chí ung thư đại trực tràng nên người bệnh cần thăm khám và nội soi định kỳ để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm tiềm ẩn.
Tóm lại, mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được điều chỉnh kịp thời bằng chế độ ăn uống và lối sống phù hợp, bệnh có thể kéo dài dai dẳng và làm suy giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của người mắc.
Phòng ngừa nguy cơ tái phát đại tràng co thắt
Mặc dù đại tràng co thắt không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh có xu hướng tái đi tái lại nếu không được kiểm soát tốt. Vì vậy, việc duy trì lối sống khoa học và chăm sóc hệ tiêu hóa đúng cách là yếu tố then chốt giúp phòng ngừa tái phát hiệu quả. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng:
1. Ăn uống điều độ, đúng giờ
Thói quen ăn uống thất thường, bỏ bữa hoặc ăn quá no dễ khiến nhu động ruột rối loạn. Người bệnh nên duy trì giờ ăn cố định mỗi ngày, chia nhỏ bữa ăn, tránh để dạ dày và đại tràng bị quá tải.
2. Hạn chế thực phẩm kích thích
Nên tránh các món cay nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, caffein, rượu bia và nước có gas. Những loại này dễ gây kích ứng niêm mạc ruột và làm tăng co bóp bất thường.
3. Bổ sung chất xơ hợp lý
Chất xơ giúp nhu động ruột ổn định, nhưng cần bổ sung từ từ để tránh đầy hơi. Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và uống đủ nước mỗi ngày.
4. Quản lý căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái
Yếu tố tâm lý đóng vai trò quan trọng trong bệnh đại tràng co thắt. Người bệnh nên tập luyện thể dục nhẹ nhàng, thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn để giảm stress và điều hòa hệ thần kinh ruột.
5. Hạn chế lạm dụng thuốc
Tránh tự ý dùng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc nhuận tràng kéo dài vì có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột, làm bệnh nặng thêm hoặc dễ tái phát.
6. Tái khám định kỳ khi cần thiết
Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường (sụt cân nhanh, đi ngoài ra máu…), người bệnh nên tái khám để được kiểm tra và loại trừ các bệnh lý nguy hiểm khác.
Sử dụng Tràng Phục Linh PLUS
Để kiểm soát tốt các triệu chứng đại tràng co thắt và hạn chế nguy cơ tái phát, bên cạnh việc duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, người bệnh cũng có thể tham khảo thêm các sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược. Trong đó, Tràng Phục Linh PLUS là một lựa chọn được nhiều người tin dùng.
Sản phẩm được nghiên cứu dành riêng cho người mắc viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích, hỗ trợ giảm các kích thích gây co thắt, cải thiện tình trạng đau bụng, đi ngoài phân sống, phân nát và giúp phục hồi niêm mạc đường tiêu hóa.
Năm 2024, Tràng Phục Linh PLUS đã được vinh danh với giải thưởng Thương Hiệu Quốc Gia, góp phần khẳng định chất lượng và độ tin cậy. Người bệnh có thể tìm hiểu thêm để sử dụng đúng theo hướng dẫn, kết hợp cùng chế độ chăm sóc phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát bệnh lý đại tràng.
Đại tràng co thắt tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây nhiều phiền toái kéo dài nếu không được nhận diện và kiểm soát kịp thời. Việc hiểu rõ các dấu hiệu đặc trưng sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc thăm khám, điều chỉnh chế độ sinh hoạt và lựa chọn giải pháp hỗ trợ phù hợp, từ đó cải thiện tình trạng và phòng ngừa tái phát hiệu quả.
💥💥 Để giúp Khách hàng vừa dễ dàng nhận biết hàng chính hãng, vừa tiết kiệm chi phí, Tràng Phục Linh Plus có chương trình tích đủ 6 điểm tặng 1 hộp 20 viên trị giá 195.000đ ➠ 🎁 Cách thức nhận quà vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn của tem tích điểm có trên vỏ hộp |
